APPROACHES TO RELIGIOUS POETRY IN POLISH AND ANGLOPHONE SCHOLARSHIP. A COMPARATIVE OVERVIEW / Polskie i anglojęzyczne badania nad poezją religijną. Przegląd porównawczy
DOI:
https://doi.org/10.26485/PP/2020/75/2Słowa kluczowe:
literatura religijna; poezja religijna; teoria literatury; sacrum w literaturzeAbstrakt
The article compares Polish and Anglophone literary-theoretical approaches to religious poetry. It demonstrates that some common tendencies to be found in Polish studies and in English scholarship include drawing on a single religious tradition (Christian, official), focusing on the author and their religious experience, and narrow and/or prescriptive approaches that are sometimes more theological than literary-theoretical in nature. The survey suggests that the most prominent difference is that Polish criticism has produced a long-standing tradition of literary-theoretical studies that develop on or polemicize with each other in an attempt to describe and systematize the field of the intersections of poetry and religion and propose literary methodologies for studying religious poetry, while Anglophone studies do not enter into this kind of dialogue. The Polish studies, if popularized, could help reduce the theoretical and methodological deficit in Anglophone scholarship on the subject.
Bibliografia
Balcerzan Edward. 2015. Religijne i metafizyczne horyzonty polskiej liryki. “Teksty Drugie”, no. 3. ISSN: 0867-0633. Pp. 280–294.
Bauer Matthias, Zirker Angelika. 2016. Modern Debates: Christianity and Literature, Literature and Theology, and Religion and Literature. In: The Routledge Companion to Literature and Religion. Ed. Mark Knight. Abingdon: Routledge. ISBN: 978-02-0349-891-0. Pp. 58–68.
Boglioni Pierre. 1977. Some Methodological Reflections on the Study of Medieval Popular Religion. “Journal of Popular Culture”, no. 11. ISSN: 1540-5931. Pp. 697–705.
Bowker John. 1997. Introduction. In: The Oxford Dictionary of World Religions. Ed. John Bowker. ISBN: 978-01-9866-242-6. Pp. xv–xxiv.
Brittan Simon. 1996. Religion and Literature. In: Reader’s Guide to Literature in English. Ed. Mark Hawkins-Dady. eBook edition. London: Fitzroy Dearborn. ISBN: 978-02-0330-329-0. Pp. 1190–1192.
Chrzanowski Ignacy. 1935. Na szczytach polskiej liryki religijnej. “Pamiętnik Literacki”, vol. 32, no. 1/4. Pp. 68–83.
Dickstein Morris. 2000. Is Religious Poetry Possible? “Literary Imagination: The Review of the Association of Literary Scholars and Critics”, no. 2. ISSN: 1523-9012.
Dybciak Krzysztof. 2005. Trudne spotkanie: literatura polska XX wieku wobec religii. Kraków: Arcana. ISBN: 8-3892-4308-3.
Eliot T.S. 1963. Religion and Literature. In: Modern Criticism: Theory and Practice. Ed. Walter E. Sutton, Richard Foster. Indianapolis: Odyssey. ISBN: 978-08-9197-853-4. Pp. 150–157.
Gardner Helen. 1983. Religion and Literature. Oxford: Oxford University Press. ISBN: 0-1981-2824-X.
Gunn Giles. 1979. The Interpretation of Otherness: Literature, Religion, and the American Imagination. New York: Oxford University Press. ISBN: 0-1950-2453-2.
Gutowski Wojciech. 1994. Wśród szyfrów transcendencji: szkice o sacrum chrześcijańskim w literaturze polskiej w XX wieku. Toruń: Wydawnictwo UMK. ISBN: 8-3231-0534-7.
Hart Kevin. 1994. Australian Religious Poetry. In: Religion, Literature and the Arts Project: Conference Proceedings of the Australian International Conference 1994. Ed. Michael Griffith, Ross Keating. Sydney: Australian Catholic University. ISSN: 1444-5158. Pp. 23–36.
Hart Kevin. 2009. Religion and Literature? “Religion and Literature”, no. 2. ISSN: 0888-3769. Pp. 143–147.
Jasińska-Wojtkowska Maria. 2003. Horyzonty literackiego sacrum. Lublin: Wydawnictwo KUL. ISBN: 8-3736-3042-2.
Jasińska-Wojtkowska Maria. 2014. Problematyka badań nad liryką religijną. Rpt. in: Marek Mariusz Tytko. O “Poezji Religijnej i Sakralnej”.“Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education”, no. 2. ISSN: 2299-9922. Pp. 19–42.
Jasper David. 1992. The Study of Literature and Religion: An Introduction. 2nd ed. Basingstoke: Macmillan. ISBN: 978-13-4922-124-0.
Johnson Samuel. 1905. Lives of the English Poets. Vols. 1–3. Oxford: Clarendon.
Kasperski Edward. 2006. Literatura a religia: różnice, korelacje, funkcje. In: Język religii: konstrukcje i dekonstrukcje. Ed. Lucyna Rożek. Częstochowa: Akademia Jana Długosza. ISBN: 8-3709-8990-X. Pp. 15–32.
Knight Mark. 2009. An Introduction to Religion and Literature. London: Continuum. ISBN: 978-08-2649-702-4.
Kort Wesley A. 2009. What, After All, Is Religion and Literature? “Religion and Literature”, vol. 41, no. 2. ISSN: 0888-3769. Pp. 105–111.
Kudyba Wojciech. 2013. Sacrum i “duchowość” w polskich badaniach literackich. “Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education”, no. 1. ISSN: 2299-9922. Pp. 59–77.
Martwicki Krzysztof. 1995. Raport w sprawie teologii literackiej. “Studia Płockie”, no. 23. ISSN: 0137-4362. Pp. 89–99.
Meyer Kinerth, Deshen Rachel Salmon. 2010. Reading the Underthought: Jewish Hermeneutics and the Christian Poetry of Hopkins and Eliot. Washington, D.C.: Catholic University of America Press. ISBN: 978-08-1321-742-0.
Middleton Darren J.N. 2009. Literature and Religion’s Unfinished Story. “Literature and Religion”, no. 2. ISSN: 0888-3769. Pp. 149–157.
Nowaczyński Piotr. 1996. O badaniach nad literaturą religijną w KUL. In: Religia a literatura w publikacjach KUL: 1918–1993. Ed. Jan Gotfryd et al. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. ISBN: 83-2280-538-1. Pp. 7–21.
The Oxford Handbook of English Literature and Theology. 2007. Ed. Andrew Hass, David Jasper, Elisabeth Jay. Oxford: Oxford University Press. ISBN: 978-01-9927-197-9.
Pezzini Domenico. 2003. Religion and Poetry: “An Ill-Assorted Pair of Horses Bridled Together”? In: Rites of Passage: Rational/Irrational Natural/Supernatural Local/Global. Ed. Carmela Nocera, Gemma Persico, Rosario Portale. Soveria Mannelli: Rubbettino. ISBN: 978-88-498-0657-1. Pp. 45–65.
Piekarski Ireneusz. 2014. Interpretacja kerygmatyczna a tradycje i perspektywy badań literackich. In: Interpretacja kerygmatyczna: doświadczenia, re-wizje, perspektywy. Ed. Jarosław Borowski, Edward Fiała, Ireneusz Piekarski. Lublin: Wydawnictwo KUL. ISBN: 978-83-
-888-9. Pp. 21–45.
The Routledge Companion to Literature and Religion. 2016. Ed. Mark Knight. Abingdon: Routledge. ISBN: 978-02-0349-891-0.
Sawicki Stefan. 1979. Z pogranicza literatury i religii: szkice. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Sawicki Stefan. 1980. Sacrum w literaturze. “Pamiętnik Literacki”, no. 3. ISSN: 0031-0514. Pp. 169–182.
Sawicki Stefan. 1994. Wartość – sacrum – Norwid: studia i szkice aksjologicznoliterackie. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. ISBN: 8-3228-0432-6.
Sawicki Stefan. 2007. Wartość – sacrum – Norwid 2: studia i szkice aksjologicznoliterackie. Lublin: Wydawnictwo KUL. ISBN: 978-83-7363-635-4.
Sołtys-Lewandowska Edyta. 2015. O “ocalającej nieporządek rzeczy” polskiej poezji metafizycznej i religijnej drugiej połowy XX i początków XXI wieku. Kraków: Universitas. ISBN: 978-83-2422-716-7.
Taylor Dennis. 1998. The Need for a Religious Literary Criticism. In: Seeing into the Life of Things: Essays on Literature and Religious Experience. Ed. John Mahoney. New York: Fordham University Press. ISBN: 0-8232-1733-7. Pp. 3–30.
Thomas R.S. 1963. Introduction. In: The Penguin Book of Religious Verse. Harmondsworth: Penguin. Pp. 7–11.
Tomaszewska Wiesława. 2014. Homo religiosus a religijność literatury. “Świat i Słowo”, no. 2. ISSN: 1731-3317. Pp. 131–146.
Tsur Reuven. 2003. On the Shore of Nothingness: Space, Rhythm, and Semantic Structure in Religious Poetry and its Mystic-secular Counterpart. Exeter: Imprint Academic. ISBN: 0-9078-4544-4.
Wilczek Piotr. 2001. “Religijne” czy “niewyrażalne”? Wokół dawnych i współczesnych prób definiowania poezji religijnej. In: Dyskurs, przekład, interpretacja: literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze. Katowice: Gnome. ISBN: 8-3878-1941-7. Pp. 210–223.
Zambrzycka Marta. 2010. Sacrum jako kategoria literacka. “Studia Humanistyczne”, no. 10. ISSN: 1641-8573. Pp. 105–112.
Zarębianka Zofia. 1990. O poezji religijnej i sposobach jej badania. “Roczniki Humanistyczne”, no. 1. ISSN: 0035-7707. Pp. 25–56.
Zarębianka Zofia. 1991. Co to jest poezja religijna? “Horyzonty Wiary”, no. 8. ISSN: 0867-0358. Pp. 71–82.
Zarębianka Zofia. 1992. Poezja wymiaru sanctum: Kamieńska, Jankowski, Twardowski. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL. ISBN: 8-3852-9125-3.
Zarębianka Zofia. 2001. Tropy sacrum w literaturze XX wieku: Od zagadnień motywicznych do perspektyw hermeneutycznych. Bydgoszcz: Homini. ISBN: 8-3879-3356-2.
Zarębianka Zofia. 2008. Czytanie Sacrum. Kraków–Rzym: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Instytut Wydawniczy “Maximum”. ISBN: 978-83-9182-878-6.
Ziolkowski Eric. 2009. The Place not the Plans: Some Thoughts on Religion and Literature. “Religion and Literature”, no. 2. ISSN: 0888-3769. Pp. 125–133.
Ziolkowski Theodore. 2009. Forum on Religion and Literature: A Mildly Polemical Position Statement. “Religion and Literature”, no. 2. ISSN: 0888-3769. Pp. 197–203.
