Modele biznesowe gospodarki o obiegu zamkniętym

Abstrakt

Przedmiot badań: Koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym, skupiająca coraz większą uwagę nie tylko środowiska naukowego, ale i biznesowego, stanowi alternatywny sposób gospodarowania dla obecnie dominującego systemu liniowego. Tradycyjny model konsumpcji „weź-zużyj-wyrzuć” nie może utrzymać się w dłuższej perspektywie, a przedsiębiorstwa muszą dostosować swoje modele biznesowe do zgodnych z zasadami GOZ sposobów tworzenia, dostarczania i przechwy­tywania wartości. Aby osiągnąć pozytywne korzyści gospodarcze, środowiskowe i społeczne przedsiębiorstwa muszą tworzyć nowe modele biznesowe, które oddzielą wzrost gospodarczy od nakładów surowcowych przy zastosowaniu podejścia kołowego. W gospodarce o obiegu za­mkniętym produkty i zasoby wykorzystywane są tak długo, jak to możliwe, na przykład poprzez ponowne wykorzystanie lub naprawę produktów – w gospodarce liniowej zostałyby wyrzucone.

Cel badawczy: Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym i proponowanych przez nią potencjałów biznesowych wraz z przykładami tego, jak przedsiębiorstwa na całym świecie sprzedają obecnie produkty i usługi w oparciu o powstające okrągłe modele biznesowe. Przedstawione przykłady najlepszych praktyk mają na celu wykaza­nie różnorodności okrągłych modeli biznesowych wdrażanych przez przedsiębiorstwa i ukazanie możliwości biznesowych w gospodarce o obiegu zamkniętym, które obecnie są wykorzystywane.

Metoda badawcza: Niniejszy artykuł jest wynikiem przeglądu oraz analizy piśmiennictwa i ra­portów dotyczących założeń GOZ i okrągłych modeli biznesowych.

Wyniki: Przejście na okrągły model biznesowy jest przykładem fundamentalnej zmiany, która wymaga nowego sposobu myślenia i prowadzenia działalności gospodarczej. Przedstawiona typologia okrągłego modelu biznesowego daje możliwość wdrożenia idei obiegu zamkniętego na poziomie praktycznym. Należy zauważyć, że opisane w artykule typy wraz z przykładami nie­koniecznie przedstawiają pełne innowacje w modelu biznesowym, ale raczej kluczowe elementy strategii, które przyczyniają się do działalności o obiegu zamkniętym. Posiadają one odrębne cechy, ale dokładnie nie istnieją między nimi granice. Aby wspierać przedsiębiorstwa w osiągnięciu jak najwyższej produktywności zasobów naturalnych, można je stosować pojedynczo lub łącznie.