Criminal public indecency and the public display of photos with dead fetuses – freedom of speech in the ECHR jurisprudence
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2020/114/3Keywords:
pro-life activity, freedom of speech, public morality, criminal responsibility, European Court of Human RightsAbstract
Background: The subject of the research presented in this paper is the jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECtHR, or Court) regarding the interpretation of Art. 10 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR, or Convention) in cases where state interference refers to the premise of protecting public morality. This research also covers the approach of pro-life activists towards this case law based on the thesis that freedom of expression is not subject to any restrictions. According to pro-life activists, any interference with freedom of speech is a violation of Art. 10 of the Convention.
Research purpose: The purpose of this article is to examine whether freedom of speech as interpreted by the ECtHR is an absolute freedom or whether it is subject to restrictions based on general principles, with reference to the conditions specified in Art. 10 ECHR. If the restriction is admissible, the purpose of this study is to examine its legal limits when it is invoked as a premise for the protection of public morality. It is necessary to answer the question whether the state’s margin of discretion is then the same as for other reasons. Is there a standard of public morality in the Court’s case-law that allows us to assess the admissibility of any interference with freedom of speech? It should then be examined whether a possible criminal conviction of pro-life activists would constitute an infringement of Art. 10 of the Convention in the light of the current jurisprudence of the Court.
Methods: The research was conducted by analyzing the Court’s case-law and making reference to the assessed facts.
Conclusions: Freedom of speech is not absolute and is subject to restrictions based on general principles, with reference to the conditions listed in Art. 10 ECHR. In the case of interference based on protection of public morality, countries have a wider margin of discretion in assessing the need for interference than in the case of other grounds for restricting freedom of expression. At the same time, there is no uniform standard of public morality protection common to the State Parties to the Convention. States may, without prejudice to Art. 10 of the Convention, limit freedom of speech to a greater extent in order to protect public morality by referring to their history, tradition, and social circumstances. The analysis of the Court’s case-law leads to the conclusion that a criminal conviction of pro-life activists would not constitute an infringement of Art. 10 of the Convention. There are numerous analogies between the cases before the Court in which it found no violation of freedom of expression, and the incriminating behavior of pro-life activists, which can and should be prosecuted without risk of violation of the Convention.
Downloads
References
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r., nr 61, poz. 284).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U., nr 78, poz. 483 ze zm.).
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2019 r., poz. 821 t.j. ze zm.).
Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. z 2019 r., poz. 1882 t.j.).
Ustawa z dnia 10 czerwca 2014 r. o ochronie Znaku Polski Walczącej (Dz.U. z 2014 r., poz. 1062).
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012.
Egierska-Miłoszewska D., Nieobyczajny wybryk (art. 140 k.w. w teorii i praktyce), Zagadnienia Wykroczeń 1979/4–5, s. 70.
Garlicki L., w: L. Garlicki (red.), Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do artykułów 1–18, t. 1, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010.
Garlicki L., Wojtyczek K., w: L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
Gliszczyńska-Grabias A., Glosa do wyroku ETPC z 8.11.2012 r., 43481/09, PETA Niemcy przeciwko Niemcom, Państwo i Prawo 2014/9, s. 129.
Kamiński I.C., Ograniczenia swobody wypowiedzi dopuszczalne w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza krytyczna, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.
Karp J., Moralność publiczna (art. 31), w: W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2009.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1994.
Kulesza J., Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 10 grudnia 2018 r., VII Ka 956/18, Studia Iuridica Lublinensia 2019/2, s. 177–191.
Kulesza J., Glosa do wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 lipca 2019 r., IV Ka 677/19, Państwo i Prawo (w druku).
Kulesza J., Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów jako nieobyczajny wybryk (art. 140 Kodeksu wykroczeń), Studia Prawnicze 2019/2, s. 154–173.
Kulesza J., Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów jako wybryk zakłócenia spokoju i porządku publicznego bądź wywołania zgorszenia (art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń), Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i
Socjologiczny 2020/1 (w druku).
Kulesza J., Publiczne prezentowanie zdjęć martwych płodów przez działaczy pro-life w orzecznictwie sądów powszechnych. Analiza krytyczna, w: A. Liszewska, J. Kulesza (red.), Pro dignitate legis et maiestate iustitiae. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Witolda Kuleszy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020 (w druku).
Lewandowski B., Majkowska M., Wadoń M., Prawne aspekty dopuszczalności prezentowania fotografii człowieka w prenatalnym okresie rozwoju pozbawionego życia w wyniku aborcji. Wystawy pro-life w świetle orzecznictwa sądów powszechnych. Raport Instytutu Ordo Iuris, Warszawa 2018.
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, „Zakamycze”, Kraków 1999.
Zakolska J., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2008.
Decyzja ETPC w sprawie Van Den Dungen v. Holandia z 22.02.1995 r., skarga nr 22838/93.
Wyrok ETPC w sprawie Akdaş v. Turcja z 16.02.2010 r., skarga nr 41056/04.
Wyrok ETPC w sprawie Bayev i inni v. Rosja z 20.06.2017 r., skarga nr 67667/09.
Wyrok ETPC w sprawie E.S. v. Austria z 25.10.2018 r., skarga nr 38450/12.
Wyrok ETPC w sprawie Gough v. Zjednoczone Królestwo z 28.10.2014 r., skarga nr 49327/11.
Wyrok ETPC w sprawie Handyside v. Zjednoczone Królestwo z 7.12.1976 r., skarga nr 5493/72.
Wyrok ETPC w sprawie Müller i inni v. Szwajcaria z 24.05.1988 r., skarga nr 10737/84.
Wyrok ETPC w sprawie Otto-Preminger-Institut v. Austria z 20.09.1994 r., skarga nr 13470/87.
Wyrok ETPC w sprawie PETA Deutschland v. Niemcy z 8.11.2012 r., skarga nr 43481/09.
Wyrok ETPC w sprawie Sinkova v. Ukraina z 27.02.2018 r., skarga nr 39496/11.
Wyrok ETPC w sprawie Vejdeland v. Szwecja z 9.02.2012 r., skarga nr 1813/07.
Wyrok ETPC w sprawie Wingrove v. Wielka Brytania z 25.11.1996, skarga nr 17419/90.
Wyrok SO we Wrocławiu z dnia 25 lipca 2019 r., IV Ka 677/19.
Wyrok szwajcarskiego Federalnego Sądu Najwyższego z 10.05.1957 r., sygn. 83 IV 19.
Wyrok szwajcarskiego Federalnego Sądu Najwyższego z 26.02.1960 r., sygn. 86 IV 19.
Wyrok TK z dnia 12 stycznia 1999 r., P 2/98, OTK ZU 1999, nr 1, poz. 2.
Wyrok TK z dnia 11 października 2006 r., P 3/06, OTK-A 2006, nr 9, poz. 121.
www.bger.ch; stan na 25.02.2020 r.
https://ordoiuris.pl/ochrona-zycia/po-interwencji-prawnikow-ordo-iuris-sad-uniewinnia-dzialaczy-pro-life-pokazujacych h; stan na 7.03.2019 r., dostęp w kopii 26.02.2020 r.
