Numizmatyka na pograniczu różnych specjalności. Żetony czy tokeny? Uwagi o nazewnictwie nowożytnych numizmatów

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie znaczenia pojęcia „żeton” na gruncie języka polskiego i zasygnalizowanie zbyt szerokiego zakresu stosowania tego terminu w numizmatyce polskiej. W europejskiej terminologii numizmatycznej „jeton/jetton” oznacza najczęściej to samo co w języku polskim „liczman/ podskarbiówka”. Natomiast polscy badacze nazywają współcześnie „żetonami” m.in. wykonane w XIV-XVIII w. ołowiane zabytki sygnowane różnorodnymi znakami, które najczęściej były wykorzystywane do rozliczania pracy, powinności, uprawnień bądź określonych dóbr materialnych. Jest to bardziej wynikiem stosowanej w środowisku badaczy po II wojnie światowej konwencji, niż wyrazem historycznego rozwoju pojęcia. Ponadto, w czasach coraz bardziej wdzierającego się do naszej rzeczywistości języka angielskiego fakt, iż „jeton” „żetonem” wcale nie jest – może prowadzić do szeregu nieporozumień w opisie dawnych artefaktów.