Warunki paleogeograficzne rozwoju neolitycznej osady palafitowej Serteya II (zachodnia Rosja)

https://doi.org/10.26485/AGL/2018/107/11

Abstrakt

_{Artykuł przedstawia wyniki ostatnich badań archeologicznych i geomorfologicznych środkowo- i późnoneolitycznego stanowisku Serteya II, zlokalizowanego w międzyrzeczu Dniepru i Dźwiny, w obrębie mikroregionu Sertejskiego (NW Rosja). Połączenie wyników badań archeologicznych i multidyscyplinarnych analiz paleośrodowiskowych pozwoliło na odtworzenie środowiska naturalnego i warunków przyrodniczych działalności dawnych społeczności w dolinie dolnej Sertejki, lewego dopływu Dźwiny. Rzeźba terenu została uformowana po ustąpieniu zlodowacenia wisły (wałdajskiego). Współczesna dolina wykorzystuje rynnę subglacjalną, w której wcześniej funkcjonowało kilka basenów jeziornych dwóch generacji. Zbiorniki pierwszej generacji rozwinęły się w szczelinach lodowych i w obniżeniach pomiędzy martwymi bryłami lądolodu. Jeziora drugiej generacji powstały po wytopieniu brył martwego lodu w późnym vistulianie. W trakcie holocenu rzeka Sertejka, w wyniku erozji wstecznej, zdrenowała kolejne jeziora. Osada neolityczna Serteya II zajmowała powierzchnię terasy kemowej oraz wkraczała na równinę biogeniczną w obrębie basenu jeziornego. Osadnictwo palafitowe funkcjonowało podczas okresów transgresji i regresji paleojezior. Główny okres jej rozwoju przypadał na 4200–3800 cal BP i trwał ponad 140 lat. Osada stanowiła część większej struktury osadniczej rozwijającej się w okresie przechodzenia lokalnych społeczności od gospodarki łowiecko-zbierackiej do prymitywnego rolnictwa.}