Wspomnienia z lat 60. XX wieku. Jan Dylik i badania peryglacjalne na Spitsbergenie oraz w Laponii
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1998/38/12Słowa kluczowe:
sympozjum, geomorfologia, peryglacjał, krajobraz, nunatak, regiony polarneAbstrakt
Artykuł wspomina XIX Międzynarodowy Kongres Geograficzny w Sztokholmie (1960) i poprzedzające go sympozjum w Abisko, które skupiło się na geomorfologii wysokogórskiej oraz procesach glacjalnych i peryglacjalnych. Sympozjum to miało ogromne znaczenie dla odbudowy powojennej współpracy naukowej w Europie, umożliwiając geomorfologom wymianę wiedzy i doświadczeń. Autor podkreśla unikalność Abisko jako terenu badawczego, co trafnie ujął Jan Dylik. Autor koncentruje się na osobie Dylika i jego badaniach, dotyczących połączenia form glacjalnych i współczesnych procesów peryglacjalnych. Badania te miały fundamentalne znaczenie dla zrozumienia rozwoju rzeźby terenu w tych strefach, a także dla rozwoju naukowego autora. Mimo to pytania o tempo
i zasięg współczesnych zmian peryglacjalnych w kontekście ocieplającego się klimatu nadal pozostają otwarte, stanowiąc pole badawcze dla kolejnych pokoleń.
Bibliografia
Åkerman, J., 1984 - Notes on talus morphology and processes in Spitsbergen. Geografiska Annaler, 66 A, 4; p. 267-284.
Black, R. F., 1960 - Ice wedges in northern Alaska. Abstracts of papers. XIX Int. Geogr. Congress, IGU, Stockholm.
Dylik, J., 1958 - Periglacial investigations conducted in 1957 by the Łódź group of the Polish Expedition to Spitsbergen. Przegląd Geofizyczny, 3; p. 131-141.
Dylik, J., 1959 - Grundlinien des Arbeitprogramms der Kommission für die Periglaziale Geomorphologie der Internationalen Geographischen Union. Ztschr. f. Geomorph., 3; p. 305-316.
Dylik, J., 1962 - The high mountain region. Glacial morphology and periglacial processes. Biul. Peryglacjalny, 11; p. 165-360.
Dylik, J., 1969 - Slope development affected by frost fissures and thermal erosion. In: Péwé, T. L. - The periglacial environment. Past and Present. McGill-Queen Univ. Press, Montreal; p. 365-386.
Hoppe, G., 1983 - Fjällens terrangformer. Statens Naturvardsverk, Rapporter Liber, Stockholm, (in Swedish); pp. 60.
Jahn, A., 1960 - Some remarks on evolution of slopes on Spitsbergen. Ztschr. f. Geomorph., Suppl. Bd., 1; p. 49-58.
Johnsson, G., 1956 - Glacialmorfologiska studier i södra Sverige. Lund. (in Swedish, Ph.D. thesis).
Kleman, J., Borgström, I., 1990 - The boulder fields of Mt. Fulufjället, west-central Sweden. Geogr. Annaler, 72 A; p. 62-78.
Lagerbäck, R., 1988 - Periglacial phenomena in the wooded areas of northern Sweden - relicts from the Tärendö interstadial. Boreas, 17; p. 487-500.
Lundqvist, J., 1962 - Patterned ground and related frost phenomena in Sweden. Sveriges Geol. Undersökn., C 583; pp. 101.
Péwé, T. L., 1969 - The periglacial environment. Past and present. McGill - Queen's Univ. Press, Montreal.
Rapp, A., 1960a - Talus slopes and mountain walls at Tempelfjorden, Spitsbergen. Norsk Polarinstutt Skrifter, 119; pp. 96.
Rapp, A., 1960b - Recent development of mountain slopes in Kärkevagge and surroundings, northern Scandinavia. Geografiska Annaler, 42; p. 71-200.
Rapp, A., 1992 - Kärkevagge revisited. Field excursions on geomorphology and environmental history in the Abisko mountains, Sweden. Sveriges Geol. Undersökn., ser. Ca 81; p. 2699-276.
Rapp, A., Gustafsson, K., Jobs, P., 1962 - Iskilar i Padjelanta? (summary: Ice-wedge polygons in Padjelanta, Swedish Lappland). Ymer, Stockholm; p. 188-202.
Svensson, H., 1962a - A type of patterned ground on the Varanger peninsula, Norway. Geografiska Annaler, 44.
Svensson, H., 1962b - Ett mönster i marken. Sveriges Geogr. Arsbok, 38. (in Swedish).
