The function of footnotes in neo-Sarmatian prose – the use of Old Polish works in Jacek Komuda’s series "Orły na Kremlu"

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/me.2023.2-02

Keywords:

Jacek Komuda, Neosarmatism, Sarmatism, footnotes, old-polish literature

Abstract

The article examines the use of 16th- and 17th-century texts in the works of Jacek Komuda, particularly in the Orły na Kremlu (Eagles in the Kremlin) series, which blends elements of historical and fantasy literature. Komuda, both a writer and a historical reconstructor, draws on premodern Polish literature to create an authentic depiction of 17th-century Poland and Moscow, while also highlighting its influence on contemporary cultural identity. The article specifically analyzes the footnotes in the novels, which not only point to sources but also provide space for the author to express his own reflections and digressions on Sarmatian culture. The texts used by Komuda include diaries, correspondence, belles-lettres, scholarly, and religious works, which allow for the reconstruction of the image of 17th-century nobility and its mindset. The article emphasizes the author’s distinctive approach to sources, often turning to later studies, a characteristic practice of reconstructors. The footnotes in Orły na Kremlu not only serve as erudite elements but also as a tool for shaping a neosarmatian vision of the past, reflecting Komuda’s libertarian and anti-modernist tendencies in his literature.

References

Komuda, J. (2011a). Samozwaniec. T. 1. Lublin: Fabryka Słów.

Komuda, J. (2010). Samozwaniec. T. 2. Lublin: Fabryka Słów.

Komuda, J. (2011b). Samozwaniec. T. 3. Lublin: Fabryka Słów.

Komuda, J. (2013). Samozwaniec. T. 4. Lublin: Fabryka Słów.

Komuda, J. (2017). Moskiewska ladacznica. Lublin: Fabryka Słów.

Księski, K. (2009). Wywiad z Jackiem Komudą. Pobrane z: https://paradoks.net.pl/read/10778-wywiad-z-jackiem-komuda-2 (17.02.24).

Bartyzel, J. (2004). W gąszczu liberalizmów. Próba periodyzacji i klasyfikacji. Lublin: Fundacja Servire Veritati.

Błasiak, W. Polska Husaria. Samuraje Europy. Pobrane z: https://kahlenberg-kirche.at/husaria/ (10.01.24).

Bogacki, M. (2010). O współczesnym „ożywianiu” przeszłości – charakterystyka odtwórstwa historycznego. Turystyka Kulturowa, 5, 4–27.

Bohuszewicz, P. (2011). Pożytki z prawicowego neosarmatyzmu: (Nie-prawicowa) obrona Krzysztofa Koehlera. W: P. Biliński (red.), Przeszłość we współczesnej narracji kulturowej: Studia i szkice kulturoznawcze. T. 1 (s. 99–117). Kraków: Wydawnictwo UJ.

Genette, G. (2014). Palimpsesty. Przeł. T. Stróżyński, A. Milecki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Gołaszewski, Z. (2005). Bracia polscy. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Hankus, P. (2017). Libertarianizm nie jest utopizmem. Dlaczego twierdzenia o utopijności libertarianizmu są fałszywe, Dialogi Polityczne, 22, 11–22.

Fabryka Słów (2024). Jacek Komuda. Pobrane z: https://fabrykaslow.com.pl/autorzy/jacek-komuda/ (19.12.2023).

Koehler, K. (1995). W rytmie „Godzinek”, na rosyjskim trupie. Fronda, 4–5, 286–307.

Kowalski, J. (2006). Niezbędnik Sarmaty: Pieśni, dumy, polonezy. Poznań: Wydawnictwo Dębogóra.

Klonder, A. (2001). Mienie godne szlachcica i mieszczanina w krajach Europy Środkowej w XVII wieku. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 49 (1–2), 81–94.

Mariuszdrag [pseud.] (2010). [Husaria]. Pobrane z: http://www.historycy.org/historia/index.php/t1265-100.html/t66-1000.html (10.01.24).

Narodowy (2025). Pobrane z: https://www.facebook.com/NarodowyPoznan/photos/w-bitwie-pod-po%C5%82onk%C4%85-28-czerwca-1660-r-pojedynczy-cios-kopi%C4%85-husarsk%C4%85-przebi%C5%82-sz/625781699971497/?_rdr (10.01.24).

Niemojewski, S. (2006). Diariusz drogi spisanej i różnych przypadków pociesznych i żałosnych prowadząc córkę Jerzego Mniszka, Marynę, Dymitrowi Iwanowiczowi w roku 1606. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Sepczyńska, D. (2013). Libertarianizm. Mało znane dzieje pojęcia zakończone próbą definicji. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Sikora, R. (2019). Ciekawostki na temat husarii, o których nie uczyli Cię w szkole. Pobrane z: https://ciekawostkihistoryczne.pl/2019/01/17/ciekawostki-na-temat-husarii-o-ktorych-nieuczyli-cie-w-szkole/ (10.01.24).

Starikova, I. (2007). [hasło] Dostojno est’. W: Sergej Kravec (red.), Pravoslavnaâ ènciklopediâ. T. 16 (s. 100–102). Moskwa: Cerkovno-naučnyj centr „Pravoslavnaâ ènciklopediâ”.

Szwelicki, R. (2014). Sukmana – część 1. Pobrane z: https://projekt-chlop.blogspot.com/2014/01/sukmana-czesc-1.html (12.01.24).

Szahaj, A. (2012). Liberalizm, wspólnotowość, równość. Eseje z filozofii polityki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Tauer, S. (2023). Moskwa, miasto uległe. Jacka Komudy spojrzenie na Wschód w kontekście neosarmatyzmu i zwrotu topografcznego na przykładzie Samozwańca, Adeptus, 20, 1–17.

Uniłowski, K. (1991). Metaliteratura w pisarstwie Parnickiego, Pamiętnik Literacki, 82 (2), 90–122.

Published

2025-05-07

How to Cite

Tauer, S. (2025). The function of footnotes in neo-Sarmatian prose – the use of Old Polish works in Jacek Komuda’s series "Orły na Kremlu". Melusine. Old Literature and Culture, 19(2), 5–14. https://doi.org/10.26485/me.2023.2-02

Issue

Section

PROFILES AND FOCUSES