Rynek usług płatniczych w Polsce w świetle zmian prawnych implementujących postanowienia dyrektywy PSD2
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2020/114/18Słowa kluczowe:
PSD2, usługi płatnicze, bankowość elektroniczna, otwarta bankowośćAbstrakt
Przedmiot badań: W artykule przybliżono najbardziej doniosłe zagadnienia związane z pełnym stosowaniem pakietu regulacyjnego PSD2 w obrębie rynku usług płatniczych. Zobrazowano zarówno obecny stan krajowego rynku, jak i perspektywy jego rozwoju. Całość zestawiono z nadchodzącymi zmianami w sektorze bankowym oraz podjęto próbę oszacowania kluczowych zmian, jaka czeka nas po pełnym wdrożeniu dyrektywy PSD2.
Cel badawczy: Celem autorów była próba przedstawienia zachodzących przeobrażeń na rynku usług płatniczych w Polsce w świetle kluczowych zmian prawnych, związanych z implementacją unijnej dyrektywy dotyczącej usług płatniczych, tj. PSD2, będącej odpowiedzią na dynamiczny rozwój płatności elektronicznych i związanych z tym zagrożeń.
Metoda badawcza: Artykuł został oparty w znacznej części na przeglądzie, analizie i syntezie wybranych publikacji oraz dostępnych danych statystycznych, a także rozwinięty o przytoczenie wyników badań innych autorów w omawianym zakresie.
Wyniki: Rosnąca liczba podmiotów na rynku usług płatniczych wpływa na usprawnianie procesu płatności, zwiększając konkurencję dla banków. Z drugiej strony wywołuje to nowe problemy związane z ochroną prywatności użytkowników i zapobieganiem oszustwom, takim jak np. phishing. Nowe przepisy porządkują szereg kwestii w obliczu zmieniającego się rynku usług płatniczych, pozostawiając także niepewność co do pełnej poprawności ich funkcjonowania.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE (Payment Services Directive 2).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniająca dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/ WE i 2006/48 WE i uchylająca dyrektywę 97/5/WE (Dz. Urz. UE L 319 z 5 grud¬nia 2007) (Payment Services Directive).
Opinion of the European Central Bank of 5 February 2014 on a proposal for a directive of the European Parliament and of the Council on payment services in the internal market and amending Directives 2002.65/EC, 2013/36/EU and 2009/110/EC and repealing Directive 2007/64/EC (CON/2014/9).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/389 z dnia 27 listopada 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. 2019.0.659).
Bluemedia, Raport: Podejście do fintechu 2019, https://bluemedia.pl/pressroom/raporty/rapor¬t-podejscie-do-fintechu-2019; stan na 29.09.2019 r.
Deloitte, How to flourish in an uncertain future. Open banking and PSD2.
Departament Ewidencji Państwowych i Teleinformatyki MSWiA, Rządowy Program Ochro¬ny Cyberprzestrzeni RP, Warszawa, czerwiec 2010.
Eisenbardt T., Zagrożenia związane z nowymi technologiami – cyberprzestępstwa, w: J. Szostak, Finanse dziś i jutro – szanse, wyzwania i zagrożenia, Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, nr 18, Poznań–Chorzów 2016, s. 37–46.
EY, FinTech Adoption Index 2017. The rapid emergence of FinTech, https://www.ey.com/Publica¬tion/vwLUAssets/ey-fintech-adoption-index-2017/$FILE/ey-fintech-adoption-index-2017. pdf; stan na 7.07.2019 r.
Gradzi D., Third Party Providers (TPP) – nowi dostawcy usług płatniczych w środowisku internetowym i mobilnym. Przegląd regulacji prawnych i analiza możliwych zagrożeń cyberbezpieczeństwa płatniczej infrastruktury krytycznej, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2018/10/19/18, s. 126–149.
Izba Gospodarki Elektronicznej i Mobile Institute, Portfel Polaka, Płatności, budżet, inwestycje i oszczędności, lipiec 2017.
Izba Gospodarki Elektronicznej, Płatności Cyfrowe 2018, https://eizba.pl/wp-content/ uploads/2018/12/Platnosci_Cyfrowe_2018.pdf; stan na 4.07.2019 r.
Kasiewicz S., Korzyści i koszty PSD2 w świetle wyników badań, Zarządzanie i Finanse 3/1, Wydział Zarządzania – Uniwersytet Gdański 2016/3/1, s. 101–120.
KIR, Za e-zakupy coraz rzadziej płacimy gotówką, https://www.kir.pl/o-nas/aktualnosci/za-e-zakupy-coraz-rzadziej-placimy-gotowka,273.html; stan na 5.07.2019 r.
KNF, Nie korzystamy bezpiecznie z bankowości elektronicznej, styczeń 2016.
London Economics and iff in association with PaySys, Study on the impact of directive 2007/64/EC on payment services in the internal market and on the application of to Final report 2013/02.
Miklaszewska E., Bankowość spółdzielcza wobec postępującej digitalizacji usług i produktów bankowych, Bank Spółdzielczy, styczeń–marzec 2019/1/591/, s. 57–60.
Narodowy Bank Polski, Innowacyjne usługi płatnicze – prawo i technologia, Warszawa 2011.
NBP, Diagnoza stanu rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce, Warszawa 2013.
NBP, Ocena funkcjonowania polskiego systemu płatniczego w I półroczu 2011 roku, regulation (EC) NO 924/2009 on cross-border payments in the community. Contract Markt/2011/120/ H3/ST/OP, Annexes Warszawa 2011 r.
NBP, Wybrane wyniki badania Polaków nt. korzystania z usług bankowych i płatności 2016, styczeń 2017.
Polasik M., Rozwój bankowości elektronicznej w Polsce – w świetle badań ankietowych, Bank i Kredyt, sierpień 2005/8, s. 57–68.
Siwicki M., Cyberprzestępczość, C.H. Beck, Gliwice 2013.
Szpringer W., Kierunki regulacji sektora fin-tech na rynku usług finansowych, Alterum, Ośrodek badań i analiz systemu finansowego, marzec 2017, http://alterum.pl/uploaded/Szprin ger%20full%20last.pdf
Szpringer W., Szpringer M., Innowacje w płatnościach elektronicznych: tendencje rozwojowe, Problemy Zarządzania 13/3 (1), Wydział Zarządzania UW 2015/13, s. 11–28.
Woźniewska G., Problemy rynku usług płatniczych w Polsce po zmianach regulacyjnych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin – Polonia, Sectio H, 2015/XLIX/4, s. 686–694.
ZBP, Innowacje płatnicze w polskim systemie bankowym, styczeń 2018.
https://www.darkreading.com/endpoint/64-billion-fake-emails-sent-each-day/d/d-id/1332677; stan na 8.07.2019 r. [www1].
https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2225; stan na 20.07.2019 r. [www2].
https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemplatniczy/ocena/ocena.html; stan na 28.11.2019 r. [www3].
http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemplatniczy/nadzor_syst_platn/systemy_platnosci.html; stan na 8.07.2019 r. [www4].
https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/REKOMENDACJA_dot_bezpieczenstwa_trans akcji_platniczych_43526.pdf; stan na 28.11.2019 r. [www5].
https://www.kaspersky.pl/o-nas/informacje-prasowe/2744/zagrozenia-finansowe-w-2016-roku-co-se kunde-ma-miejsce-atak-phishingowy-ktorego-celem-jest-kradziez-pieniedzy, dostęp: 8.07.2019 r. [www6].
https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/procesy_licencyjne/platniczy/krajowe_instytucje_platnicze/ zakres_uslug; stan na 10.07.2019 r. [www7].
https://securelist.com/financial-cyberthreats-in-2016/77623/; stan na 8.07.2019 r. [www8].
