Krótkoterminowe zatrudnienia cudzoziemców w Polsce. Zmiany zasad i ich ocena

Marek Piotrowski

doi:10.26485/SPE/2019/113/14

Autor

Marek Piotrowski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Ekonomicznych, Katedra Polityki Społecznej i Ubezpieczeń https://orcid.org/0000-0002-1977-5995

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2019/113/14

Słowa kluczowe:

cudzoziemcy, imigranci, zatrudnienie krótkoterminowe, zatrudnienie sezonowe

Abstrakt

Przedmiot badań: Zmiany legislacyjne wprowadzone na przełomie lat 2006/2007, skutkujące usankcjonowaniem tzw. procedury uproszczonej zatrudniania cudzoziemców, stanowiły przełom w procesie liberalizacji dostępu imigrantów zarobkowych do rynku pracy w Polsce. Możliwości zatrudnienia cudzoziemca na podstawie oświadczenia pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania mu pracy przypisuje się nierzadko pozytywny wpływ na funkcjonowanie rynku pracy w Polsce polegający na przeniesieniu części krótkoterminowego zatrudnienia imigrantów zarobkowych z szarej strefy do zatrudnienia legalnego. Możliwość wykorzystania tej procedury do zalegalizowania wjazdu cudzoziemców do Polski okazała się być jednak powodem licznych nadużyć. Przedmiotem badań, których wyniki zaprezentowano w niniejszym opracowaniu, są zmiany zasad krótkoterminowego zatrudnienia cudzoziemców w Polsce oraz ich społeczno-gospodarcze konsekwencje.

Cel badawczy: Celem niniejszego opracowania było omówienie głównych zmian w zasadach powierzania krótkoterminowego zatrudnienia cudzoziemcom obowiązujących od 2018 r. oraz dokonanie ich oceny.

Metoda badawcza: W opracowaniu zaprezentowano wyniki analizy treści aktów prawnych. Dokonano ponadto prezentacji i interpretacji danych agregowanych przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, charakteryzujących skalę popytu na krótkoterminową pracę cudzoziemców.

Wyniki: Należy podkreślić, że wprowadzenie nowego typu zezwolenia na pracę cudzoziemca (zezwolenie typu S) oraz korekta tzw. procedury uproszczonej stanowią działania, które mogą wpłynąć pozytywnie na dokładność pomiaru skali omawianego zjawiska, na poziom kontroli nad tym typem zatrudnienia, jak również samą aktywnością cudzoziemców przybywających do Polski w celu świadczenia pracy sezonowej. Istnieje obawa, że brak możliwości stosowania procedury uproszczonej w niektórych sekcjach PKD może przyczynić się jednak do niepożądanego wzrostu skali nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców przy pracach sezonowych.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Bibliografia

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2008 r., nr 17, poz. 106 2011.07.28.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2009 r., nr 21, poz. 114 2011.07.28.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 716 2011.07.28.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2010 r., nr 236, poz. 1559 2011.07.28.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2011 r., nr 155, poz. 919 2015.05.01.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2013 r., nr 0, poz. 1507 2015.05.01.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzanie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2015 r., poz. 588.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, Dz.U. z 2017 r., poz. 2345.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, Dz.U. z 2017 r., poz. 2349.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie wysokości wpłat dokonywanych w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pracę sezonową oraz złożeniem oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, Dz.U. z 2017 r., poz. 2350.

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, Dz.U. z 2017 r., poz. 2346 .

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca, Dz.U. z 2018 r., poz. 1749.

Bednarski Marek, Popyt na pracę cudzoziemców z perspektywy teorii przedsiębiorstwa, w: Stanisława Golinowska (red.), Popyt na pracę cudzoziemców. Polska i sąsiedzi, IPiSS, Warszawa 2004.

Bijak Jakub, Forecasting international migration: selected theories, models and methods, Central European Forum for Migration Research, Warszawa 2006.

Kryńska Elżbieta, Kwiatkowski Eugeniusz, Podstawy wiedzy o rynku pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.

Kubiciel-Lodzińska Sabina, Czynniki blokujące i stymulujące zatrudnianie cudzoziemców w Polsce w opinii pracodawców oraz zagranicznych pracowników (w świetle badań przeprowadzonych w województwie opolskim), Studia Ekonomiczne 2013/134 (13), s. 103–112.

Lee Everett S., A Theory of Migration, Demography 1966/3/1, s. 47–57.

Massey Douglas S., Arango Joaquin, Hugo Graeme, Kouaouci Ali, Pellegrino Adela, Taylor Edward, Theories of International Migration: Review and Appraisal, Population and Development Review 1993/19 (3), s. 431–466.

Organiściak-Krzykowska Anna, Piotrowski Marek, Struktura przestrzenna krótkoterminowe¬go zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje 2018/42 (3), s. 95–105.

Państwowa Inspekcja Pracy, Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2014 r., PIP, Warszawa 2015.

Piore Michael J., Birds of Passage: Migrant Labour and Industrial Societies, Cambridge University Press, Cambridge 1979.

http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/zatrudnianie-cudzoziemcow-w-polsce; stan na 1.07.2019.

http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180205-rejestracja-oswiadczen-pracodawcow-o-zamiarze-powierzenia-pracy-cudzoziemcowi; stan na 10.07.2019 r.

http://www.gov.pl/web/rodzina/zezwolenie-na-prace-sezonowal; stan na 1.07.2019 r.