The social harm of an unauthorized construction act and how to prove it
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2021/119/4Keywords:
unauthorized construction, misdemeanour, social harmfulness, danger of a legal goodAbstract
Background and research purpose: The issues of this paper is to answer the question whether, de lege lata, a compliance of unauthorized construction with the technical and construction regulations, spatial development plans, and the lack of danger to life and health are legally significant evaluators of the social harm done by unauthorized construction
Methods: This paper uses both a dogmatic method and a theoretical analysis, which allow analysing legal norms’ functional foundation of in penal law and their the constitutional conditions.
Conclusions: As a result of the analysis, it is asserted that the compliance of unauthorized construction with the technical and construction regulations, spatial development plans, and the lack of danger for life and health are important for assessing social harm. However, the evaluation of whether the conduct is or is not a misdemeanour, or whether it ought to be only sanctioned by admonishment, is dependent on the theoretical assumptions about the meaning and role of social harmfulness underlying the sanctioning norm and its relation to the sanctioned (regulatory) norm.
References
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 października 2002 r. w sprawie nadania pracownikom organów nadzoru budowlanego uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz.U. z 2002 r., nr 174, poz. 1423 ze zm.).
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2021 r., poz. 281 ze zm.).
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2019 r., poz. 1186 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2021 r., poz. 457 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2021 r., poz. 510 ze zm.).
Bojarski T., Komentarz do art. 1, w: T. Bojarski (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. el.LEX 2020, tezy: 3, 4, 5, 6, 7 i 8.
Dąbkiewicz K., Komentarz do art. 5, w: Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2017, wyd. el. LEX, teza 3.
Dąbrowska-Kardas M., Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu karnego, Warszawa 2012
Dębski R., Jeszcze raz o normie prawnokarnej, w: A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak (red.), Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, t. I, Warszawa 2012, s. 109–129.
Dębski R., Karalność usiłowania nieudolnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1999/2, s. 101–117.
Dębski R., O „działaniu na szkodę”, „dopuszczeniu” do zabronionego skutku i zasadzie ustawowej określoności czynu, w: Ł. Pohl (red.), Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, Poznań 2009, s. 81–122.
Dębski R., Pozaustawowe znamiona przestępstwa. O ustawowym charakterze norm prawa karnego i znamionach typu czynu zabronionego nieokreślonych w ustawie, Łódź 1995.
Graul E., Abstrakte Gefährdungsdelikte und Präsumtionen im Strafrecht, Berlin 1991.
Greco L., Gibt es Kriterien zum Pönalisierung kollektives Rechtsguts, w: M. Heinrich, C. Jäger, B. Schünemann (red.), Festschrift für Claus Roxin zum 80. Geburtstag am 15. Mai 2011: Strafrecht als Scientia Universalis, Göttingen 2011, s. 199–214.
Gruszecka D., Ochrona dobra prawnego na przedpolu jego naruszenia, Warszawa 2012.
Grzegorczyk T., Komentarz do art. 1, w: T. Grzegorczyk (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. II, wyd. el. LEX 2013.
Hefendehl R., Kollektive Rechtsgüter im Strafrecht, Köln–Berlin–Bonn–München 2002.
Hoyer A., Die Eignungsdelikte, Berlin 1987.
Jędrzejewski Z., w: L.K. Paprzycki (red.), System prawa karnego. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, t. IV, Warszawa 2013, s. 30–157.
Jędrzejewski Z., w: R. Dębski (red.), System prawa karnego. Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności, t. III, wyd. 1, Warszawa 2013, s. 304–354.
Kardas P., Przestępstwo ciągłe w prawie karnym materialnym, Kraków 1999.
Kotowski A., Z problematyki metody interpretacji językowo-logicznej – uwagi na gruncie dekodowania znaczenia karno-prawnego, Prokuratura i Prawo 2015/6, s. 101–134.
Kulesza J., Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakresu prawa karnego i konstytucyjnego, Łódź 2017.
Lewicki M., Pojęcie sankcji prawnej w prawie administracyjnym, Państwo i Prawo 2002/8, s. 63–75.
Liszewska A., Przestępstwo nadużycia władzy przez funkcjonariusza publicznego – problemy z wykładnią art. 231 § 1 Kodeksu karnego, Kontrola Państwowa 2014/5, s. 79–94.
Majewski J., Komentarz do art. 115, w: A. Zoll, W. Wróbel (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, wyd. V, wyd. el. LEX, teza 15.
Majewski J., System prawa karnego. Źródła prawa karnego, t. II, T. Bojarski (red.), Warszawa 2011, s. 422–465.
Oczkowski T., Komentarz do art. 115, w: V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. II, wyd. el. LEX, teza 2.
Schröder H., Abstrakt-konkrete Gefährdungsdelikte, Juristenzeitung 1967/17, s. 522–525.
Spyra T., Granica wykładni. Znaczenie językowe tekstu prawnego jako granica wykładni, Kraków 2006.
Szczucki K., Wykładnia prokonstytucyjna prawa karnego, Warszawa 2015.
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa 2016.
Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Kraków 2003.
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2007.
Zoll A., Karalność i karygodność jako dwa odrębne elementy struktury przestępstwa, w: T. Kaczmarek (red.), Teoretyczne problemy odpowiedzialności karnej w polskim oraz niemieckim prawie karnym, Materiały Polsko-Niemieckiego Sympozjum Prawa Karnego, Karpacz, maj 1990, Wrocław 1990, s. 101–112.
Zoll A., Kontratypy a okoliczności wyłączające bezprawność czynu, w: J. Majewski (red.), Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Materiały IV Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, Toruń 2007, s. 9–19.
Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, Krakowskie Studia Prawnicze 1990/23, s. 80–94.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2001 r., sygn. I KZP 1/01, OSNKW 2001/5-6/44.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 1997 r., sygn. III KKN 222/96, Prok. i Praw. – wkł. 1998, nr 4, poz. 18.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2000 r., sygn. WKN 45/99, OSNKW 2000, nr 5–6, poz. 47.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., sygn. WA 18/07, OSNwSK 2007/1/988.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2011 r. IV KK 382/10, LEX nr 846390.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2018 r., sygn. III K 649/18, LEX nr 2622381.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2019 r., sygn. II KK 381/18, LEX nr 2743844.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2014 r., sygn. SK 35/12, Dz.U z 2014 r., poz. 992.
