Wpływ wybranych zmiennych makroekonomicznych na liczbę pierwszych ofert publicznych – sytuacja polskiego rynku giełdowego
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2021/119/16Słowa kluczowe:
IPO, stopa wzrostu PKB, stopa procentowa, stopa zwrotu z indeksu giełdowego, GPWAbstrakt
Przedmiot badań: Analizie poddano wpływ zmiennych makroekonomicznych na liczbę pierwszych ofert publicznych (IPO). Poszczególne wskaźniki ogólnogospodarcze oddziałują na rynek giełdowy w różny sposób. Zróżnicowane są także wyniki badań biorących pod uwagę ich wpływ na liczbę debiutów giełdowych przeprowadzanych w różnych krajach. Wobec tego zdecydowano się przeprowadzić analizę w tym zakresie, skupiając się na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), pośrednio starając się sprawdzić, czy wyniki badań zagranicznych znajdują odzwierciedlenie w sytuacji polskiego rynku.
Cel badawczy: Głównym motywem podjęcia badań była weryfikacja wpływu wybranych wskaźników makroekonomicznych na liczbę IPO. Celowi temu podporządkowano następujące hipotezy badawcze: stopa wzrostu PKB pozytywnie wpływa na liczbę debiutów giełdowych, stopa procentowa negatywnie oddziałuje na tę zmienną, wzrost stóp zwrotu z Warszawskiego Indeksu Giełdowego (WIG) przyczynia się do wzrostu liczby IPO.
Metoda badawcza: Empiryczna weryfikacja wpływu zmiennych makroekonomicznych na liczbę IPO przeprowadzona została z użyciem modeli regresji liniowej. Dla modeli rocznych estymacja przebiegała Metodą Najmniejszych Kwadratów (MNK), zaś w przypadku kwartalnych – także Uogólnioną Metodą Najmniejszych Kwadratów (UMNK), w celu uniknięcia heteroskedastyczności reszt. Analizie poddano liczbę IPO w latach 2005–2019, objaśniając ją wskaźnikami (stopą wzrostu PKB, stopą referencyjną NBP, stopą rentowności 10-letnich obligacji skarbowych stopą zwrotu z WIG) opóźnionymi o 1 okres.
Wyniki: Stopa zwrotu z WIG istotnie, pozytywnie oddziaływała na liczbę debiutów giełdowych w kolejnym okresie zarówno w ramach modeli rocznych, jak i kwartalnych. W przypadku pozostałych zmiennych ich istotny wpływ na liczbę IPO zaobserwowano jedynie w przypadku modeli kwartalnych. Stopa wzrostu PKB wykazywała dodatnie powiązanie z liczbą debiutów giełdowych, co zgadza się z postawioną wcześniej hipotezą, podobnie jak w przypadku stóp zwrotu z WIG. Pozytywne oddziaływanie na liczbę IPO zanotowano też w przypadku referencyjnej stopy procentowej – wynik ten różnił się natomiast od oczekiwanego. Abstrahując od rezultatu badania, można wskazać też na celowość wykorzystywania modeli przygotowanych nie tylko w oparciu dane roczne, ale także i kwartalne, w przypadku badania wpływu zmiennych makroekonomicznych na liczbę IPO.
Liczba pobrań
Bibliografia
Aidrous I., Glavina S., Impact of the Macroeconomic Factors on the Initial Public Offerings in the Gulf Cooperation Countries, Advances in Economics, Business and Management Research 2020/128, s. 2316–2325.
Ameer R., Macroeconomic Factors and IPOs in Malaysia, Asian Academy of Management Journal of Accounting and Finance 2012/8 (1), s. 1–30.
Amtiran P.Y., Indiastuti R., Nidar S.R., Masyita D., Macroeconomic Factors and Stock Returns in APT Framework, International Journal of Economics and Management 2017/11 (1), s. 197–206.
Angelini E., Foglia M., The Relationship Between IPO and Macroeconomic Factors: An Empirical Analysis from UK Market, Annals of Economics and Finance 2018/19 (1), s. 319–336.
Barro J., Economic Growth and Investment, National Bureau of Economic Research, Working Paper 2925, Cambridge 1989.
Brau J.C., Francis B., Kohers N., The Choice of IPO versus Takeover: Empirical Evidence, Journal of Business 2003/76 (4), s. 583–612.
Breinlinger L., Glogova E., Determinants of Initial Public Offerings: A European Time-Series
Cross-Section Analysis, Financial Stability Report 3 Oesterreichische Nationalbank (Austrian Central Bank) 3, s. 87–106.
Celej M., Wpływ czynników makroekonomicznych na ceny akcji na polskim rynku giełdowym, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2014/204, s. 30–46.
Dudycz T., Działalność inwestycyjna spółek debiutujących na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2013.
Hess M., Sector Specific Impact of Macroeconomic Fundamentals on the Swiss Stock Market, Financial Markets and Portfolio Management 2003/17, s. 234–245.
Jovanovic B., Rousseau P.L., Interest Rates and Initial Public Offerings, National Bureau of Economic Research, Working Paper 10298, Cambridge 2004.
La Porta R., Lopez-de-Silanes F., Shleifer A., Vishny R.W., Legal Determinants of External Finance, National Bureau of Economic Research Working Paper 5879, Cambridge 1997.
Langlet F., Lilliehöök F., The Impact of Macroeconomic Variables on IPO volume in Europe, praca magisterska, Królewski Instytut Technologiczny w Sztokholmie, Sztokholm 2017.
Loughran T., Ritter J., Rydqvist K., Initial Public Offerings: International Insights, Pacific Basin Finance Journal 1994/2 (2), s. 165–200.
Meluzin T., Zinecker M., Macro- and Microeconomics Aspects of Going Public in the Czech Republic and Poland, Procedia – Social and Behavioral Sciences 2014/156, s. 558–563.
Meluzin T., Zinecker M., Łapińska J., Determinants of Initial Public Offerings: The Case of Poland, Revista de Metodos Cuantitativos para la Economia y la Empresa 2014/18 (1), s. 5–17.
Okoń Sz., Gemra K., Zmiany regulacyjne a rynek pierwszych ofert publicznych (IPO) w Polsce, Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie 2020/54 (1), s. 81–90.
Ostrowska E., Deryło, M., Determinanty rozwoju rynku emisji pierwotnych akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2015/937 (1), s. 101–114.
Pagano M., Panetta F., Zingales L., Why Do Companies Go Public? An Empirical Analysis, National Bureau of Economic Research Working Paper 5367, Cambridge 1995.
Ritter J., Economic Growth and Equity Returns, Pacific Basin Finance Journal 2005/13, s. 489–503.
Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, tom 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1996.
Singh T., Mehta S., Varsha M., Macroeconomic Factors and Stock Returns: Evidence from Taiwan, Journal of Economics and International Finance 2011/2 (4), s. 217–227.
Tran A.L., Jeon B.N., The Dynamic Impact of Macroeconomic Factors on Initial Public Offerings: Evidence from Time-Series Analysis, Applied Economics 2011/43 (23), s. 3187–3201.
Uribe M., Yue V.Z., Country Spreads and Emerging Countries: Who drives whom?, Journal of International Economics 2006/69, s. 6–36.
Wiśniewski H., Wpływ zmiennych makroekonomicznych na indeksy giełdowe, praca doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2014.
https://emerging-europe.com/news/poland-promoted-to-developed-market-status-by-ftse-russell, stan na 4.12.2020 r.
https://stat.gov.pl/, stan na 4.12.2020 r.
https://stooq.pl/, stan na 4.12.2020 r.
https://www.gpw.pl/, stan na 4.12.2020 r.
https://www.nbp.pl/, stan na 4.12.2020 r.
