Praca a nowe technologie. W kierunku transgresji etycznej i pracy nieodpłatnej w gospodarce cyfrowej

Abstrakt

Rozważania zawarte w opracowaniu koncentrują się wokół dwóch zasadniczych, ściśle ze sobą powiązanych kwestii. Pierwsza z nich – wiodąca – odnosi się do społeczno-etycznych konsekwencji zmian zachodzących w obszarze współczesnej pracy i rynku pracy głównie pod wpływem nowych technologii cyfrowych, zwłaszcza zaś sztucznej inteligencji (AI). Te najistotniejsze, obserwowane już bardzo wyraźnie konsekwencje dotyczą przede wszystkim zmiany treści pracy, form pracy i form zatrudnienia, procesów społecznego wykorzeniania jednostek z pracy, zawężania moralnej przestrzeni pracy oraz indywidualizacji pracy, która coraz częściej wyprowadzana jest poza ramy organizacji formalnej. Dodać należy również pojawienie się procesów transgresji etycznej w relacji pracownik–sztuczna inteligencja ujmowanych prospektywnie. W jednym z tych scenariuszy prognozuje się również, że pracę wykonywaną odpłatnie coraz częściej zastępować będzie możliwość wykonywania nieodpłatnej pracy (zwłaszcza usług) na rzecz rodziny, przyjaciół, wspólnoty lokalnej itp. W takiej sytuacji państwo gwarantować będzie każdemu możliwość osiągania tzw. dochodu gwarantowanego.