Prawo podatkowe w poglądach i polityce Andrew Mellona

Abstrakt

Przedmiot badań: Jako autor oryginalnej doktryny podatkowej i inicjator wielu reform amerykań­skiego prawa podatkowego Andrew Mellon (1855−1937) był jedną z najważniejszych postaci w po­lityce amerykańskiej przed II wojną światową. Zapisał się w historii nie tylko jako magnat finansowy i przemysłowy, ale również jako jeden z najdłużej urzędujących sekretarzy skarbu i przewodniczących Rady Rezerwy Federalnej (w związku z tym sprawował on pieczę nad całością życia gospodarczego w USA zarówno w czasach silnego rozwoju „burzliwych lat 20.”, jak i na początku Wielkiego Kryzysu w latach 30. XX w.), a także jako prekursor neoliberalnej i propodażowej polityki finansowej.

Cel badawczy: Tekst prezentuje finansowo-prawne założenia doktrynalne poszczególnych re­form podatkowych Andrew Mellona z lat 1921−1929, w których opowiadał się on m.in. za niskim opodatkowaniem, redukcją zadłużenia publicznego i zrównoważonymi budżetami.

Metoda badawcza: historyczno-opisowa.

Wyniki: W artykule ukazane są zarówno pierwotne sukcesy reform Andrew Mellona (owocujące m.in. nadwyżkami budżetowymi i wzrostem gospodarczym), jak też ich długofalowe konsekwen­cje na przełomie lat 20. i 30., gdy − u progu wieloletniego kryzysu finansowego − Mellon wycofał się z niemałej części swoich wcześniejszych postulatów i tuż przed odejściem ze sprawowanych funkcji – pomimo spadku aktywności gospodarczej w USA i wzrastającego bezrobocia – za­proponował liczne podwyżki podatków, krytykując m.in. efekty wynikające z automatycznych stabilizatorów opodatkowania dochodowego.