Otto von Gierke o sporze między nurtami germańskim i romańskim w niemieckiej historycznej szkole prawa

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja fenomenu niemieckiej szkoły historycznej, widzianej oczyma niemieckiego historyka i teoretyka prawa profesora Ottona von Gierke. Jest to perspektywa o tyle ciekawa, iż berliński profesor był uczestnikiem komentowanych wydarzeń (w schyłkowej ich fazie), co jednak w niewielkiej tylko mierze rzutowało na obiektywizm czynionych ocen. Co więcej, świeżość i prawie bezpośredniość relacji niemieckiego myśliciela jest bardzo cenną wartością. Autor artykułu omawia genezę i ewolucję szkoły będącej w istocie kontaminacją dwóch nurtów refleksji prawniczej: romanizmu i germanizmu. W różnych okresach owe kierunki albo pozostawały ze sobą w symbiozie, albo (najczęściej) namiętnie się zwalczały, niwecząc prymarną jedność Historische Rechtsschule. Obydwa odegrały bardzo ważną rolę w dziejach niemieckiej refleksji prawniczej. Ostateczny kształt centralnej kodyfikacji niemieckiego prawa prywatnego, jakim był BGB, to właśnie owoc ścierania się koncepcji sformułowanych w łonie tej szkoły. Poniższy artykuł jest relacją zarówno z tamtych zaszłości, jak i podsumowaniem stanu badań nad Gierkem i szkołą historyczną w nauce polskiej.