Potrzeby mieszkaniowe a prowadzona polityka mieszkaniowa w Polsce – wyniki badań ankietowych

Roman Kisiel; Joanna Zielińska-Szczepkowska; Katarzyna Dzieżyk

Autor

Roman Kisiel Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Ekonomicznych, Katedra Polityki Gospodarczej https://orcid.org/0000-0002-3282-1378
Joanna Zielińska-Szczepkowska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Ekonomicznych, Katedra Polityki Gospodarczej https://orcid.org/0000-0001-6657-0389
Katarzyna Dzieżyk https://orcid.org/0000-0002-4341-5404

Słowa kluczowe:

polityka mieszkaniowa, mieszkalnictwo, programy mieszkaniowe

Abstrakt

Przedmiot badań: Jedną z podstawowych potrzeb człowieka jest posiadanie mieszkania. Jej zaspokojenie ma fundamentalne znaczenie nie tylko dla poszczególnych obywateli czy gospodarstw domowych, ale także dla ogółu społeczeństwa i prawidłowego funkcjonowania państwa. Współczesne koncepcje naukowe są zbieżne wobec twierdzenia, że sektor mieszkaniowy posiada szczególne cechy odróżniające go od innych działów gospodarki, a mające zasadnicze znaczenie dla poziomu życia obywateli, jak też dla siły i rozwoju gospodarczego kraju.

Cel badawczy: Celem opracowania jest analiza możliwości i ograniczeń polityki mieszkaniowej realizowanej w Polsce – jej założeń, instrumentów realizacji oraz aktualnego stanu. Problem badawczy sformułowano następująco: czy prowadzona polityka mieszkaniowa w Polsce zaspokaja potrzeby mieszkaniowe Polaków? Dla realizacji celu głównego pracy postawiono następujące zadania badawcze: a) charakterystyka polityki mieszkaniowej prowadzonej w Polsce w aspekcie teoretycznym, prawno-instytucjonalnym i finansowym; b) stan mieszkalnictwa w Polsce; c) analiza instrumentów polityki mieszkaniowej; d) opinia respondentów na temat realizowanej w Polsce polityki mieszkaniowej wraz z propozycją jej usprawnień.1

Metoda badawcza: Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Metody badawcze wykorzystane w tekście to studia dedukcyjne literatury przedmiotu, aktów prawnych, raportów i analiz statystycznych. Odpowiedź na postawione pytanie badawcze starano się uzyskać poprzez badania jakościowe (pilotażowe) – ankietę internetową przeprowadzoną w III kwartale 2019 r. na grupie N = 200 respondentów mieszkających w Polsce, którzy deklarowali zakup mieszkania lub domu w najbliższych 12 miesiącach.

Wyniki: Dokonana diagnoza i analiza realizowanej w Polsce polityki mieszkaniowej pozwoliła na ocenę zmian, jakie zachodzą w tym obszarze na przestrzeni ostatnich lat. Z przeprowadzonych badań wynika, że mieszkalnictwo w Polsce jest jedną z opóźnionych dziedzin społeczno-gospodarczych, wymagającą zwartej polityki państwa. Zdaniem większości badanych (66%) państwo nie wspiera swoich obywateli wystarczająco w sprawach związanych z mieszkalnictwem. Autorzy opracowania podjęli próbę wskazania rekomendacji co do kształtu przyszłej polityki mieszkaniowej, tak aby spełniała ona w większym stopniu oczekiwania społeczeństwa.

Liczba pobrań

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Bibliografia

Deklaracja dotycząca Postępu Społecznego i Rozwoju wydana przez ONZ z dnia 30 grudnia 1969 r., art. 10.

Deklaracja Światowej Konferencji Habitat II w Stambule wydana przez ONZ z dnia 14 czerwca 1996 r.

Europejska Karta Społeczna z dnia 18 października 1961 r. (z późn. zm.).

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art. 75 ust. 1.

Międzynarodowa Konwencja Praw Dziecka, Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r., rezolucja 44/25.

Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturowych z dnia 16 grudnia 1966 r.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 10 grudnia 1948r., art. 25, Nr 217A.

Andrzejewski A., Polityka mieszkaniowa, wyd. 3, PWE, Warszawa 1987, s. 29, 492.

Andrzejewski A., Zarys polityki mieszkaniowej, Arkady, Warszawa 1969, s. 309.

Bryx M., Finansowanie inwestycji mieszkaniowych, Poltext, Warszawa 2001, s. 8.

Bryx M., Rynek nieruchomości. Finansowanie rozwoju miast, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa 2013, s. 13.

Groeger L., Programy wspierania budownictwa mieszkaniowego w Polsce i ich wpływ na rynek nieruchomości mieszkaniowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, s. 139–140.

Główny Urząd Statystyczny, Budownictwo mieszkaniowe I–IV kwartał 2016 r., Analizy statystyczne, Warszawa 2018, s. 10.

Główny Urząd Statystyczny, Budownictwo mieszkaniowe I–IV kwartał 2017 r., Analizy statystyczne, Warszawa 2018, s. 7–11.

Główny Urząd Statystyczny, Gospodarka mieszkaniowa w latach 2013–2017, Analizy statystyczne, Warszawa–Lublin 2018, s. 14–15.

Główny Urząd Statystyczny, Gospodarka mieszkaniowa w 2017 roku, Warszawa 2018, s. 1.

Herbst I., Potrzeby mieszkaniowe w Polsce. Dostęp do mieszkania w kontekście polityki prorodzinnej, Ekspertyza opracowana na potrzeby Zespołu ekspertów ds. wypracowania rekomendacji w zakresie polityki rodzinnej przy Kancelarii Prezydenta RP, Warszawa 2013.

Hulchanski J.D., The evolution of property rights and housing tenure in postwar Canada: implications for housing policy, Urban Law and Policy 1988/9, s. 135–156.

Karpowicz E. (red.), Polityka mieszkaniowa, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa 2007, s. 12–13.

Kisiel R., Marks-Bielska R., Przemiany w polskiej gospodarce w okresie transformacji systemowej (1989–2007), Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn 2009, s. 5–6.

Kotas A., Partnerstwo publiczno-prawne jako forma finansowania inwestycji publicznych na przykładzie budownictwa nieruchomości komunalnych, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice 2014, s. 96–97.

Krawiec G., Wybrane problemy mieszkaniowego zasobu gminy w działalności Rzecznika Praw Obywatelskich, Roczniki Administracji i Prawa. Rok XII, Sosnowiec 2012, s. 156–157.

Lis P., Koncepcje polityki mieszkaniowej, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2005.

Lis P., Polityka państwa w zakresie finansowania inwestycji mieszkaniowych, C.H. Beck, Warszawa 2008, s. 16.

Locke A., Property rights and development briefing: Property rights and economic growth, Overseas Development Institute, 2013.

Napiórkowska-Baryła A., Witkowska-Dąbrowska M., Jesus I.M., Prywatyzacja zasobu mieszkaniowego przejętego przez Oddział Terenowy Agencji Nieruchomości Rolnych w Olsztynie na przykładzie powiatu olsztyńskiego, Ekonomia XXI wieku 2014/2 (2), s. 122–131.

Pęciak R., Wolność i własność prywatna jako niezbędne składniki porządku ekonomicznego w teorii Jeana-Baptiste’y Saya, Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2013/130, s. 112–121.

Salomon M., Muzioł-Węcławowicz A., Mieszkalnictwo w Polsce. Analiza wybranych obszarów polityki mieszkaniowej, Habitat for Humanity, Warszawa 2015, s. 55–56.

Sowell T., Economic Facts and Fallacies, Basic Books, 2011.

Sprawozdanie z realizacji działań w ramach Narodowego Programu Mieszkaniowego w 2018 roku, Warszawa, marzec 2018.

Stankiewicz W., Ekonomika instytucjonalna, PWSBIA, Warszawa 2012.

Stiglitz E.J., Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

Strzeszewski C., Własność – zagadnienie społeczno-moralne, ODISS, Warszawa 1981.

Szmitka S., Teoretyczne uwarunkowania wyższości własności prywatnej nad publiczną, Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy 2012/4, s. 121–136.

Tanzi V., Gospodarcza rola państwa w XXI wieku, Materiały i Studia 2006/204.

Zalesko M., Prawa własności filarem rozwoju gospodarczego, Ekonomia 2013/4 (25), s. 92–102.

Źróbek-Różańska A., Zielińska-Szczepkowska J., National land use policy against the misuse of the agricultural land – causes and effects. Evidence from Poland, Sustainability 2019/11 (22), https://doi.org/10.3390/su11226403

Żelazowski K., Implikacje teorii praw własności dla funkcjonowania rynku mieszkaniowego i polityki mieszkaniowej, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 2017/1 (327), s. 7–20.

Strony internetowe

https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_lvho05a; stan na 20.10.2018 r.

https://enerad.pl/aktualnosci/mieszkanie-na-start-krok-po-kroku/; stan na 12.12.2018 r.

https://enerad.pl/aktualnosci/porownanie-mplus-rns-i-mdm/; stan na 30.12.2018 r.

https://enerad.pl/finanse/mdm/; stan na 10.12.2018 r.

https://funduszmieszkan.pl/; stan na 12.12.2018 r.

https://mieszkanieplus.gov.pl/; stan na 11.12.2018 r.

https://mplus.pl/; stan na 11.12.2018 r.

https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/przemysl-budownictwo-srodki-trwale/budownictwo/ budownictwo-mieszkaniowe-w-okresie-i-xii-2016-r-,5,61.html; stan na 14.10.2018 r.

https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/przemysl-budownictwo-srodki-trwale/budownictwo/budow¬nictwo-mieszkaniowe-w-okresie-styczen-grudzien-2017-roku,5,74.html; stan na 14.10.2018 r.

https://www.bgk.pl/przedsiebiorstwa/fundusze-i-programy/program-wspierania-spolecznego-budownictwa-czynszowego/; stan na 11.12.2018 r.

https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-mieszkanie-dla-mlodych; stan na 9.12.2018 r.