Kilka uwag na temat pozycji prawnej Prezydenta Federalnego Republiki Austrii

Abstrakt

Przedmiot badań: Pozycja prawna Prezydenta Federalnego w Republice Austrii jest marginalna. Jednak w austriackiej doktrynie prawa konstytucyjnego zwraca się uwagę na poszczególne aspekty, które budzą wątpliwości. Z uwagi na przyjęty w tym państwie kanclerski system rządów funkcje głowy państwa są nieznaczne, tym bardziej że regulacja konstytucyjna jest w tym przedmiocie skromna. W Austrii, a tym bardziej w Polsce, problematyka ta nie jest szeroko poruszana. W tekście zaprezentowana jest pokrótce historia Konstytucji Austrii i idee stojące za jej uchwaleniem. Natomiast zagadnienia związane z Prezydentem Federalnym oscylują wokół problematyki jego wyboru na urząd, udziału w drodze ustawodawczej, zastępstwa głowy państwa oraz jego odpowiedzialności.

Cel badawczy: Celem badawczym jest przybliżenie instytucji Prezydenta Federalnego w Republice Austrii pod kątem jego wyboru, udziale w drodze ustawodawczej, odpowiedzialności i zastępstwa. Przedstawione zostaną również wątpliwości podnoszone w nauce austriackiej, a także i polskiej co do wskazanych aspektów, składających się na jego pozycję prawną.

Metoda badawcza: W tekście zastosowano metodę dogmatycznoprawną, skupiając się nie tylko na austriackich normach konstytucyjnych, ale też na krytycznej analizie literatury, głównie austriackiej, ale też polskiej. Wykorzystano również metodę historycznoprawną w niezbędnym zakresie.

Wyniki: Pozycja prawna Prezydenta Federalnego w Republice Austrii jest znikoma z uwagi na nie tylko skupienie głównych kompetencji przy Rządzie Federalnym z Kanclerzem Federalnym na czele oraz Radzie Narodowej, ale także ze względu na podejście Austriaków do statusu głowy państwa, co jest uwarunkowane historią monarchii Habsburgów. Skromna literatura austriacka, a także i polska, wskazuje jedynie pewne problemy, nie przychylając się do jednoznacznych rozwiązań, jak na przykład obniżenie wieku przy czynnym prawie wyborczym do 16 lat. Prezydent Federalny, pomimo braku formalnego prawa weta, mógłby odmówić podpisania ustawy, jeśli zachodziłaby oczywista sprzeczność z prawem zarówno krajowym, jak i unijnym. Odnośnie do odpowiedzialności na aprobatę zasługuje rozwiązanie głosowania ludowego. Natomiast kwestia zastępstwa Prezydenta Federalnego została rozwiązana bardzo skutecznie z uwagi na kolegialny organ, który ma wykonywać jego obowiązki.