Znaczenie umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych na przykładzie wybranych krajów Bałkanów Zachodnich

Dominik Horodyski; Katarzyna Kubiszewska

doi:10.26485/SPE/2021/118/11

Autor

Dominik Horodyski Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Prawa https://orcid.org/0000-0002-7574-5512
Katarzyna Kubiszewska Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii https://orcid.org/0000-0001-7446-5407

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2021/118/11

Słowa kluczowe:

umowa o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, BIT, bezpośrednie inwestycje zagraniczne, BIZ, Bałkany Zachodnie, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Macedonia Północna, Serbia

Abstrakt

Przedmiot badań: Przedmiotem badania jest zależność bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) i sytuacji makroekonomicznej w gospodarkach w okresie transformacji oraz ocena znaczenia zawieranych przez te kraje umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji (ang. Bilateral Investment Treaties – BIT) dla napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Badania są prowadzone w czterech krajach na Bałkanach Zachodnich: Bośni i Hercegowinie, Chorwacji, Macedonii Północnej i Serbii w latach 2001–2019.

Cel badawczy: Celem artykułu jest ocena zależności bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) i sytuacji makroekonomicznej w gospodarkach w okresie transformacji oraz ocena znaczenia zawieranych przez te kraje umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji (ang. Bilateral Investment Treaties – BIT) dla napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Badania wypełniają lukę w wiedzy na temat zarówno znaczenia BIT dla BIZ, jak i znaczenia BIZ dla sytuacji makroekonomicznej.1

Metoda badawcza: Dla oceny znaczenia bezpośrednich inwestycji zagranicznych dla gospodarki oszacowano korelację między BIZ a wskaźnikami opisującymi sytuację makroekonomiczną, w tym wzrost PKB, PKB per capita oraz stabilność makroekonomiczną. W dalszej części skoncentrowano się na BIT jako potencjalnych narzędziach oddziałujących na skłonność inwestorów zagranicznych do podjęcia decyzji o zainwestowaniu w kraju rozwijającym się, zapewniającym ochronę inwestycji zagranicznych na podstawie BIT. W związku z tym sprawdzono, czy po zawarciu umowy BIT nastąpił wzmożony napływ BIZ. Dane pozyskano ze źródeł Banku Światowego, baz danych UNCTAD i EBOR, a także baz instytucji lokalnych w każdym badanym kraju.

Wyniki: Wnioski z badań sugerują, że z jednej strony napływ BIZ nie był istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego w badanym regionie, a z drugiej strony – BIT nie stanowiły istotnego narzędzia oddziałującego na decyzje inwestycyjne zagranicznych inwestorów.

Liczba pobrań

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Bibliografia

Barell R., Holand D., Foreign Direct Investment and Enterprise Restructuring in Central Europe, Economics of Transition 2000/8 (2), s. 477–504.

Bartlett W., Monastiriotis V., South east Europe after the economic crisis: a new dawn or back to business as usual?, London School of Economics and Political Science: LSE European Institute 2010, s. 242–251.

Blomström M., Kokko A., The Impact of Foreign Direct Investments on SMEs’ Development, Procedia – Social and Behavioral Sciences 1996/150, s. 107–115.

Blomström M., Lipsey R., Zejan M., What explains developing country growth?, National Bureau of Economic Research 1994/4132, s. 269–276.

Borensztein E., De Gregorio J., Lee J.W., How does foreign direct investment affect economic growth?, Journal of International Economics 1998/45 (1), s. 115–135.

Dugan C.F., Wallace D. Jr., Rubins N.D., Sabahi B., Investor – State Arbitration, Oxford University Press 2008, s. 51–53.

Hallward-Driemeier M., Do Bilateral Investment Treaties Attract FDI? Only a bit… and they could bite, World Bank Policy Research Paper WPS 3121, World Bank, Washington DC 2003, s. 1–36.

Jeżewski M., Międzynarodowe prawo inwestycyjne, C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 98–99.

Jovanovic M., Yugoslav Trade With EEC and Comecon Countries, Law and Contemporary Problems, 1972, s. 586–591.

Klein M., Aaron C., Hadjimichael B., Foreign Direct Investment and Poverty Reduction. New Horizons and Policy Challenges for Foreign Direct Investment in the 21st Century, Mexico City, World Bank Working Paper, Washington 2001, s. 1–25.

Kofele-Kale N., The Political Economy of Foreign Direct Investment: A Framework for Analyzing Investment Laws and Regulations in Developing Countries, Law and Policy in International Business 1992, s. 619–671.

Kollamparambil U., Why developing countries are dumping investment treaties, 2016, http:// theconversation.com/why-developing-countries-are-dumping-investment-treaties-56448

Konings J., The Effects of Direct Foreign Investment on Domestic Firms: Evidence from Firm Level Panel Data in Emerging Economies, The William Davidson Institute Working Paper 2000/344.

Koziński M.H., Arbitraż inwestycyjny, w: A. Szumański (red.), Arbitraż handlowy, C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 897.

Lall S., Streeten P., Foreign Investment, Transnationals and Developing Countries, Westview Press 1977.

Lankes H.-P., Venables T., Foreign Direct Investment in economic transition: the changing pat¬tern of investment, Economics of Transition 1996/2, s. 331–348.

Miles K., The Origins of International Investment Law Empire, Environment and the Safeguarding of Capital, Cambridge University Press 2013, s. 88–89.

Neumayer E., Nunnenkamp P., Roy M., Are Stricter Investment Rules Contagious? Host Country Competition for Foreign Direct Investment through International Agreements, Kiel Working Paper, Kiel Institute for the World Economy, Germany 2014/1910, s. 1–45.

Neumayer E., Spess L., Do bilateral investment treaties increase foreign direct investment to developing countries?, World Development 2005/10, s. 1567–1585.

OECD, National Treatment Restrictions and Review of Bilateral Investment Treaties, CEFTA Issues Paper 2012/2, s. 4–35.

Padmanabhan A., Relationship between FDI inflows and Bilateral Investment Treaties/Interna¬tional Investment Treaties in developing economies: An Empirical Analysis, International Journal of Economic Sciences 2012/1, s. 65–84.

Raghavan C., Bilateral Investment Treaties Play only a Minor Role in Attracting FDI, Third World Economics 1997/162, s. 1–15.

Rojec M., Production specialization in central European manufacturing, WIIW: Integration through FDI, 2000, s. 130–149.

Salacuse J.W., Sullivan N.P., Do BITs Really Work?: An Evaluation of Bilateral Investment Treaties and Their Grand Bargain, Harvard International Law Journal 2005/46, s. 67–130.

Sołtysiński S., Arbitraż inwestycyjny, kohabitacja z wymiarem sprawiedliwości, rosnące koszty i inne problemy sądownictwa polubownego, w: K. Weitz, J. Gudowski (red.), Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Erecińskiego Aurea Praxis Aurea Theoria, Lexis Nexis, Warszawa 2011, s. 1839–1870.

Sornarajah M., State Responsibility and Bilateral Investment Treaties, Journal of World Trade 1986/1, s. 79–98.

Tobin J., Rose-Ackerman S., Foreign Direct Investment and the Business Environment in Developing Countries: the Impact of Bilateral Investment Treaties, Economics and Public Policy Research Paper, Yale Law School Center for Law 2005/29/3, s. 1–52.

Urban W., Production specialization in central European manufacturing, WIIW: Integration through FDI, 2000, s. 150–173.

http://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators; stan na listopad 2020 r.

http://investmentpolicyhub.unctad.org/IPM; stan na listopad 2020 r.

http://unctad.org/en/Pages/DIAE/FDI%20Statistics/FDI-Statistics-Bilateral.aspx; stan na styczeń 2017 r.

https://investmentpolicy.unctad.org/international-investment-agreements/countries; stan na listopad 2020 r.

https://unctad.org/wir or https://unctad.org/fdistatistics; stan na wrzesień 2017 r.