Sytuacja językowa mniejszości polskiej w Stryju (Ukraina)

_________________________________

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/RKJ/2019/67/17

Słowa kluczowe:

sytuacja językowa, polska mniejszość, Stryj, dwujęzyczność

Abstrakt

Stryj jest miastem znajdującym się w obwodzie lwowskim, około 75 km na południe od Lwowa. Z myślą o mieszkającej tam ludności polskiego pochodzenia zajęto się edukacją i krzewieniem wśród niej polskiej kultury, historii i tradycji. Obecnie zajmuje się tym m.in. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej. Celem organizacji jest przede wszystkim zrzeszanie mniejszości polskiej, ale również dbanie o zachowanie i propagowanie wśród jej członków polskiej kultury, historii i tradycji. Celem niniejszego artykułu jest omówienie sytuacji językowej wspólnoty polskiej na podstawie trzech wybranych biografii językowych. Materiał językowy stanowią wywiady przeprowadzone z dwu- lub wielojęzycznymi przedstawicielami poszczególnych pokoleń podczas odbywającej się w lipcu 2018 roku ekspedycji dialektologicznej.

 

BIBLIOGRAFIA

Biłonożko Eugeniusz, 2013, Obcość języka ojczystego (lingwistyczna identyfikacja Polaków na Ukrainie), „Studia Politologica Ucraino-Polona”, nr 3, s. 100–105.

Bokszański Zbigniew, Piotrowski Andrzej, Ziółkowski Marek, 1977, Socjologia języka, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.

Chlebowski Bronisław, Walewski Władysław, red., 1890, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, Druk „WIEKU” Nowy Świat nr 61, Warszawa.

Głuszkowski Michał, 2007, Jazykowaja situacija i kulturnoje samosoznanije dietiej i mołodieży Polskowo Kulturnowo Centra im. Kornela Makuszynskowo w Stryje, w: A.K. Gadomski, red., Krymsko-polskij sbornik naucznych rabot, t. 5: Dni Adama Mickiewicza w Krymu, Universum, Simferopol', s. 205–212.

Głuszkowski Michał, 2013, Wpływ postawy wobec języka na charakter kontaktu językowego. Na przykładzie sytuacji językowej dzieci i młodzieży z Polskiego Centrum Kulturalnego w Stryju (Ukraina), w: J. Mędelska, E. Titarenko, red., Dialog kultur. Języki wschodniosłowiańskie w kontakcie z polszczyzną i innymi językami europejskimi, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 21–32.

Głuszkowski Michał, 2014, Rola Polskiego Centrum Kulturalnego w kształtowaniu kompetencji językowej i przyszłych losów tamtejszej młodzieży polskiego pochodzenia, w: W. Dzianisava, P. Juszkiewicz, A. Okuskaite, red., Polskie Kresy Wschodnie i ludzie stamtąd. II edycja, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa, s. 171–177.

Głuszkowski Michał, 2018, Rural sociology and ‘rural’ linguistics. The biographical methody in the study of dialects and languages in contact, „Eastern European Countryside”, no. 24, s. 43–62.

Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena, 1997, Język polski na Kresach pólnocno-wschodnich dawniej i dziś, w: I. Grek-Pabisowa, red., Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 27–109.

Handke Kwiryna, 1997, Polszczyzna północnokresowa na tle terytorialnego i społecznego zróżnicowanie języka polskiego, w: I. Grek-Pabisowa, red., Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 9–26.

Kostecka-Sadowa Anna, 2008, Stan współczesnej polszczyzny Mościsk i okolic, w: Z. Cygal-Krupa, red., Współczesna polszczyzna: stan, perspektywy, zagrożenia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnów, s. 247–257.

Kostecka-Sadowa Anna, 2017, Sytuacja języka polskiego w obcym otoczeniu językowym. Zarys problematyki (na przykładzie obwodu lwowskiego), „Prace Językoznawcze”, nr 19/2, s. 73–86.

Kościółek Jakub, 2012, Język ukraiński wobec wyzwań współczesnej sytuacji społeczno-politycznej na Ukrainie, „Przegląd Wschodnioeuropejski”, nr 3, s. 449–456.

Krasowska Helena, 2015, Stan badań nad polszczyzną południowokresową. Przeszłość i perspektywy badawcze, w: I. Bundza, E. Kowalewski, A. Krawczuk, O. Slyvynskij, red., Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłość i współczesność, INKOS, Kijów, s. 55–68.

Kurzowa Zofia, 1983, Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków.

Kurzowa Zofia, 1993, O mowie Polaków na kresach wschodnich, Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, Kraków.

Kurzowa Zofia, 1997, Historia i współczesność języka polskiego na Kresach południowo-wschodnich, w: I. Grek-Pabisowa, red., Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 111–165.

Leoński Jacek, 1993, Różne sposoby ujmowania metody biograficznej w socjologii, w: T. Rzepa, J. Leoński, red., O biografii i metodzie biograficznej, Wydawnictwo Nakom, Poznań, s. 25–32.

Miodunka Władysław, 2016, Biografia językowa jako jedna z metod badania dwujęzyczności, w: R. Dębski, W. Miodunka, red., Bilingwizm polsko-obcy dziś. Od teorii i metodologii badań do studiów przypadków, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 49–87.

Olszański Tadeusz Andrzej, 2013, Kresy Zachodnie: miejsce Galicji Wschodniej i Wołynia w państwie ukraińskim, „Prace Ośrodka Studiów Wschodnich”, nr 43.

Rieger Janusz, Cechosz Iwona, Dzięgiel Ewa, 2002, Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku. Cz. I. Stan i status polszczyzny. Gwary polskie w Lwowskiem, na Tarnopolszczyźnie i na Podolu, Wydawnictwo Semper, Warszawa.

Rieger Janusz, Cechosz Iwona, Dzięgiel Ewa, 2007, Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku. Cz. II. Polszczyzna w Lwowskiem, Żytomierskiem i na Podolu. Teksty, Wydawnictwo Lexis, Kraków.

Zielińska Anna, 2013, Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Zielińska Maria, 2011, Rola polszczyzny w życiu młodych użytkowników języka polskiego na Ukrainie Zachodniej, „Język, Komunikacja, Informacja”, t. 6, s. 127–134.

Zielińska Maria, 2012, Sytuacje komunikacyjne a umiejętności tworzenia wypowiedzi przez młodych użytkowników języka polskiego na terenach Ukrainy Zachodniej, „SŁOWO. Studia Językoznawcze”, nr 3, s. 192–200.

Pobrania

Opublikowane

2020-01-19

Jak cytować

Pawlaczyk, A. (2020). Sytuacja językowa mniejszości polskiej w Stryju (Ukraina): _________________________________. Rozprawy Komisji Językowej, 67, 251–261. https://doi.org/10.26485/RKJ/2019/67/17

Numer

Dział

Artykuły