Ancient Coins in the Collection of the Jan Kasprowicz Museum in Inowrocław
DOI:
https://doi.org/10.26485/AAL/2021/67/7Keywords:
ancient coins, Greek coins, Numidian coins, Roman coins, Cuiavia, coin finds, Przeworsk culture, museum collection, Kazimierz Miaskowski (1875-1947)Abstract
The article concerns 23 ancient coins (8 Greek, 1 Numidian, and 14 Roman) from the museum collection in Inowrocław. One coin comes from archaeological excavations (a Trajanic denarius type RIC 6), the rest from donations and purchases. The coins donated to the museum are chance finds, however the donors indicated the place where they were found. The remaining coins have been purchased from old collections. In one case their previous owner is known: Kazimierz Miaskowski (1875-1947), a catholic priest, and author of many publications associated with the Inowrocław region. The land around Inowrocław stands out as an area in which many ancient coins have been found. The author analyses coins from the museum against the background of finds from the Inowrocław area. Many of the coins in the collection are likely to have been found in the immediate area of the town. The author also tries to reconstruct the collections from which they came, and the fate of these collections
References
Dante Allighieri, Divine Comedy. The Gospel according to St. Matthew. Tacitus, Germania.
Anochin V. A. 1986. Monetnoe delo Bospora, Kiev.
Ashton R. H. J. 2003. Excavation Coins from Phanagoreia, The Numismatic Chronicle, 163, 379-385
Babelon E. 1885. Description des monnaies de la République romaine vulgairement appelées monnaies consulaires, Paris-Londres.
Banaszak M. 1983. Miaskowski Kazimierz (1875- 1947) [w:] Słownik polskich teologów katolickich 1918-1981, red. L. Grzebień, t. 6, Warszawa, 452-454.
Baranowski T., Wielowiejski J. 1981. Ziemia kujawska u schyłku starożytności, Ziemia Kujawska, VI, 159-171.
Bodzek J., Jellonek S., Zając B. 2019. Roman provincial coins found in Lessser Poland: an overview, Acta Archaeologica Lodziensia, 65, 51-82.
Bodzek J., Madyda-Legutko R. 2018. Coins of the Rulers of Cimmerian Bosporus Found in Poland, Note Numismaticae, XIII, 53-89
Bogucki M., Dymowski A., Śnieżko G. 2017. The common people and material relics of Antiquity: The afterlife of ancient coins in the territory of present-day Poland in the Medieval and Modern periods, Studies in Ancient Art. and Civilization, 21, 275-297.
Bogucki M., Dymowski A., Śnieżko G. 2020. Catalogue of finds of ancient coins in contexts of the medieval and modern period [w:] Slivers of Antiquity. The Use of Ancient Coins in Central, Eastern and Northern Europe in the Medieval and Modern Periods, M. Bogucki, A. Dymowski, G. Śnieżko (eds.), Warszawa, 367-442.
Bursche A. 1996. Later Roman-Barbarian Contacts in Central Europe. Numismatic Evidence, Studien zu Fundmzen der Antike, 11, Berlin.
Ciołek R. 2008. Die Fundmünzen der römischen Zeit in Polen. Schlesien, Wetteren.
Cofta-Broniewska A. 1978. Inowrocław i jego rejon w pradziejach [w:] Dzieje Inowrocławia, t. I, red. M. Biskup, Warszawa – Poznań – Toruń.
Cofta-Broniewska A. 1979. Grupa kruszańska kultury przeworskiej. Ze studiów nad rozwojem regionalizmu społeczeństw Kujaw, Poznań.
Cofta-Broniewska A. 1987 (1988). Gąski, gm. Gniewkowo, woj. bydgoskie. Stanowisko 18, Inoformator Archeologiczny: badania 21, 114-115.
Cofta-Broniewska A., Bednarczyk J. 1998. Miejsce obrzędowe z doby neolitu i schyłku starożytności w Inowrocławiu, st. 58, Poznań.
Cofta-Broniewska A., Kośko A. 2002. Kujawy w pradziejach i starożytności, Inowrocław-Poznań.
Cohen H. 1859-1868. Description historique des Monnaies frappées sous l’Empire romain, communément appeéles médailles impériales, vol. I -VIII, Paris.
Crawford M. 1975. Roman Republican Coinage, Cambridge.
Dymowski A. 2017. A Small Hoard of Roman Denarii Found in the Region of Kuyavia. The Provenance of Imitative Coins of Roman Imperial Denarii Found in the Territory of Poland, Notae Numismaticae, XII, 111-122.
Dymowski A., Rudnicki M. 2012. Kujawskie znaleziska monet antycznych nowe źródła do dziejów pieniądza na ziemiach polskich, Biuletyn Numizmatyczny, 4 (368), 241-258.
Dymowski A., Rudnicki M. 2019. The Nowa Wieś Głubczycka Hoard and the Influx of Roman Republican Denarii North of the Carpatians [w:] Auf den Spuren der Barbaren – Archäologisch, Historisch, Numismatisch (Archäologie der Barbaren 2015), Hrsg. M. Karwowski et al., Brno, 51-64.
Emmett K. 2001. Alexandrian Coins, Lodi: Clio’s Cabinet.
Fiò V. 2012. Il fenomeno della moneta in tomba di epoca medievale nell’Italia nord-occidentale: significati, continuità e rinnovamento di un rito, Tesi di Laurea, rel. prof. T. M. Lucchelli, Venezia.
Fredrich C. 1909. Funde antiker Münzen in der Provinz Posen, Posen.
Frolova N., Ireland S. 2002 The Coinage of the Bosporan Kingdom: From the First Century BC to the Middle of the First Century AD, BAR Publishing.
Garbaczewski W. 2012. Co miał w sakiewce Michael Levy? Przyczynek do “obiegu” XIX-wiecznych znalezisk monetarnych [w:] Pieniądz i systemy monetarne – wspólne dziedzictwo Europy, red. K. Filipow, Augustów-Warszawa, 250-254.
Gumowski M. 1958. Moneta rzymska w Polsce, Przegląd Archeologiczny, X, 1954-1956, 87- 149.
Gumowski M. 1966. Wspomnienia numizmatyka, Kraków.
Jarzęcki K. 2015. Lucylla w świetle źródeł numizmatycznych [w:] Pieniądz a propaganda: wspólne dziedzictwo Europy, red. K. Filipow, Augustów-Warszawa, 34-52.
Jarzęcki K. 2016. Mennica w Rzymie w czasach Kommodusa, który zasłynął ze swego szaleństwa, Warszawski Pamiętnik Numizmatyczny, 5, 9-34.
Jarzęcki K. 2019. Struktura wagowa denarów rzymskich z lat 138 – 161, Acta Archaeologica Lodziensia, 65, 157-184.
Jarzęcki K. 2020. Les pièces de monnaies de l’empereur Nerva provenant de la collection du Musée archéologique et ethnographique de Łódź, Acta Archaeologica Lodziensia, 66, 85- 93.
Jarzęcki K., Rakoczy J. 2010. Wartość źródłowa znalezisk monet antycznych z okolic Inowrocławia, Bydgoszcz – Toruń.
Jasek D. F., Woźniak M. 2019. Wspomnienie o Tadeuszu Kałkowskim w 40. rocznicę śmierci, Numizmatyk Krakowski, 1 (385), 1-56.
Kalliefe H. 1915. Neue Funde aus Kujawien, Praehistorische Zeitung, 7, 200-207.
Kalliefe H. 1918. Kujawische Funde, Praehistorische Zeitung, 10, 169-175.
Karyškovskij P. O. 1988. Monety Ol’vii, Kiev.
Kozłowski J. 2003. Moneta numidyjska znaleziona w Inowrocławiu, pow. loco, woj. kujawsko- pomorskie, Prace i materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi: seria numizmatyczna i konserwatorska, 12, 29-35.
Krzyżanowska A. 1960. Skarb denarów rzymskich z Golubia nad Drwęcą, Wiadomości Numizmatyczne, IV, 3, 129-207.
Krzyżanowska A. 1976. Skarb denarów rzymskich z Drzewicza, Wrocław-Warszawa-Kraków- -Gdańsk.
Kubiak S. 1979. Znaleziska monet rzymskich z Mazowsza i Podlasia, Wrocław.
Kunisz A. 1985. Znaleziska monet rzymskich z Małopolski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Kurpiewski A., Rakoczy J. 2015. Materiały kultury przeworskiej z Perkowa na Kujawach, Toruń.
Lubomirski 1873. Zabytki krajowe z okresu bronzowego. Wykopalisko we wsi Raszewie, Wiadomości Archeologiczne, I, Warszawa, 19-36.
Łaszkiewicz T. 1997. Żydzi w Inowrocławiu w okresie międzywojennym 1919-1939, Inowrocław.
Łaszkiewicz T. 2010. Bł. ks. Władysław Demski (1884-1940) – szkic biograficzny, Inowrocław.
Łaszkiewicz T. 2014. Schlichtingowie w Wierzbiczanach – przykład tożsamości regionalnej ziemiaństwa niemieckiego na Kujawach [w:] Pamięć – tradycja – trwanie. Szkice z dziejów Gniewkowa i okolic, red. T. Łaszkiewicz, Gniewkowo, 107-119.
MacDonald D. 2005. An Introduction to the History and Coinage of the Kingdom of the Bosporus, Classical Numismatic Studies, 5, Lancaster – London.
Mielczarek M. 1989. Ancient Greek Coins Found in Central, Eastern and Northern Europe, Ossolineum.
Mielczarek M. 2015. On Bosporan Coins found in Volhynia. The History of the Doubtful Hoard, Bosporskie issledovaniya, 31, 309-314.
Mielczarek M. 2021. For Polish museums... A unique coin collection formed in the Middle East during World War II, deposited in the Archaeological and Ethnographical Museum in Łódź, Łódź.
Mel’nikov O. N. 2015. Kesariâ i Agrippiâ na Bospore. Lokalizaciâ po dannym numizmatyki i èpigrafiki, Tavričeskie studii. Istoričeskie nauki, 7, 79-85.
Myzygin K., Sidarovich V. 2020. Znaleziska prowincjonalnych monet miast Bitynii na ternie Białorusi, Wiadomości Numizmatyczne, LXIV, 208, 187-212.
Olszta-Bloch M. 2004. Zespół późnoantycznych monet brązowych z Muzeum Okręgowego w Toruniu, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego I Etnograficznego w Łodzi: Seria numizmatyczna i konserwatorska, 12, 53-60.
Olszta-Bloch M. 2011. Ptolemejski Egipt i greckie centra północnego wybrzeża Morza Czarnego, Toruń.
Politowski P. 2015. Losy prof. Zygmunta Wyskoty-Zakrzewskiego w czasie II wojny światowej w świetle jego korespondencji [w:] Z dziejów pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, red. D. Karczewski, M. Wilczek-Karczewska, III, Strzelno-Kruszwica, 121-136.
Rudnicki M., Dymowski A. 2015. Niekończąca się historia – znaleziska monet antycznych z Kujaw, Biuletyn Numizmatyczny, 4 (380), 241- 270.
Sinczuk I. 2019. Utracony zespół rzymskich monet cesarskich z Muzeum Poleskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Pińsku [w:] Utracone kolekcje numizmatyczne. Materiały z konferencji naukowej Warszawa 6-7 grudnia 2018, red. J. Piniński, K. Jarzęcki, Warszawa, 237-254.
Siwiak W. 2017. Groby z darami monetarnymi z XV-XVII w. z przykościelnego cmentarza kościoła Marii Panny bydgoskich karmelitów, [w:] Pieniądz i banki na Pomorzu, eds. W. Garbaczewski, R. Macyra, Studia nad dziejami pieniądza i bankowości w Polsce, 3, Poznań, 169-190.
Siwiak W. 2018. O denarach rzymskich nazywanych „pieniążkami świętego Jana”, Wiadomości Numizmatyczne, R. LXII, z. 1-2 (205- 206), 115-128.
Stawicki M. 2015. Szlak bursztynowy i Askaukalis na terenie dzisiejszego Inowrocławia – próba odmitologizowania miejskiej legendy, Ziemia Kujawska, XXIV, 115-122.
Walczak E. 2017. Sylloge Nummorum Graecorum Poland, vol. II, The National Museum in Warsaw, part 2, The Northern Black Sea Coast Bosporan Rulers – Sarmatia, Kraków – Warszawa.
Walczak E. 2018. Sylloge Nummorum Graecorum Poland, vol. II, The National Museum in Warsaw, part 3, The Northern Black Sea Coast Bosporan Rulers – Sarmatia, Kraków – Warszawa.
Wielowiejski P. 1998. Monety rzymskie z kolekcji Przypkowskich z Jędrzejowa [w:] Nowe znaleziska importów rzymskich z ziem Polski I, Korpus Znalezisk Rzymskich z Europejskiego Barbaricum – Polska, red. J. Kolendo et al., Warszawa, 193-200.
Woźniak M. 2012. Zbiory Muzeum Regionalnego Kujaw Zachodnich w Inowrocławiu (1931- 1938), Rocznik Kasprowiczowski, XII-XIII, Inowrocław, 237-254.
Zakrzewski Z. 1938. Pierwsza moneta na ziemiach polskich, Slavia Occidentalis, 17, 58-104.
Zielonka B. 1969. Rejon Gopła w okresie późnolateńskim i rzymskim, Fontes Archaeologici Posnaniensis, 20, 147-218.
