Instytucje formalne corporate governance w wybranych przedsiębiorstwach niefinansowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2020/114/14Słowa kluczowe:
struktura własności, rada nadzorcza, zarząd, kodeks dobrych praktykAbstrakt
Przedmiot badań: Odpowiednia jakość instytucji formalnych corporate governance jest warunkiem dyscyplinowania kadry zarządzającej do podejmowania takich decyzji, które będą korzystne dla właścicieli. Ich powoływanie w większości przypadków determinowane jest obowiązującymi uregulowaniami prawnymi, stąd też w spółkach giełdowych występują te same instytucje formalne. Zróżnicowanie tych podmiotów w obszarze corporate governance nie wynika zatem z samego faktu powoływania określonych instytucji formalnych, lecz od tego, w jakim stopniu spółki dbają o jakość corporate governance i czy instytucje go tworzące są zgodne ze standardami opracowanymi w celu poprawy jego skuteczności.
Cel badawczy: Celem badań jest porównanie instytucji formalnych corporate governance w 20 przedsiębiorstwach niefinansowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, w tym 10 o najwyższej kapitalizacji i 10 o najniższej kapitalizacji.
Metoda badawcza: W części teoretycznej posłużono się metodą analizy literatury dotyczącej istoty corporate governance oraz instytucji formalnych i nieformalnych go tworzących. Część empiryczna zawiera analizę instytucji formalnych corporate governance, takich jak: struktura własności, walne zgromadzenie akcjonariuszy, zarząd, rada nadzorcza i komitety funkcjonujące przy tym organie, dokumenty korporacyjne oraz kodeks dobrych praktyk. W celu porównania tych instytucji, przeanalizowano dane liczbowe oraz wykorzystano proste metody statystyczne. Zakresem czasowym objęto lata 2016–2018.
Wyniki: W artykule przedstawiono wstępny opis instytucji formalnych corporate governance w analizowanych spółkach. W podmiotach o najwyższej kapitalizacji zidentyfikowano takie cechy instytucji, jak m.in. wyższy poziom koncentracji własności w rękach dominującego akcjonariusza, większa częstotliwość spotkań w ramach nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy, większa liczebność rady nadzorczej i niezależność jej członków, a także mniejsza zmienność w składzie tego organu. Działalność rady nadzorczej w większym stopniu usprawniały wyspecjalizowane komitety, które pełniły funkcję doradczą wobec tego organu. Co więcej, instytucje formalne w tych podmiotach tworzone były zgodnie ze standardami corporate governance, o czym świadczył wyższy poziom przestrzegania kodeksu Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
The Act of 15 September 2000, The Commercial Companies Code [Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych], Journal of Laws 2000 no. 94 pos. 1037, as amended.
Commission Recommendation of 15 February 2005 on the role of non-executive or supervisory directors of listed companies and on the committees of the (supervisory) board, Official Journal of the European Union 2005/162/EC.
Aluchna M., Corporate governance – Responsibilities of the Board, in: G. Aras, D. Crowthe (eds.), A Handbook of Corporate Governance and Social Responsibility, Gower Publishing, Farnham 2010, pp. 153–169.
Aluchna M., Mechanizmy corporate governance w spółkach giełdowych [Corporate governance me¬chanisms in listed companies], Publisher of SGH Warsaw School of Economic, Warsaw 2007.
Asthana S., Corporate governance and managerial opportunism: the case of US pension plans, Corporate Ownership & Control 2009/6/3, pp. 523–530.
Berle A.A., Means G.C., The Modern Corporation and Private Property, Macmillan, New York 1932.
Cadbury A., Foreword, in: M.R. Iskander, N. Chamlou (eds.), Corporate Governance: A Frame¬work for Implementation, The World Bank Group, Washington 2000, pp. v–vi.
Connelly B.L., Hoskisson R.E., Tihanyi L., Certo S.T., Ownership as a Form of Corporate Governance, Journal of Management Studies 2010/47/8, pp. 1561–1589.
Dănescu T., Prozan M., Prozan R.D., Perspectives regarding accounting – corporate governan¬ce – internal control, Procedia Economics and Finance 2015/32, pp. 588–594.
Denis D.K., McConnel J.J., International Corporate Governance, Journal of Financial and Quantitative Analysis 2003/38/1, pp. 1–36.
Fama E.F., Jensen M.C., Separation of Ownership and Control, Journal of Law and Economics 1983/26/2, pp. 301–325.
Helmke G., Levitsky S., Informal Institutions and Comparative Politics: A Research Agenda, Perspectives on Politics 2004/2/4, pp. 725–740.
Holmes M., Miller T., Hitt M.A., Salmador P., The interrelationships among informal insti¬tutions, formal institutions, and inward foreign direct investment, Journal of Management 2013/39/2, pp. 531–566.
Lauth H.J., Formal and informal institutions, in: J. Gandhi, R. Ruiz-Rufino (eds.), Rout-ledge Handbook of Comparative Political Institutions, Routledge, London, New York 2015, pp. 56–69.
Lauth H.J., Formal and informal institutions: on structuring their mutual co-existence, Ro-manian Journal of Political Science 2004/1/4, pp. 66–88.
Lauth H.J., Informal Institutions and Democracy, Democratization 2000/7/4, pp. 21–50.
Madhani P.M., Diverse Roles of Corporate Board: A Review of Various Corporate Governance Theories, The IUP Journal of Corporate Governance 2017/16/2, pp. 7–28.
Matei A., Drumasu C., Corporate Governance and Public Sector Entities, Procedia Economics and Finance 2015/26, pp. 495–504.
North D.C., Transformation Costs, Institutions and Economics History, Journal of Institutional and Theoretical Economics 1984/140, pp. 7–17.
OECD Principles of Corporate Governance, OECD, Paris 2004.
Oman Ch.P., Corporate Governance and National Development, OECD Working Paper 2001/180, pp. 1–49.
Oman Ch.P., Fries S., Buiter W., Corporate governance in Developing, Transition and Emerging – Market Economies, OECD Policy Brief 2003/23, pp. 1–49.
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej [Corporate governance instruments in joint-stock company], C.H. Beck, Warsaw 2010.
Postma T., Hermes N., Institutions, corporate governance and corporate governance institutions: the case of Estonia, Journal for East European Management Studies 2003/8/3, pp. 263–292.
Rezaee Z., Corporate Governance Post-Sarbanes-Oxley: Regulations, Requirements, and Inte¬grated Processes, John Wiley & Sons, Inc., New Jersey 2007.
Rezaee Z., Riley R., Financial Statement Fraud, John Wiley & Sons Inc., New Jersey 2010.
Roe M.J., The Institutions of Corporate Governance, in: C. Ménard, M.M. Shirley (eds.), Handbook of New Institutional Economics, Springer, Berlin 2008, pp. 371–399.
Rudolf S., Nadzór korporacyjny w świetle analizy instytucjonalnej [Corporate governance in the view of institutional analyses], in: S. Rudolf (ed.), Nowa Ekonomia Instytucjonalna wo¬bec współczesnych problemów gospodarczych [New Institutional Economics in the view of contemporary economic problems], Publisher of The Professor Edward Lipinski School of Economics, Law and Medical Sciences, Kielce 2014, pp. 151–167.
Rutledge R.W., Karim K.E., Lu S., The Effects of Board Independence and CEO Duality on Firm Performance: Evidence from the NASDAQ-100 Index with Controls for Endogeneity, Journal of Applied Business & Economics 2016/18/2, pp. 49–71.
Shleifer A., Vishny R.W., A survey of corporate governance, The Journal of Finance 1997/LII/2, pp. 737–783.
Tricker B., Corporate Governance: Principles, Policies, and Practices, Oxford University Press, Oxford 2015.
Webb J.W., Tihanyi L., Ireland R.D., Sirmon D.G., You say illegal, I say legitimate: Entrepreneurship in the informal economy, Academy of Management Review 2009/34/3, pp. 492–510.
Williamson C.R., Kerekes C.B., Securing Private Property: Formal versus Informal Institutions, Journal of Law and Economics 2011/54/3, pp. 537–572.
Williamson O.E., The Economic Institutions of Capitalism: Firms, Markets, Relational Contracting, The Free Press, New York 1985.
Zahra S.A., Pearce J.A., Boards of Directors and Corporate Financial Performance: A Review and Integrative Model, Journal of Management 1989/15/2, pp. 291–334.
https://www.frc.org.uk/getattachment/ca7e94c4-b9a9-49e2-a824-ad76a322873c/UK-Corporate- Governance-Code-April-2016.pdf; accessed 30.11.2019.
https://www.gpw.pl/pub/GPW/o-nas/DPSN2016_EN.pdf; accessed 25.06.2019.
https://www.gpw.pl/statystyki -gpw#5; accessed 18.06.2019.
