Bałtycko-słowiańska geneza języka białoruskiego

-

Abstrakt

_{https://doi.org/10.26485/RKJ/2018/66/2}

_{Etnograficzno-językowe granice Białorusi są następstwem procesów osadniczych plemion wschodniosłowiańskich i ich nawarstwienia się na substrat bałtycki. Za najważniejsze dla powstania białoruskiego obszaru językowego uważa się dwa największe plemiona, stanowiące także o odrębności językowej dwóch podstawowych dialektów białoruskich – Krywiczów i Dregowiczów. Obszar zamieszkiwany przez Krywiczów to tereny obecnego dialektu północno-wschodniego, a przez Dregowiczów obecnego dialektu południowo-zachodniego. Należy jednak pamiętać o tym, że granice etnograficzno-językowe ulegały zmianom pod wpływem procesów asymilacyjnych występujących na terenach zamieszkanych przez następujące plemiona: Dregowiczów, Drewlan, Krywiczów, Poleszuków, Siewierzanów, Wiatyczów. Dane archeologiczne, hydronimiczne, antropologiczne, etnologiczne i inne doprowadziły do powstania teorii substratowego pochodzenia Białorusinów, której sedno tkwi w tym, że na białoruskim terytorium Słowianie stopniowo asymilowali Bałtów, będąc jednocześnie pod wpływem substratu bałtyckiego. Głównym powodem powstania języków wschodniosłowiańskich było przegrupowanie, które odbyło się w dwóch strefach dialektalnych: kijowsko-poleskiej oraz połocko-riazańskiej. W artykule omawiane są cechy, które, z jednej strony przeciwstawiają sobie obecne dwa białoruskie masywy dialektalne: północno-wschodni i południowo- zachodni, a z drugiej wskazują na historyczne związki obu dialektów z wcześniejszymi obszarami dialektalnymi: połocko-riazańskim i kijowsko-poleskim.}