Peryglacjalne zrównania stoków w południowych Penninach, Anglia
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1981/28/8Słowa kluczowe:
procesy stokowe, materiał kongelifrakcyjny, terasa kriplanacyjnaAbstrakt
Analiza morfologii i cech pokrywy zwietrzelinowej tarasów bocznych dolin oraz otaczających je stoków w górnym dorzeczu rzeki Derwent wykazuje, że terasy te są zrównaniami peryglacjalnymi i są uwarunkowane strukturalnie. Najlepiej rozwinięte są one przeciwnie do upadu warstw, lecz występują także wzdłuż ich rozciągłości, w obrębie naprzemiennie ułożonych skał twardych i miękkich. W okresach peryglacjalnych, materiał kongelifrakcyjny pochodzący z cofających się piaskowcowych lub grytowych krawędzi, wraz z produktami korazji położonych poniżej, głównie łupkowych powierzchni zrównań, był transportowany w kierunku osi dolin, a przynajmniej w niektórych przypadkach, na skutek soliflukcji, dalej w dół doliny. W pewnym momencie rozwoju tych zrównań stokowych doszło do wcięcia się cieków wodnych, które odcięły dystalne fragmenty tych form i przekształciły je w terasy.
Bibliografia
Andrews, J. T. and Shimizu, K., 1966 - Three-dimensional vector technique for analyzing till fabrics: discussion and Fortran program, Geogr. Bull., 8; p. 151-165.
Birot, P. and Dresch, J., 1966 - Pédiments et glacis dans l'Ouest des Etats-Unis. Ann. de Géogr., 75; p. 513-552.
Carson, M. A. and Petley, D. J., 1970 - The existence of threshold hillslopes in the denudation of the landscape. Trans. Inst. Br. Geogr., 49; p. 71-95.
Cotton, C. A., 1958a - Geomorphology. Whitcombe and Tombs. Seventh edition.
Cotton, C. A., 1958b - Alternating Pleistocene morphogenetic systems. Geol. Mag., 95; p. 125-136.
Cotton, C. A., 1963 - Development of fine-textured landscape relief in temperate pluvial climates. N.Z. Jour. Geol. Geophys., 6; p. 528-533.
Crampton, C. B. and Taylor, J. A., 1967 - Solifluction terraces in South Wales. Biul. Peryglac., 16; p. 15-36.
Czudek, T. and Demek, J., 1970 - Pleistocene cryopedimentation in Czechoslovakia. Acta Geographica Lodziensia, 24; p.101-108.
Czudek, T. and Demek, J., 1973 - The valley cryopediments in eastern Siberia. Biul, Peryglac., 22; p.117-130.
Demek, J., 1968 - Cryoplanation terraces in Yakutia. Biul. Peryglac., 17; p. 91-116.
Demek, J., 1969 - Cryogene processes and the development of cryoplanation terraces. Biul. Peryglac., 18; p.115-125.
Doornkamp, J. C., and King, C. A. M., 1971 - Numerical analysis in geomorphology, Arnold.
Dylik, J., 1957 - Tentative comparison of planation surfaces occurring under warm and under cold semi-arid climatic conditions. Biul. Peryglac., 5; p.175-186.
Edwards, W., and Trotter, F. M., 1954 - The Pennines and adjacent areas. Br. Reg. Geol., 3rd. ed., London.
El Enin, H. S. A., 1964 - An examination of the evolution of surface forms in the area drained by the Sheaf, Upper and Middle Don, with particular reference to the Quaternary era. Unpubl. Ph.D. thesis. Sheffield University Library.
French, H. M., 1973 - Cryopediments on the Chalk of Southern England. Biul. Peryglac., 22; p. 149-156.
French, H. M., 1976 - The periglacial environment. Longman.
Gregory, K. J., 1966 - Aspect and landforms in north east Yorkshire. Biul. Peryglac.,15; p. 115-120.
Guilcher, A., 1950 - Nivation, cryoplanation et solifluction quaternaires dans les collines de Bretagne Occidentale et du Nord du Devonshire. Rev. Géomorph. Dyn., 1; p. 53-78.
Harris, S. A., 1972 - The nature and use of till fabrics. In: Research Methods in Pleistocene Geomorphology, 2nd Guelph Symposium on Geomorphology, 1971, Department of Geography, University of Guelph, Geographical Publication, 2; p; 45-65.
Harrison, P. W., 1957 - New technique for three-dimensional fabric analysis of till and englacial debris containing particles from 3 to 40 mm in size. Jour. Geol., 65; p. 98-105.
Johnson, R. H., and Rice, R. J., 1961 - Denudation chronology of the south-west Pennine Upland. Proc. Geol. Ass., 72; p. 21-31.
Jungerius, P. D., 1967 - The influence of Pleistocene climatic changes on the development of the polygenetic pediments in the Cypress Hills area, Alberta. Geogr. Bull., 9; p. 218-231.
Linton, D. L., 1956 - Geomorphology of the Sheffield region. In: Sheffield and its region. British Association Handbook, Sheffield.
McArthur, J. L., 1970 - A geomorphological study of the upper Derwent basin, Derbyshire. Unpubl. Ph.D. thesis. Sheffield University Library.
McArthur, J. L., 1971 - Periodicity in upland morphogenesis. N.Z. Geogr. Soc. Conf. Ser., 6B; p. 186-191.
McArthur, J. L., 1973 - Podzolisation in the headwater region of the River Derwent, Derbyshire. E. Midld Geogr., p. 361-371.
McArthur, J. L., 1977 - Quaternary erosion in the upper Derwent basin and its bearing on the age of surface features in the southern Pennines. Trans. Inst. Br. Geogr., NS 2; p. 490-497.
Mark, D. M., 1971 - Rotational vector procedure for the analysis of till fabrics. Bull. Geol. Soc. Am., 82; p. 2661-2666.
Mottershead, D. N., 1976 - Quantitative aspects of periglacial slope deposits in Southwest England. Biul. Peryglac., 25; p. 35-57.
Palmer, J. and Radley, J., 1961 - Gritstone tors of the English Pennines, Z. Geomorph., 5; p. 37-52.
Penck, W., 1924 - Die morphologische Analyse. Englehorn. Translated: Czech, H. and Boswell, K. C., 1953 - The morphological analysis of landforms. Macmillan.
Pitty, A. F., 1968 - The scale and significance of solutional loss from the limestone tract of the southern Pennines. Proc. Geol. Ass., 79; p. 153-177.
Reger, R. D., and Péwé, T. L., 1976 - Cryoplanation terraces: indicators of a permafrost environment. Quat. Res., 6; p. 99-109.
Rotnicki, K., 1964 - Periglacial slope planations in the South-eastern part of the Ostrzeszów Hills. Biul. Peryglac., 13; p. 235-259.
Said, M., 1969 - The Pleistocene geomorphology of the Burbage basin. Unpubl. Ph.D. thesis. Sheffield University Library.
Te Punga, M. T., 1956 - Altiplanation terraces in southern England. Biul. Peryglac., 4; p. 331-338.
Te Punga, M. T., 1957 - Periglaciation in southern England. Tijdschr. Kon. Ned. Aardrijsk. Genoot., 64; p. 401-412.
Walsh, P. T., Boulter, M. C., Itjaba, M., and Urbani, D. M., 1972 - The preservation of the Neogene Brassington Formation of the southern Pennines and its bearing on the evolution of Upland Britain. Jour. Geol. Soc. Lon., 128; p. 519-559.
Waters, R. S., 1962 - Altiplanation terraces and slope development in Vest Spitsbergen and southwest England. Biul. Peryglac., 11; p. 89-101.
Young, A., 1958 - A record of the rate of erosion on Millstone Grit. Proc. Yorks. Geol. Soc., 31; p. 149-156.
Young, A., 1963 - Some field observations of slope form and regolith and their relation to slope development. Trans. Br. Geogr., 31; p. 1-29.
