The rights of self-employed mothers related to parenthood – selected problems
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2019/113/1Keywords:
parental rights of mothers, self-employment, labour law, maternity allowance, sickness insuranceAbstract
Background: The subject of the article is the rights of self-employed mothers related to parenthood. The polish legislator grants them the right to maternity benefit for the period corresponding to the period of maternity leave and parental leave if they are covered by sickness insurance.
Research purpose: The Author considers the legitimacy of extending the legal protection of parental rights to self-employed mothers. He puts forward the thesis, that de lege lata the scope of parental rights of mothers who are self-employed is not sufficient compared to the situation of employees, which according to the Author, violates the constitutional principle of equality before the law.
Methods: The article used several research methods. The most important was the method based on logical and linguistic analysis. The axiological and historical methods were also used.
Conclusions: The Author positively assesses the concept of covering self-employed mothers with protection in the field of parenthood. Unfortunately, the way that Polish legislator regulates the mechanisms introducing this protection raises far-reaching doubts. This legislator, as of today, does not adequately protect the health and life of self-employed mothers, nor their children, before childbirth and immediately afterward. The Author proposes de lege ferenda to extend the parental rights of self-employed mothers, in particular, by introducing a statutory requirement to stop the gainful activity of an insured self-employed mother during the receipt of maternity allowance for the first eight weeks after delivery (postpartum period).
References
Dyrektywa Rady 92/85/EWG1 z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią, Dz.U. UE L 1992 Nr 348, poz. 1 ze zm.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej z dnia 7 grudnia 2000 r., Dz.U. UE C 2007 Nr 303, poz. 1.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.).
Konwencja Nr 102 MOP z dnia 28 czerwca 1952 r. dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, Dz.U. z 2005 r., nr 93, poz. 775.
Konwencja Nr 103 MOP z dnia 28 czerwca 1952 r. dotyczącą ochrony macierzyństwa, Dz.U. z 1976 r., nr 16, poz. 99.
Konwencja Nr 3 MOP z dnia 29 października 1919 r. dotycząca zatrudnienia kobiet przed i po porodzie.
Konwencja ONZ z dnia 18 grudnia 1979 w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, Dz.U. z 1982 r., nr 10, poz. 71.
Konwencja ONZ z dnia 20 listopada 1989 r. o prawach dziecka, Dz.U. z 1991 r., nr 120, poz. 526.
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych z dnia 19 grudnia 1966 r., Dz.U. z 1977 r., nr 38, poz. 169.
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 300 ze zm.
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2015 r., poz. 1268.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1368 ze zm.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.
Zalecenie Nr 95 MOP z dnia 28 czerwca 1952 r. dotyczące ochrony macierzyństwa.
Babińska-Górecka Renata, Uprawnienia związane z rodzicielstwem osób wykonujących pracę zarobkową, w: Grzegorz Goździewicz (red.), Umowa o pracę a umowa o zatrudnienie, Warszawa 2018, s. 127–151.
Boruta Irena, W sprawie przyszłości prawa pracy, PiZS 2005/4, s. 3–12.
Czerniak-Swędzioł Justyna, Zakres uprawnień rodzicielskich członka najbliższej rodziny w świetle przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w: Justyna Czerniak-Swędzioł (red.), Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem, Warszawa 2016, s. 24–37.
Duraj Tomasz, Funkcja ochronna prawa pracy a praca na własny rachunek, w: Anna Napiórkowska, Beata Rutkowska, Mikołaj Rylski (red.), Ochronna funkcja prawa pracy. Wyzwania współczesnego rynku pracy, Toruń 2018, s. 37–56.
Duraj Tomasz, Prawna perspektywa pracy na własny rachunek, w: Elżbieta Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2007, s. 19–51.
Gersdorf Małgorzata, Między ochroną a efektywnością. Systemowe i terminologiczne aspekty objęcia cywilnoprawnych umów o zatrudnienie ustawodawstwem pracy, PiZS 2019/1, s. 2–5.
Godlewska-Bujok Barbara, Uprawnienia związane z rodzicielstwem – nowa odsłona, PiZS 2015/9, s. 17–22.
Jędrasik-Jankowska Inetta, Niektóre regulacje prawne ubezpieczenia chorobowego, rentowego i wypadkowego a konstytucyjna zasada równości i sprawiedliwości, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2015/LXII/2, s. 81–92.
Latos-Miłkowska Monika, Ochrona rodzicielstwa osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, PiZS 2019/1, s. 71–80.
Mędrala Małgorzata, Uprawnienia rodzicielskie niepracowników na gruncie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w: Justyna Czerniak-Swędzioł (red.), Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem, Warszawa 2016, s. 65–85.
Sobczyk Arkadiusz, Prawo dziecka do opieki rodziców jako uzasadnienie dla urlopu i zasiłku macierzyńskiego, PiZS 2015/9, s. 11–16.
Świątkowski Andrzej M., Międzynarodowe prawo pracy, T. I, Międzynarodowe publiczne prawo pracy – standardy międzynarodowe, vol. 3, Warszawa 2008, s. 294–304.
