Decisions of the election commissioner concerning local self-government units

Authors

  • Monika Chlipała Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kolegium Ekonomii, Finansów i Prawa, Katedra Prawa Administracyjnego, Konstytucyjnego i Zamówień Publicznych, Poland https://orcid.org/0000-0001-6216-2601

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2021/119/1

Keywords:

source of law, form of action, decision, self-government independence, election commissioner

Abstract

Background: The subject of this article is the description of an election commissioner’s decisions relating to local government units. Under the current legal framework, there are doubts as to whether the decisions of the election commissioner are applying acts or law-making, and if that can be treated as sources of law. This issue is important both in the context of the local governments’ independence and how acts originating from the election commissioner figure within in the systematics of legal administration.

Research purpose: The main goal of the article is to question the legal nature of the election commissioner’s decisions regarding local government.

Methods: The article uses the formal-dogmatic method. The article analyzes the legal regulations authorizing an election commissioner to issue decisions regarding local government units contained in local government laws, the Election Code and the Local Referendum Act. The article also includes an overview of the doctrinal positions and the jurisprudence of administrative courts in this matter.

Conclusions: On the basis of the considerations in the article, the following conclusions were formulated regarding the decisions of the election commissioner concerning local government units: these are mandatory public-law acts which, from the point of view of their legal nature, constitute a non-uniform category. There are decisions of the election commissioner that are the acts of applying a law of an individual and specific nature, which shows features similar to administrative acts (e.g. a decision on the expiry of the mandate of a commune head or councilor). There are also decisions of the election commissioner showing the features typical of generally binding acts of law (provisions on the creation of voting wards and constituencies). This competence of the election commissioner raises doubts from the point of view of compliance with the Constitution, which does not authorize this body to perform law-making functions.

References

Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 713, 1378).

Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 920).

Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1668).

Ustawa z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 741).

Ustawa z 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1319).

Budnik A., Czubkowska M.J., Rola komisarza wyborczego w podziale gminy na okręgi wyborcze, Białostockie Studia Prawnicze 2016/20A, s. 243–259.

Chmielarz-Grochal A., Sułkowski J., Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej a problem zaufania obywateli do rzetelności i uczciwości procedur wyborczych (kilka refleksji w kontekście świadomości konstytucyjnej wyborców), Roczniki Administracji i Prawa 2020/XX/2, s. 45–59.

Frydrych-Depka A., Instytucja komisarza wyborczego i urzędników wyborczych po nowelizacji kodeksu wyborczego, Studia Iuridica Toruniensia 2018/XXIII, s. 57–63.

Masternak-Kubiak M., Rola sądu administracyjnego w procesie podziału na okręgi wyborcze, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2018/4, s. 71–86.

Michalak B., Sokala A., Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych, Warszawa 2010, https://sip- 1lex-1pl-1ym3yi9qi198b.han.uek.krakow.pl/#/monograph/369213213/16?keyword=leksykon%20 prawa%20wyborczego&tocHit=1&cm=SFIRST; stan na 14.02.2021 r.

Rakowska-Trela A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 kwietnia 2016 r. w sprawie sygn. akt P 5/14, Studia Wyborcze 2016/22, s. 105–113.

Rakowska-Trela A., Składowski K., Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018, s. 159.

Rytel-Warzocha A., Przesłanki wygaśnięcia mandatu radnego gminy (miasta) w świetle przepisów kodeksu wyborczego i orzecznictwa sądów administracyjnych, Gdańskie Studia Prawnicze 2015/XXXIV, s. 153–166.

Sokala A., Kilka uwag do projektu zmian w kodeksie wyborczym z listopada 2017 r., Gdańskie Studia Prawnicze 2018/XL, s. 323–333.

Wlaźlak K., Podział na obwody głosowania i okręgi wyborcze w orzecznictwie sądów administracyjnych, w: S.J. Jaworski, K.W. Czaplicki (red.), Księga pamiątkowa z okazji obchodów 20-lecia demokratycznych wyborów w Polsce, Warszawa 2011, s. 207–220.

Woźnicki M., Rola komisarza wyborczego w procedurze podziału gmin na okręgi wyborcze w wyborach do rad gminy w świetle Kodeksu wyborczego, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2018/4, s. 121–143.

Zbieranek J., w: K.W. Czaplicki, B. Dauter, S.J. Jaworski, A. Kisielewicz, F. Rymarz, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018, art. 167, https://sip-1lex- 1pl-1ym3yi9qi198b.han.uek.krakow.pl/#/commentary/587376851/574920/czaplicki-kazimierz-w-i-in-kodeks-wyborczy-komentarz-wyd-ii?cm=URELATIONS; stan na 14.02.2021 r.

Ziemski K.M., Prawne formy działania administracji, w: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), System prawa administracyjnego, t. 5, Warszawa 2013, s. 43–66.

Ziemski K., Trudności z ustaleniem relacji terminów „prawo miejscowe”, „prawo wewnętrznie obowiązujące” oraz „prawo powszechnie obowiązujące”, w: B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2018, s. 815–831.

Postanowienie NSA z 10.12.2013 r., II OSK 2421/13, http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl

Postanowienie NSA z 16.08.2018 r., II OSK 2413/18, http://www.nsa.gov.pl

Wyrok NSA z 24.02.2010 r., II OSK 2001/09, http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl

Wyrok TK z 6 kwietnia 2016 r., P 5/14, https://ipo.trybunal.gov.pl

Downloads

Published

2021-08-28

How to Cite

Chlipała, M. (2021). Decisions of the election commissioner concerning local self-government units. Studia Prawno-Ekonomiczne, 119, 11–29. https://doi.org/10.26485/SPE/2021/119/1

Issue

Section

ARTICLES - THE LAW