Kopalne osady stokowe w dolinach asymetrycznych północnej Arktyki
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1969/20/15Słowa kluczowe:
soliflukcja, szczeliny lodowe, lód gruntowy, morfologia stoków, ostatni okres zimny, północna JakucjaAbstrakt
W asymetrycznych dolinach północnej Jakucji występują grube pokrywy osadów stokowych, które w górnych segmentach dolin tworzą rytmiczne horyzonty związane z okresowymi zmianami klimatu i dynamiki procesów stokowych. Osady soliflukcyjne, ubogie w szczątki organiczne, powstawały w chłodniejszych fazach intensywnej działalności procesów stokowych i zawierają liczne soczewki lodowe, żyły lodowe oraz zdeformowane warstwy torfowe ze szczątkami roślin. Wyróżniono trzy würmskie fazy narastającej surowości klimatu w północnej Jakucji, skorelowane ze stadiałami zyryan i sartansk, podczas gdy cieplejsze oscylacje odpowiadają interstadiałom i okresowi postglacjalnemu.
Bibliografia
Alekseev, M. N., Ravskij, E. I., Cejtlin, S. M., 1966 - Osnovnye geokhronologicheskie etapy antropogena Sibirskoj platformy (Main geochronological stages of the Anthropogene of the Siberian platform). Izv. Akad. Nauk SSSR, ser. geol., No. 3.
Alexandre, J., 1960 - La succession probable des phases morphologiques au cours d'un cycle climatique quaternaire en Haute Belgique. Biuletyn Peryglacjalny, No. 9.
Büdel, J., 1937 - Eiszeitliche und rezente Verwitterung und Abtragung im ehemals nicht vereisten Teil Mitteleuropas. Petermanns Geog. Mitteil., Ergzh. 229.
Büdel, J., 1953 - Die ,,periglazial"- morphologischen Wirkungen des Eiszeitklimas auf der ganzen Erde. Erdkunde, Bd. 7.
Dylik, J., 1955 - Rhythmically stratified periglacial slope deposits. Biuletyn Peryglacjalny, No. 2.
Dylik, J., 1961 - Analyse sedimentologique des formations de versant remplissant les depressions fermées aux environs de Łódź. Biuletyn Peryglacjalny, No. 10.
Giterman, R. E., Golubeva, L. V., et al., 1965 - Osobennosti rastitelnogo pokrova vremeni zyryanskogo oledeneniya Sibiri (Some characteristics of vegetation cover of Zyryansk glaciation time in Siberia). Izv. Akad. Nauk SSSR, ser. geol., No. 3.
Goncharov, V. F., 1967 - Stratigrafiya chetvertichnykh otlozhenij Kularskogo zolotonosnogo rajona (Stratigraphy of Quaternary deposits of the Kular gold-bearing region). Geologia i Geofizika, No. 4.
Gorshkov, S. P., 1967a - O genezise i vozraste sklonovykh glybovoshchebnisto-suglinistykh otlozhenij Severa Yenisejskogo kryazha i severo-zapada Vostochnogo Sayana (On the origin and age of debris-silty deposits of the N-Yenisej range and NW-part of the E-Sayan). Doklady Akad. Nauk SSSR, t. 172, no. 3.
Gorshkov, S. P., 1967b – O trekh etapakh v razvitii sklonov denudacionnykh massivov na yuge Krasnoyarskogo kraya (Three stages of slope development of the denudational massifs in the southern Krasnoyarsk region). Vestnik Mosk. Gos. Univ., ser. V: geog., No. 2.
Gravis, G. F., 1962 - Ledyanye zhily v deluvialno-soliflukcionnykh otlozheniyakh (Ice veins in deluvial (colluvial) and solifluxional deposits). In: Voprosy Geografii Yakutii, vyp. 2; Yakutsk.
Grichuk, M. P., Grichuk, V. P., 1960 - O prilednikovoj rastitelnosti na territorii SSSR (On periglacial vegetation within the U.S.S.R. territory). In: Periglacialnye yavleniya na territorii SSSR, MGU ed.
Katasonov, E. M., 1958 - Ledyanye zhily i prichiny izgibaniya sloev v merzlykh chetvertichnykh otlozheniyakh (Ice veins and causes of layer bending in Quaternary frozen deposits). Materialy k osnovam uchen. o merzlykh zonakh zemnoj kory, vyp. 4; Moscow.
Katasonov, E. M., 1962 - Kriogennye tekstury, ledyanye i zemlanye zhily kak geneticheskie priznaki mnogoletnemerzlykh chetvertichnykh otlozhenij (Cryogenic structures and ice- and ground veins as genetic indicators of Quaternary permafrost). In: Voprosy kriologii pri izuchenii chetvertichnykh otlozhenij; Akad. Nauk SSSR ed, Moscow.
Kessler, P., 1925 - Das eiszeitliche Klima und seine geologischen Wirkungen im nicht vereisten Gebiet. Stuttgart.
Kuznecova, T. P., 1967 - Nabludeniya za poligonalno-zhilnymi ldami v predgoryakh Kularskogo khrebta (Observations on poligonal vein ice in the Kular foothills). Podzemnyj led, vyp. 3; MGU ed.
Logachev, N. A., Lomonosova, T. K., Klimanova, V. M., 1964 - Kajnozojskie otlozheniya Irkutskogo amfiteatra (Cenozoic deposits in the Irkutsk amphitheater). Nauka ed., Moscow.
Mazurov, G. P., Tikhonova, E. S., 1964 - Preobrazovanie sostava i svojstv gruntov pri mnogokratnom zamorazhivanii (Composition- and properties changes of grounds by repeated freezing). Vestnik Leningradskogo Univ., No. 18: ser. geol.-geog.
Pécsi, M., 1964 - Chronological problems of the patterned soils of Hungary. Biuletyn Peryglacjalny, No. 14.
Pécsi, M., 1966 - Problèmes quaternaires de la recherche géomorphologique des montagnes centrales Intracarpathiques. Geographica Polonica, No. 10; Warsaw.
Ravskij, E. I., Aleksandrova, L. P., et al., 1964 - Antropogenovye otlozheniya yuga Vostochnoj Sibiri (Anthropogene deposits of southern East Siberia). Trudy Geol. Inst. Akad. Nauk SSSR, Vyp. 105.
Sekyra, J., 1961 - Periglacial phenomena. Prace Inst. Geol., t. 34, part 1; Warsaw.
Shilo, N. A., 1961 - Chetvertichnye otlozheniya Yano-Kolymskogo zolotonosnogo poyasa, usloviya i etapy ikh formirovaniya (Quaternary deposits of the Yana-Kolyma gold-bearing zone - conditions and stages of their formation). Trudy VNII-I, t. 16, vyp. 66: geol.
Vasyunina, E. D., 1958 - Nekotorye osobennosti geologii zolotonosnykh chetvertichnykh otlozhenij ulino-Tenkinskogo rajona (Some geologic characteristics of Quaternary gold-bearing deposits of the ulin-Tenkin region). Trudy VNII-I, t. 8: geol.
Voskresenskij, S. S., Ananev, G. S., 1961 - O stroenii sklonovykh otlozhenij Zabajkalya (On the structure of slope deposits in Transbaikal). Vestnik Mosk. Gos. Univ., ser. 5: geog., No. 6.
Žebera, K., 1961 - Deluvial and talus deposits. Prace Inst. Geol., t. 34, part 1; Warsaw.
