Refleksje na temat taksonomii prawniczej na przykładzie iusiurandum
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2021/120/6Słowa kluczowe:
taksonomia, przysięga konieczna, prawo rzymskie.Abstrakt
Przedmiot badań: W niniejszym artykule rozważa się relację między taksonomią stosowaną w podręcznikach prawa rzymskiego w celu łatwiejszego przyswojenia materiału a prawną konstrukcją instytucji. Analizie poddany został przykład tzw. rzymskiej przysięgi koniecznej (iusiurandum necessarium), która w źródłach przedstawiana jest w sposób szczególnie nieusystematyzowany i niejasny. Asumpt do tych rozważań stanowią trudności w zrozumieniu instytucji przysięgi koniecznej, które napotyka się, rozpoczynając badania w oparciu o doktrynalne kryteria rozróżnienia przysięgi koniecznej i dobrowolnej.
Cel badawczy: Celem niniejszego artykułu jest określenie relacji między prawem a taksonomią oraz odpowiedź na pytanie, czy taksonomia służy badaniom i stosowaniu prawa, czy też przeciwnie: jest praktykowana jako rezultat zwykłej naukowej inercji, wywodzącej się z nauk przyrodniczych. Celem jest lepsze zrozumienie subtelności klasycznej jurysprudencji, a także struktury Corpus Iuris Civilis.
Metoda badawcza: Punkt wyjścia analiz stanowią opinie doktryny, dotyczące kryterium rozróżnienia między przysięgą konieczną i dobrowolną w prawie rzymskim. Kategorie te są następnie analizowane w oparciu o źródła jurysprudencyjne. W ten sposób ważność proponowanych kryteriów rozróżnienia poddawana jest weryfikacji. Metoda opiera się na egzegetycznej analizie źródeł.
Wyniki: Klasyfikacja wiedzy prawniczej musi wynikać tak z realiów społecznych, jak i prawnych. Nie może mieć na nią wpływu to, czy te ostatnie, odzwierciedlone w prawach spisanych, dają się dopasować do łatwiejszych do zrozumienia kategorii.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Amirante L., Il giuramento prestato prima della litis contestatio nelle legis actiones e nelle formulae, Napoli 1954.
Bertolini C., Il giuramento nel diritto privato romano, Studia Iuridica 13, Roma 1967.
Biondi B., Il giuramento decisorio nel processo civile romano, Roma 1970.
Biondi B., Obbieto e metodi della sciencia giuridica, Scritti Ferrini, Milano 1946.
Cuena F., Derecho y Sistema, Jueces para la Democracia 1994/22, pp. 29–53.
Debray L., Contribution àl’étude du serment nécessaire, Paris 1908.
De Castro-Camero R., Soluciones “in iure” a una controversia patrimonial: transacción, juramento y confesión, Sevilla 2006.
De Miguel R., De Marqués de Morante, Nuevo diccionario latino-español etimológico, Leipzig 1867.
Demelius G., Schiedseid und Beweiseid im römischen Civilprozesse, Leipzig 1887.
D’ors A., Valiño, E., El problema de la «actio ex iure iurando», Estudios de derecho romano: homenaje al profesor Don Carlos Sanchez del Rio y Peguero, Zaragoza 1967, pp. 181–191.
Gaudemet J., Tentaives de systématisation du droit àRome, INDEX 1987, nr 15, pp. 11–28.
Ioachimovici V.E., Le iusiurandum necessarium a l´époque classique du droit romain, Paris 1912.
Kirchmann J.H., La jurisprudencia no es ciencia, Madrid 1961.
Karlowa O., Römische Rechtsgeschichte, 2, Lipsiae 1901.
Lenel O., Essai de reconstitution de l’Édit perpétuel, I, Paris 1901.
Lenel O., Palingenesia Iuris Civilis, I, Graz 1960.
Lenel O., Palingenesia Iuris Civilis, II, Graz 1960.
Lèvy-Strauss H., La pensèe sauvage, Paris 1962.
Münks A., Vom Parteieid zur Parteivernehmung in der Geschichte des Zivilprozesses, Köln 1992.
Schulz, F., Principios del Derecho Romano, Madrid 1990.
Viehweg T., Tópica y Jurisprudencia, Madrid 1986.
Villanueva Martínez A., Capacidad en el juramento necesario, Revista jurídica Universidad Autónoma de Madrid 2020/42, pp. 81–104.
Villanueva Martínez A., Diversas equiparaciones del juramento necesario en las fuentes, Revista Internacional de Derecho Romano (RIDROM) 2021/26, pp. 384–418.
Wacke A., Actio rerum amotarum, Graz 1963.
Wieacker F., Fundamentos de la formación del sistema en la jurisprudencia romana, Barcelona 1991.
Windscheid B., Diritto delle Pandette, v. II, p. II, Torino 1904.
Wolf H.J., Roman Law, An Historical Introduction, Kansas City 1976.
