In the shadow of the private Apocalypse. The subjectivisation of time and narration in The Third Part of the Night by Andrzej Żuławski

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/ZRL/2020/63.2/5

Keywords:

Andrzej Żuławski, film narration, time-image, time-movement, film subjectivization techniques

Abstract

The article focuses on the construction of time and narration in The Third Part of the Night directed by Andrzej Żuławski. By reffering to Gilles Deleuze’s film theory and Mirosław Przylipiak’s typology of subjectivization techniques, the author attempts to indicate the variety of narrative techniques supplemented by the male protagonist’s point-of-view and mind images. This paper also contains neoformalist analysis of the two selected film scenes whose visual side may be considered as representative to The Third Part of the Night and — from the very first shots — consistently evokes the threat of impending Apocalypse.

References

Bordwell David, Kristin Thompson (2010), Film Art. Sztuka filmowa. Wprowadzenie, przeł. B. Rosińska, Wydawnictwo Wojciech Marzec, Warszawa.

Guerin-Castell Anne (2000), Dwoista forma Szyfrów Wojciecha Jerzego Hasa. Prawda do rozszyfrowania, „Kwartalnik filmowy” nr. 29–30, Warszawa.

Deleuze Gilles (2008), Kino: 1. Obraz-ruch, 2. Obraz-czas, przeł. J. Margański, Gdańsk.

Deleuze Gilles, Felix Guattari (1988), Kłącze, przeł. B. Banasiak, „Colloquia Communia” nr. 1–3, Toruń.

— (2015), Tysiąc plateau, red. Bednarek J., Warszawa.

Demby Łucja (2001), Kino w zwierciadle psychoanalityka. Lacanowska faza ‘lustra’ jako fundament wrażenia realności w kinie, „Estetyka i krytyka”, Krakow.

Jakubowska Małgorzata (2013), Kryształy czasu. Kino Wojciecha Jerzego Hasa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łodzkiego i Wydawnictwo Biblioteki PWSFTviT, Łodź.

Jung Carl Gustav (1997), Psychologia przeniesienia, przeł. R. Reszke, Wydawnictwo Wrota, Warszawa.

Kletowski Piotr (2016), Filmowy kosmos Andrzeja Żuławskiego, „Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu” nr 3, Warszawa.

Kletowski Piotr, Marecki Piotr (red.) (2008), Żuławski. Przewodnik Krytyki Politycznej, Krytyka Polityczna, Warszawa.

Kluszczyński Ryszard W. (1984), Narracja pozornie subiektywna w filmie Andrzeja Żuławskiego „Trzecia część nocy” [w:] Analizy i interpretacje: film polski, Uniwersytet Śląski, Katowice.

Kopczyński Krzysztof (2018), O romantycznej teorii ironii artystycznej z nieustającym odniesieniem do filmu polskiego. Szkic problemu, „Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu” nr 3, Warszawa.

Ledochowski Aleksander (1971), Trzecia część nocy (list otwarty), „Kino” nr 12, www.akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/trzecia-czesc-nocy/333 [dostęp:

07.2020].

— (1971), Czas zatraty, czas odkupienia, „Kino” nr 10, akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/czas-zatraty-czas-odkupienia/329 [dostęp: 20.07.2020].

Przylipiak Mirosław (1990), Narrator literacki, narrator filmowy, „Studia Filmoznawcze”, red. Trzynadlowski J., Wrocław.

— (1987), O subiektywizacji narracji filmowej, „Studia Filmoznawcze”, red. Trzynadlowski J., Wrocław.

Rosner Katarzyna (2006), Narracja, tożsamość i czas, Universitas, Krakow.

Stelmach Miłosz (2018), W obliczu końca. Apokaliptyczna wrażliwość Andrzeja Żuławskiego, „Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu” nr 3, Warszawa.

Żuławski Andrzej (w rozmowie z Renatą Kim) (2011), Ostatnie słowo, Czerwone i Czarne, Warszawa.

Żyto Kamila (2010), Strategie labiryntowe w filmie fikcji, Wydawnictwo UŁ, Łodź.

Downloads

Published

2020-11-26

How to Cite

Kasprzak, M. (2020). In the shadow of the private Apocalypse. The subjectivisation of time and narration in The Third Part of the Night by Andrzej Żuławski. Zagadnienia Rodzajów Literackich The Problems of Literary Genres, 63(2), 71–80. https://doi.org/10.26485/ZRL/2020/63.2/5