Kominki w domach w późnym średniowieczu. Próba rekonstrukcji wyglądu i funkcji w świetle źródeł ikonograficznych

Abstrakt

Celem tej pracy jest pokazanie, jak wyglądały kominki w średniowieczu, a co ważniejsze, jakie funkcje mogły pełnić. Dotychczas w literaturze archeologicznej twierdzono, że nie były one paleniskami kuchennymi, a mogły służyć jedynie do podgrzewania potraw. W tej pracy pokazuję, że nie jest to prawdą. Długie poszukiwania odpowiednich ilustracji doprowadziły do odnalezienia unikalnych przedstawień kominków. Pomimo ich częstego prezentowania w średniowiecznym malarstwie, istotne różnice zauważalne są w szczegółach, w sposobie przedstawienia kultury materialnej. W czasie przeprowadzania tej analizy udało się również wskazać na jeszcze jedno istotne zagadnienie, które jak dotąd nie doczekało się komentarzy. Dotychczas podkreślano, że przedstawienia o tematyce religijnej są nacechowane symboliką i pokazują typowe sceny w dość zunifikowany sposób. Nie zwracano uwagi na inną zależność. Sceny przedstawiające świętych zamieszczane w manuskryptach ukazują ich w bardziej codziennych okolicznościach, aniżeli ma to miejsce w malarstwie tablicowym. Niestety takie wizerunki są niezmiernie rzadkie, tutaj prezentuję jedną z bardziej interesujących scen – Święta Rodzina jedząca kolację.