Próba secesji Katalonii – po czyjej stronie stoi prawo?

Abstrakt

1 października 2017 r. był dniem, w którym oczy całego świata skierowane zostały na Katalonię – ten autonomiczny region Hiszpanii podjął długo zapowiadaną próbę secesji, a tym samym – utworzenia niepodległego państwa w formie republiki. Wydarzenie to stanowiło zresztą apogeum konfliktu, który od lat toczył się pomiędzy Barceloną a Madrytem wokół dążenia Katalonii do coraz większej swobody – wielu mieszkańców regionu było po prostu niezadowolonych z tego, że rząd centralny zaniedbywał jego interesy ekonomiczne, a przy tym coraz bardziej rosło wśród Katalończyków poczucie odrębności od reszty społeczeństwa hiszpańskiego. Jednakże rząd Hiszpanii konsekwentnie blokuje kataloński proces separatystyczny, powołując się przy tym na przepisy Konstytucji. Z kolei rząd kataloński argumentuje swoje racje prawem do samostanowienia narodów. Kto zatem ma rację? Artykuł jest naukowym opracowaniem, które podejmuje próbę odpowiedzi na to pytanie. W tym celu dokonana jest analiza faktów towarzyszących procesowi dążenia Katalończyków do niepodległości oraz przede wszystkim odnośnych przepisów prawnych. Pod lupę wzięta została hiszpańska Konstytucja wraz z relewantnymi jej przepisami oraz orzecznictwo hiszpańskiego Sądu Konstytucyjnego. Poddane analizie zostały także stosowne przepisy prawa międzynarodowego, w szczególności te regulujące prawo do samostanowienia narodów oraz dopuszczalności secesji. W toku rozważań przedstawiono także stanowisko społeczności międzynarodowej.