Roślinność zimnych faz plenivistulianu w środkowej Polsce
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1995/34/3Słowa kluczowe:
analiza paleobotanicza, osady biogeniczne, rekonstrukcje paleoekologiczne, zbiorowiska pionierskieAbstrakt
W artykule przedstawiono wyniki analiz palinologicznych poziomów organicznych, w większości datowanych metoda radiowęglową, ze środkowego i górnego plenivistulianu na obszarze Polski Centralnej. Okres porównywalny z interstadiałem Denekamp charakteryzował się warunkami tundry krzewiastej. Tundra trawiasta o nie do końca zwartej pokrywie datowana jest na około 21 000 lat BP. Po optimum ostatniego zlodowacenia (około 17 100 lat BP) następowały bardzo ubogie, pionierskie zbiorowiska z przewagą traw i turzyc. Później, tj. około 16 200 lat BP, mogły dominować jeszcze uboższe zbiorowiska roślin zarodnikowych.
Bibliografia
Baraniecka, M. D., 1980 - Osady zimnego zbiornika jeziornego zlodowacenia Vistulian. Przew. LII Zjazdu Pol. Tow. Geol., Warszawa; p. 318-321.
Beschel, R. E., 1970 - The diversity of tundra vegetation. In: Fuller, W. A., Kevan, P. G. (eds.). Productivity and conservation in northen circumpolar lands. Morges; p. 85-92.
Bitner, K., 1954 - Charakterystyka paleobotaniczna utworów interglacjalnych w Horaszkach koło Mielnika na Podlasiu. Biul. Inst. Geol., 69; p. 79-91.
Borówko-Dłużakowa, Z., 1960 - Dwa nowe profile interglacjalne z Warszawy w świetle badań paleobotanicznych. Biul. Inst. Geol., 150; p. 105-130.
Dylik, J., 1968 - The earliest warmer substage of the Würm (Amersfoort) in Poland. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódż, 19; p. 1-15.
Erdtman, G., 1943 - An introduction to pollen analysis. Waltham. Mass.
Faegri, K., Iversen, J., 1975 - Textbook of pollen analysis. Munksgaard. Copenhagen.
Goździk, J., Pazdur, M. F., 1987 - Frequency distribution of 14C dates from Poland in the time interval 12-45 KYR BP and its paleogeographical implications. Zesz. Nauk. Pol. Śląskiej, ser., Mat.-Fiz., 56; Geochronometria, 1.
Janczyk-Kopikowa, Z., 1965 - Flora interglacjału eemskiego w Kaliskiej koło Chodcza na Kujawach. Biul. Inst. Geol., 187; p. 107-117.
Janczyk-Kopikowa, Z., 1966 - Interglacjał eemski w Gołkowie koło Warszawy. Kwart. Geol., 10; p. 453-461.
Janczyk-Kopikowa, Z., 1980 - Flora osadów jeziornych w Piaskach. Przew. LII Zjazdu. Pol. Tow. Geol., Warszawa; p. 322.
Janczyk-Kopikowa, Z., 1985 - Opracowanie paleobotaniczne osadów czwartorzędowych nadkładu kopalni węgla brunatnego Bełchatów. Manuscript. Archiwum Państw. Inst. Geol., Warszawa.
Jastrzębska-Mamełka, M., 1984 - Interglacjał eemski i wczesny Vistulian w Świętnikach. In: Konf. robocza - Rozwój sieci dolinnej w późnym plejstocenie i holocenie na Wyżynie Łódzkiej. Wyd. Uniw. Łódzkiego; p. 118-122.
Jastrzębska-Mamełka, M., 1985 - Interglacjał eemski i wczesny Vistulian w Zgierzu-Rudunkach na Wyżynie Łódzkiej. Acta Geogr. Lodz. 53; 1-75.
Klatkowa, H., 1972 - Paleogeografia Wyżyny Łódzkiej i obszarów sąsiednich podczas zlodowacenia Warciańskiego (sommaire: Paleogeographie du Plateau de Łódź et de terrain avoisinant pendant la glaciation de Warta). Acta Geogr. Lodz., 28; p. 1-228.
Kolstrup, E., 1980 - Climate and stratigraphy in North-Western Europe between 30,000 BP and 13,000 BP, with special reference to the Netherlands. Med. Rijks. Geol. Dienst, Vol. 32-15; p. 181-253.
Kolstrup, E., Wijmstra, T. A., 1977 - A palynological investigation of the Moershoofd, Hengelo, and Denekamp Interstadials in The Netherlands. Geol. Mijnbouw, 56; p. 85-102.
Krzyszkowski, D., 1990 - Middle and Late Weichselian stratigraphy and palaeoenvironments in central Poland. Boreas, vol. 19; p. 333-350.
Krzyszkowskl, D., Balwierz, Z., Pyszyński, W., 1993 - Aspects of Weichselian Middle Pleniglacial stratigraphy and vegetation in central Poland. Geol. en Mijnbouw, 72.
Krzyszkowski, D., Choma-Moryl, K., Kuszell, T., Malkiewicz, M., Pazdur, A., 1995 - Wistuliańskie osady jeziorne w Jaroszowie, Przedgórze Sudeckie: wstępne wyniki i perspektywy dalszych badań. Przegl. Geol., 43.
Kupryjanowicz, M., 1991 - Eemian, early and late Vistulian, and Holocene vegetation in the region of Machnacz peat-bog near Białystok (NE Poland). Acta Palaeobot., 31; p. 215-225.
Manikowska, B., 1985 - O glebach kopalnych, stratygrafii i litologii wydm Polski środkowej. Acta Geogr. Lodziensia, 52; p. 1-137.
Manikowska, B., 1991 - Vistulian and Holocene aeolian activity, pedostratigraphy and relief evolution in central Poland. Ztschr. f. Geomorph., N.F. Suppl.-Bd, 90; p. 131-141.
Manikowska, B., 1992 - Ewolucja suchych dolin na terenie kopalni „Bełchatów" w plenivistulianie. Acta Univ. Lodz., Folia Geographica, 15; p. 115-130.
Manikowska, B., 1993 - Mineralogy and abrasion of sand grains due to Vistulian (Late Pleistocene) aeolian processes in central Poland. Geol. en Mijnbouw, 72; p. 167-177.
Manikowska, B., Balwierz, Z., 1987 - Analiza vistuliańskiego wypełnienia suchej doliny w północnej części odkrywki kopalni „Bełchatów". Przew. II sympozjum Czwartorzęd Rejonu Bełchatowa. Wrocław-Warszawa. 161-164.
Pazdur, M., Stankowski, W., Tobolskl, K., 1980 - Litologiczna i stratygraficzna charakterystyka profilu z kopalnymi utworami organogenicznymi w Malińcu koło Konina (doniesienie wstępne). Bad. Fizjogr. nad Polską Zach., 33; p. 79-89.
Ralska-Jasiewiczowa, M., 1992 - Osady jeziorne i biogeniczne oraz zapis zmian roślinności okresu 18 000-8 000 lat BP w Polsce. Przegl. Geol., 10; p. 587-589.
Ran, E.T.H., 1990 - Dynamics of vegetation and environment during the middle pleniglacial in the Dinkel valley (The Netherlands). Med. Rijks Geol. Dienst., 44; p. 141-205.
Raniecka-Bobrowska, J., 1954 - Analiza pyłkowa profilów czwartorzędowych Woli i Żoliborza w Warszawie. Biul. Inst. Geol., 69; p. 107-140.
Rotnicki, K., Tobolski, K., 1965 - Pseudomorfozy wieloboków z lodem szczelinowym i stanowisko tundry w peryglacjalnym basenie sedymentacyjnym ostatniego zlodowacenia w Kępnie. Bad. Fizjogr. nad Polską Zach., 15; p. 93-146.
Rotnicki, K., Tobolski, K., 1969 - Stanowisko interstadiału Paudorf w Kępnie (południowo-wschodnia Wielkopolska). Bad. Fizjogr. nad Polską Zach., 23, ser. A. Geogr. fiz.; p. 119-127.
Środoń, A., 1987a - Flora peryglacjalna z Sowlin koło Limanowej (Vistulian, Karpaty Zachodnie). Acta Palaeobot., 27; p. 53-70.
Środoń, A., 1987b - Informacja o stanowisku flory peryglacjalnej w Sadowiu na Wyżynie Miechowskiej (Vistulian). Acta Palaeobot., 27; p. 71-75.
Środoń, A., Gołąbowa, M., 1956 - Plejstoceńska flora z Bedlna. Biul. Inst. Geol., 100; p. 7-44.
Tobolski, K., 1979 - Biostratigraphy of the Late Pleistocene (Neo-Pleistocene) in the Konin neighbourhood. Symposium on Vistulian Stratigraphy, Poland 1979. Guide-book of Excursion, Warszawa.
Tobolski, K., 1986 - Paleobotanical studies of the eemian interglacial and early Vistulian at Władysławów in the vicinity of Turek (preliminary report). Quatern. Studies in Poland, 7; p. 91-101.
Tobolski, K., 1984 - Palaeobotanical study of Biling sediments at Żabinko in the vicinity of Poznań, Poland. Quaestiones Geographicae, 10; p. 119-124.
Tobolski, K., 1991 - Biostratygrafia i paleoekologia interglacjału eemskiego i zlodowacenia Wisły regionu konińskiego. In: Przemiany środowiska geograficznego obszaru KoninTurek. Ed.: W. Stankowski. Instytut Badań Czwartorzędu Uniw. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Tomczak, A., 1987 - Evolution of the Vistula Valley in the Toruń Basin in the Late Glacial and Holocene. In: Evolution of the Vistula River Valley. Ed. L. Starkel. Geogr. Stud., Spec. Issue, nr 4.
Turkowska, K., 1988 - Rozwój dolin rzecznych na Wyżynie Łodzkiej w późnym czwartorzędzie. Acta Geogr, Lodziensia, 57.
Turkowska, K., 1990 - Main fluvial episodes in the Ner Valley in the last 22,000 years: detailed study at Lublinek near Łódź, Central Poland. Quatern. Studies in Poland, 9.
Turkowska, K., 1992 - Stanowisko Lublinek - Metachronizm procesów dolinnych w dorzeczu górnego Neru w okresie 20,000-8,000 lat BP. Przew. Konferencji „Ewolucja środowiska naturalnego Polski w okresie przejściowym plejstocen-holocen 20,000-8,000 lat BP". Łódź; p. 18-19.
Van Der Hammen, T., Wijmstra, T.A. (eds.), 1971 - The upper Quaternary of the Dinkel valley (Twente, Eastern Overijssel, The Netherlands). Med. Rijks Geol. Dienst, N.S., 22; p. 55-214.
Zagwijn, W., H., 1961 - Vegetation climate nad radiocarbon datings in the late Pleistocene of the Netherlands. Part I: Eemian and early Weicheslian. Medd. Geol. Sticht., N.s., 14; p. 15-45.
