Wypływy wód podziemnych w zlewni górnej Drzewiczki
DOI:
https://doi.org/10.26485/AGL/2024/115/8Słowa kluczowe:
wydajność źródła, parametry fizyczne wody źródlanej, zmienność sezonowaAbstrakt
Celem pracy było rozpoznanie wypływów wód podziemnych w zlewni górnej Drzewiczki. Przeprowadzono je za pomocą szczegółowego kartowania krenologicznego. Zmierzona została wydajność oraz podstawowe właściwości fizyczne wody w wypływach (przewodnictwo elektrolityczne właściwe, temperatura). Określono również rodzaj wypływu, położenie morfologiczne, typ hydrogeologiczny, sposób wypływu oraz rodzaj wodonośca. W zlewni górnej Drzewiczki zidentyfikowano 74 wypływy, z czego 15% miało charakter ascensyjny. Następnie wytypowano pięć źródeł, które były obserwowane co 2 tygodnie przez 1 rok. Wydajność obserwowanych źródeł osiągała bezwzględne maksimum na przełomie grudnia i stycznia, wtórne zaś w kwietniu. Minima wydajności przypadały na styczeń i październik.
Bibliografia
Afelt A. 2002. Warunki występowania i ustrój hydrologiczny źródeł w dorzeczu górnej Radomki. Prace i Studia Geograficzne 31: 241--256.
Bartnik A. 2007. Zróżnicowanie przestrzenne wybranych cech fizykochemicznych wód źródeł w zlewni Bystrzycy Dusznickiej. W: P. Jokiel, P. Moniewski, M. Ziułkiewicz (red.) Źródła Polski. Wybrane problemy krenologiczne. Regina Poloniae, Łódź: 181-191.
Byczkowski A. Hydrologia T. II. Wyd. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
Cieśla E., Lindner L. 1987. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Końskie. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Cieśla E., Lindner L., Semil J. 1996. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Niekłań. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Chełmicki W., Jokiel P., Michalczyk Z., Moniewski P. 2011. Distribution, discharge and regional characteristics of springs in Poland. Episodes 34(4): 244-256.
Czarnecka H. 1975. Reżim źródeł na Wyżynie Małopolskiej. Prace Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej 6: 59-151.
Dynowska I. 1991. Obieg wody. W: L. Starkel (red.) Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa: 355-386.
Fac-Beneda J., Jereczek A. 2009. Wypływy wód podziemnych w dolinie Łeby. W: R. Bogdanowicz, J. Fac-Beneda (red.) Zasoby i ochrona wód: obieg wody i materii w zlewniach rzecznych. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego: 403-406.
Jekatierynczuk-Rudczyk E. 1999. Hydrochemia czwartorzędowych źródlisk dorzecza Supraśli (maszynopis w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej).
Jekatierynczuk-Rudczyk E. 2003. Transformacja składu chemicznego wody w strefie źródlisk nizinnych. Przegląd Geologiczny 51(11): 966.
Jakatierynczuk-Rudczyk E. 2007. Charakterystyka jakości wody naturalnych wypływów wód podziemnych Białegostoku. W: P. Jokiel, P. Moniewski, M. Ziułkiewicz (red.) Źródła Polski. Wybrane problemy krenologiczne. Regina Poloniae, Łódź: 234-241.
Jokiel P. 2002. Woda na zapleczu wielkiego miasta. Wyd. Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
Karaszewski W. 1962. Stratygrafia liasu w północnym obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Prace Instytutu Geologii T. 30 (cz. III), Warszawa.
Klimat IMGW-PIB. 2024. Online: https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TSR_AVE (data ostatniego dostępu: 24. 04. 2024).
Kolago C. 1984. Objaśnienia do mapy hydrogeologicznej Polski 1:200 000, arkusz Kielce. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Kondracki J. 1998. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
Kuc A. 1999. Źródła zlewni górnej Radomki. (maszynopis w Zakładzie Hydrologii i Gospodarki Wodnej Uniwersytetu Łódzkiego).
Mapa hydrograficzna Polski 1:50 000, arkusz Końskie (źródło internetowe). 2016. EnviDMS. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
Matysik M. 2007. Chemizm i jakość wód wybranych źródeł w zlewni Białki Lelowskiej. W: P. Jokiel, P. Moniewski, M. Ziułkiewicz (red.) Źródła Polski. Wybrane problemy krenologiczne. Regina Poloniae: 200-212.
Łoszewski H. 2000. Największe źródło Puszczy Knyszyńskiej i konieczność jego ochrony. Białostocczyzna 1(57): 103-116.
Małecka D. 1997. Zmiany wydajności Niebieskich źródeł. Przyczyny i skutki. Acta Universitatis Lodzensis – Folia Geographica Phisica 2: 95-114.
Michalczyk Z. (red.). 2001. Źródła Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Moniewski P. 2004. Źródła okolic Łodzi. Acta Geographica Lodziensia 87.
Moniewski P., Siwek J. 2017. Źródła i inne wypływy wód podziemnych. W: P. Jokiel, W. Marszelewski, J. Pociask-Karteczka (red.) Hydrologia Polski. PWN, Warszawa: 89-96.
Moniewski P. Stolarska M. 2007. Podstawowe właściwości fizykochemiczne wód w niszy źródliskowej Rosanów I. W: P. Jokiel, P. Moniewski, M. Ziułkiewicz (red.) Źródła Polski. Wybrane problemy krenologiczne. Regina Poloniae: 213-224.
Pazdro Z. 1983. Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geologeologiczne, Warszawa.
Siepak M., Lewandowska A., Sojka M. 2023. Variability in the Chemical Composition of Spring Waters in the Postomia River Catchment (Northwest Poland). Water 15(1): 157.
Stępień M. 2007. Zmienność chemizmu wód źródeł w zależności od wybranych czynników przyrodniczych na przykładzie zlewni Ożarskiego Potoku i Mąkolnicy (Sudety Środkowe i Wschodnie). W: P. Jokiel, P. Moniewski, M. Ziułkiewicz (red.) Źródła Polski. Wybrane problemy krenologiczne. Regina Poloniae: 192-199.
Stolarska M. 2008. Sezonowe zmiany zasobów i podstawowych właściwości fizykochemicznych wód w małej zlewni nizinnej. Acta Geographica Lodziensia 94.
Szczucińska A.M. 2009. Wypływy wód podziemnych w Rynnie Gryżyńsko-Grabińskiej. Wyd. Naukowe Bogucki, Poznań.
Szpakiewicz M. 1973. Wody podziemne w utworach liasu północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich na obszarze przyległym do doliny Kamiennej. Biuletyn Instytutu Geologicznego 277.
Tomalski P., Tomaszewski E. 2015. Metody, formuły i wzory obliczeniowe zastosowane w pracy. W: P. Jokiel (red.) Metody statystyczne w analizach hydrologicznych środkowej Polski. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 215-273.
Woch F. 2015. Wademekum klasyfikatora gleb. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 89. Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, Puławy.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
