The Story is Born in Dialogue — the Specificity of Narration in Radio Documentary
DOI:
https://doi.org/10.26485/ZRL/2021/64.4/8Keywords:
radio, radio documentary, dialogue, meeting, narrative identityAbstract
The article is an attempt to discuss the specificity of the narrative in radio documentary. The documentary is treated as an artistic form of radio based on the character’s statement born during a meeting with a reporter, the documentary maker. The narrative is treated as an individual statement by the character, but also as a text of culture. Dialogue rules both perspectives. The relationship takes place between the character and the reporter, but also between subsequent elements of the audio material composed according to the author’s intention. We also discuss about the radio documentary being as a form of dialogue with the listener. The essence of the article is the proposed divisions of the radio reportage narrative, taking into account the narrative as a personal statement and as a text. The categorization was supported by examples from Polish radio documentaries. Theoretical considerations are based on studies on artistic radio genres, psychological narrative, narrative identity, and the philosophy of encounter. Radio documentary, which is emphasized by theoreticians and practitioners of the genre, is born out of a situation where there is a dialogical meeting between the author and the protagonist, and the verbalization of experiences during this meeting is a form of identity building. A look at radio documentary from a psychological perspective and the resulting classifications will indicate the importance of interdisciplinary research into audio artistic genres.
References
Bachtin Michaił (2007), Słowo w poezji i słowo w powieści, przeł. Grajewski W. [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. Burzyńska A., Markowski M.P., Znak, Kraków.
Bachura Joanna (2012), Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Bachura-Wojtasik Joanna, Sygizman Kinga (2016), Autonarracje w reportażu radiowym, „Media– Kultura–Komunikacja Społeczna”, nr 12/4, s. 107–120.
Bidacha Magdalena, Cierpka Anna (2010), Tożsamość narracyjna a choroba nowotworowa. Historie życia osób chorych na szpiczaka mnogiego [w:] Psychologia małych i wielkich narracji, red. Straś-Romanowska M., Bartosz B., Żurko M., ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa.
Borowik Czesława (2013), Narracja w historii mówionej i reportażu radiowym [w:] Narracyjność języka i kultury. Literatura i media, red. Filar D., Piekarczyk D., Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Brys Edwin (2002–2003), Themes and topics in radio documentaries, EBU Radio Documentary
Masterschool [tekst powielony w posiadaniu autorki].
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł (red.) (2007), Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Znak, Kraków.
Hodalska Magdalena (2017), Trauma dziennikarzy. Dziennikarstwo traumy, Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Jagiełło Maria (2012), Spotkania, które zmieniają, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków.
Kapuściński Ryszard (2004), Autoportret reportera, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Kita Małgorzata (2018), Dyskurs radiowy [w:] Język w radiu, Antologia, red. Kita M., Loewe I., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Klimczak Kinga [Sygizman Kinga] (2011), Reportaże radiowe o krzywdzie i cierpieniu, Wydawnictwo Primum Verbum, Łódź.
Kowalska Natalia (2019), Forma i treść. Polski i zagraniczny „feature” radiowy oraz jego odmiany, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Michalak Katarzyna (2019), Przeciwko „zglobalizowanej obojętności”. Reportażysta radiowy wobec problematyki uchodźczej [w:] Tropami retoryki stylistyki i dziennikarstwa, red. Worsowicz M., Fiołek-Lubczyńska B., Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Nieduziak Edyta (2010), Twórczość jako forma dialogu ze światem, Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Tratwa”, Sandomierz.
Pleszkun-Olejniczakowa Elżbieta (2012), „Muzy rzadko się do radia przyznają”. Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych, Primum Verbum, Łódź.
Oleś Piotr K. (2008), Autonarracyjna aktywność człowieka [w:] Narracja. Teoria i praktyka, red. Bernadetta J., Gdowska K., de Barbaro B., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Opoczyńska Małgorzata (2010), Dyskurs cierpienia — dialog świadków? [w:] Psychologia małych i wielkich narracji, red. Straś-Romanowska M., Bartosz B., Żurko M., ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa.
Piłatowska Irena (2009), Reportaż jako artystyczny gatunek radiowy, „Media– Społeczeństwo– Kultura”, nr 1(2).
Ricoeur Paul (1992), Filozofia osoby, przeł. Frankiewicz M., Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, Kraków.
Rosner Katarzyna (2004), Narracja jako pojęcie filozofii współczesnej [w:] Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. Bolecki W., Nycz R., Fundacja „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”, Warszawa.
Straś-Romanowska Maria (2010), Psychologia wobec małych i wielkich narracji [w:] Psychologia małych i wielkich narracji, red. Straś-Romanowska M., Bartosz B., Żurko M., ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa.
Treasure Julian (2007), Sound business, Menagment Books 2000 Ltd., Kemble.
Trzebiński Jerzy (red.) (2002), Narracja jako sposób rozumienia świata, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Trzebiński Jerzy (2005), Narracyjny kontekst myślenia i działania [w:] Polifonia osobowości. Aktualne problemy psychologii narracyjnej, red. Chmielnicka-Kuter E., Puchalska-Wasyl M., Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Trzebiński Jerzy (2014), Wpływ dynamiki epizodów i klarowności wątku na siłę oddziaływania historii [w:] Narracyjność języka i kultury, red. Filar D., Piekarczyk D., Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
