Intensywne działanie mrozu na bazalty
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1982/29/2Słowa kluczowe:
oddziaływanie klinów lodowych, wietrzenie mrozowe, naprężenia termiczne, skały wulkaniczne, Francja, IslandiaAbstrakt
Artykuł w języku francuskim.
Tytuł oryginalny: Action du gel intense sur les basaltes
Omówiono kwestię wietrzenia mrozowego bazaltów, eksperymenty laboratoryjne, a następnie obserwacje terenowe na Islandii i w innych obszarach. Na Islandii warunki klimatyczne sprzyjają powstawaniu klinów lodowych, które — wykorzystując obecność ciosów (diaklaz) — prowadzą do rozpadu rozległych potoków lawy bazaltowej. To również za sprawą klinów lodowych, w okresie würmu, na czołach starych potoków lawy bazaltowej w Owernii (Auvergne) i Velay, pojawiły się schroniska skalne. Pod ich nawisami zachowały się ślady działalności człowieka i fauny ze środkowego i górnego paleolitu. Typ eksfoliacji obserwowany zarówno w schroniskach würmskich w obszarze Górnej Loary (Haute-Loire), jak i na bazaltach islandzkich wynika z wahań temperatury w zakresie zimnym.
Bibliografia
Alimen, H., 1950 - Atlas de Préhistoire. Editions N. Boubée et Cie, Paris, vol. I; 196 p.
Bout, P., 1953 - Etudes de géomorphologie dynamique en Islande. Actualités scientifiques et industrielles 1197 Exp. pol. franç. Hermann et Cie, Paris; 219 p.
Bout, P., Corbel, J., Derrau, M., Caravel, L., Péguy, P.-Ch., 1955 - Géomorphologie et glaciologie en Islande Centrale. Norois, 8; p. 461-574.
Bruet, Ed., 1942 - La vie étrange des roches. Payot, Paris; 302 p.
Corbel, J., 1967 - La Laponie. Présentation géographique. Equipe de recherche du C.N.R.S., 29, Ronéo; 28 p.
Einarsson, Tr., 1945 - Origin of the basic tuffs of Iceland. Acta Naturalia Islandica, 1; p. 5-75.
Kieffer, G. et Lautridou, J. P., 1971 - Essais de gel sur des roches volcaniques du Massif Central. in: Recherches de gélifraction expérimentale. Centre de Géomorphologie de Caen (C.N.R.S.), Bull. 9; p. 27-52.
Klüpfel, W., 1953 - Basaltgeologie. Ein Beitrag zur Kenntnis der tertiären Basalte. Ztschr. deutsch. geol. Ges., 104; p. 326-353.
