Italian "trionfi" by Bartłomiej Paprocki in honor of King Stephen Báthory
DOI:
https://doi.org/10.26485/me.2022.2-04Keywords:
Bartłomiej Paprocki, Stephen Báthory, critical edition, trionfi, political poetry, Polish-Russian War (1577–1582)Abstract
This article presents a critical edition of “Triumf satyrów leśnych”, a late 16th-century work by Bartłomiej Paprocki. This work celebrates King Stephen Báthory and his victories in the Polish– Russian War (1577–1582). The edition includes of the entire cited work along with illustrations, necessary clarifications, and an index of proper names. An attempt was also made to define the genre of the work and their interpretation. Additionally, the article outlines the context of occasional political poetry during Báthory’s reign and the printing practices of the era.
References
Bielski, M. (1856). Kronika polska. T. 3. Sanok: Druk Karola Pollaka.
Długosz, J. (1841). Dzieje Polski. Przeł. G. Borneman. Leszno–Gniezno: E. Günther.
Kochanowski, J. (2018). Poematy okolicznościowe. Oprac. R. Krzywy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Niesiecki, K. (1839). Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. Lipsk: Breitkopf i Haertel.
Owidiusz (1995). Metamorfozy. Przeł. A. Kamińska, S. Stabryła. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Paprocki, B. (1578). Gniazdo cnoty, skąd herby rycerstwa sławnego Królestwa polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mazowieckiego, Żmudzkiego i inszych państw do tego Królestwa należących książąt i panów początek swój mają. Kraków: Drukarnia Andrzeja Piotrkowczyka.
Paprocki, B. (1581). Wesele bogiń z szczęśliwego zwycięstwa i z fortunnego przyjachania króla polskiego Stefana z ziemie moskiewskiej do państw jego w roku 1580. Kraków: Drukarnia Andrzeja Piotrkowczyka.
Paprocki, B. (1582). Triumf satyrów leśnych, syren wodnych, płanet niebieskich z szczęśliwego zwrócenia króla polskiego Stefana do państw jego z wojny moskiewskiej w roku 1582 wydany. Kraków: Drukarnia Macieja Garwolczyka.
Paprocki, B. (1584). Herby rycerstwa polskiego na pięcioro ksiąg rozdzielone. Kraków: Drukarnia Macieja Garwolczyka.
Paszkowski, M. (2017). Utwory okolicznościowe. Cz. 1–2. Oprac. M. Kuran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Plutarch (2006). Powiedzenia królów i wodzów. Powiedzenia spartańskie. Przeł. K. Jażdżewska. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Salustiusz, G. (2006). Sprzysiężenie Katyliny i Wojna z Jugurtą. Przeł. K. Kumaniecki. Wrocław: Ossolineum.
Seneka, L. A. (1965). Pisma filozoficzne II. Przeł. L. Joachimowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Sokołowska, J. (oprac.) (1959). Poeci Renesansu. Antologia. Warszawa: PIW.
Bednarska, J. (1994). Z dziejów polskiej ilustracji panegirycznej pierwszej połowy XVII wieku. Katowice: Muzeum Śląskie.
Besala, J. (1992). Stefan Batory. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bodniak, S. (1929). Nieznany druk Bartosza Paprockiego. Pamiętnik Literacki, 26 (1), 81–83.
Dumowska, B. (2015). Bartosz Paprocki herbu Jastrzębiec – renesansowy pisarz spod Sierpca. Sierpc: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej.
Dworzaczek, W. (1980). Paprocki Bartłomiej (Bartosz) h. Jastrzębiec. W: Polski słownik biograficzny (s. 177–180). T. 25. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Ejsmond, J. (1919). Przekłady łacińskich utworów Jana Kochanowskiego z Czarnolasu. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Estreicher, K. (1912). Bibliografia polska. T. 24. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jireček, J. (1867), Bartosz Paprocki. Studyum literackie Józefa Iireczka. Przeł. W. Miłkowski. Warszawa: b.m.
Kawecka-Gryczowa, A. (red.) (1983). Drukarze dawnej Polski. Od XV do XVIII wieku. T. 1, cz. 1. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: PAN.
Koczur-Lejk, K. (2014). Bartłomiej Paprocki – piśmiennictwo i przekład. W stronę kontrreformacji. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Koczur-Lejk, K. (2018). Wzorce osobowe w listach dedykacyjnych Bartłomieja Paprockiego. W: B. M. Puchalska-Dębowska, E.A. Jurkowska (red.), Wzorce osobowe w dawnej literaturze i kulturze polskiej (s. 67–84). Białystok: Prymat.
Krejčí, K. (1972). Bartłomiej Paprocki z Głogoł i Paprockiej Woli. Przeł. E. Siatkowska. W: K. Krejčí, Wybrane studia slawistyczne. Kultura. Literatura. Folklor (s. 237–330). Oprac. J. Magnuszewski. Warszawa: PWN.
Krzywy, R. (2008). Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej poematów Jana Kochanowskiego. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Krzyżanowski, J. (red.) (1969–1972). Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. Warszawa: PIW.
Krzyżanowski, J. (1979). Historia literatury polskiej. Warszawa: PIW.
Kupisz, D. (2006). Psków 1581–1582. Warszawa: Bellona.
Kupisz, D. (2014), Połock 1579. Warszawa: Bellona.
Kuran, M. (2014). „Kolęda, Nowe Lato i Szczodry Dzień” – geneza, rozwój i schyłek gatunku w XVII wieku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 25, 3, 31–72.
Lausberg, H. (2002). Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Przeł. i oprac. A. Gorzkowski. Bydgoszcz: Homini.
Lisowski, T. (2010). Pisownia polska. Główne fazy rozwoju (propozycja rozdziału podręcznika do nauczania treści historycznojęzykowych na studiach I stopnia). Kwartalnik Językoznawczy, 3–4, 126.
Maciejowski, W. A. (1851). Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830: z rękopisów i druków zebrawszy, w obrazie literatury polskiej historycznie skreślonym. T. 1. Warszawa: nakładem i drukiem S. Orgelbranda.
Nowak-Dłużewski, J. (1969). Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Pierwsi królowie elekcyjni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Obremski, K. (2003). Panegiryczna sztuka postaciowania: August II Mocny. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Okopień, J. (2002). Pionierzy czarnej sztuki 1473–1600. Warszawa: Inicjał.
Sokołowska, J. (oprac.) (1984). Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej. Warszawa: PIW.
Stuchlik-Surowiak, B. (2016). Obraz małżeństwa w „antyfeministycznych” utworach Bartosza Paprockiego na tle obyczajowych, religijnych oraz literackich zjawisk XVI i pierwszej połowy XVII wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Szastyńska-Siemion, A. (1990). Epinicium. W: T. Michałowska (red.), Słownik literatury staropolskiej: (średniowiecze–renesans–barok) (s. 172–182). Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Teresińska, I. (2002). Paprocki Bartosz. W: R. Loth (red.), Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny (s. 221–223). T. 3. Warszawa: WSIP.
Tułowiecka, A. (2009). Herbarze i quasi-herbarze. Wokół konstrukcji genologicznych Bartosza Paprockiego. Katowice: rozprawa doktorska.
Walczak, B. (1994). Geneza polskiego języka literackiego. Teksty Drugie, 5 (3), s. 35–47.
Woronczak, J., Górski, K. (1955). Zasady wydawania tekstów staropolskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wójcicki, K. W. (1859). Historia literatury polskiej w zarysach. T. 2. Warszawa: Gustaw Sennewald.
Ziomek, J. (1977). Renesans. Warszawa: PWN.
Grimal, P. (2008). Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Przeł. M. Bronarska, B. Górska, A. Nikliborc, J. Sachse, O. Szarska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Karłowicz, J., Kryński, A. A., Niedźwiedzki, W. (red.) (1900–1927). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego Instytutu Popierania Nauk.
Krasnowolski, A., Niedźwiedzki, W. (oprac.) (1920). M. Arcta słownik staropolski: 26.000 wyrazów i wyrażeń
używanych w dawnej mowie polskiej. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
Linde, S. B. (1807–1814). Słownik języka polskiego. T. 1–6. Warszawa: Drukarnia XX. Piiarów.
Mayenowa, M.R. (red.) (1966–). Słownik polszczyzny XVI wieku. T. 1–36, Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Orgelbrand, S. (1901). Paprocki Bartosz. W: S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna: z ilustracjami i mapami. T. 11. Warszawa: Drukarnia S. Orgelbranda Synów.
Sulimierski, F., Chlebowski, B., Walewski, W. (red.) (1889–1914). Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1–15. Warszawa: Druk „Wieku”.
Panegiria: Triumph Satyrów Leśnych (2021). Pobrane z: https://www.fdrp.org.pl/panegiria/ (23.04.2022).
Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej (2021). PANEGIRIA: Triumph Satyrów Leśnych (1582 / 2021). Pobrane z: https://www.youtube.com/watch?v=3mltL9h-gsU&t=1278s (23.04.2022).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
