Regulacja refleksyjna jako meta-regulacja
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2020/115/2Słowa kluczowe:
refleksyjność, responsywność, strategia regulacyjnaAbstrakt
Przedmiot badań: Problematyka regulacji refleksyjnej wywiera obecnie coraz większy wpływ na praktykę, szczególnie w kontekście regulacji ryzyka. Świadczą o tym zmiany, jakie można dostrzec w kształtowaniu formy określonych strategii regulacyjnych. Konsekwencją tego jest zauważalne odejście od prób regulacji bezpośredniej i skoncentrowanie się na kontrolowaniu samego procesu regulacji.
Cel badawczy: Celem artykułu jest próba przybliżenia czytelnikowi idei meta-regulacji (meta-regulation), która obok regulacji opartej na ryzyku (risk-based regulation) oraz regulacji responsywnej (responsive regulation) uchodzi za jedną z refleksyjnych strategii regulacyjnych. Rekonstrukcja ram teoretycznych dla strategii meta-regulacji zostanie zrealizowana w trzech krokach. Rozważania rozpocznie przedstawienie podstawowych założeń meta-regulacji. W efekcie tego możliwym będzie scharakteryzowanie relacji, jaka zachodzi pomiędzy regulatorem a adresatem regulacji oraz określenie roli, jaką w przestrzeni regulacyjnej odgrywają inni uczestnicy systemu regulacyjnego, w szczególności interesariusze zewnętrzni. Ostatni krok będzie zaś polegał na określeniu warunków sukcesu omawianej strategii regulacyjnej.
Metoda badawcza: W tekście została zastosowana metoda analityczna polegająca na rekonstrukcji założeń strategii meta-regulacji z wykorzystaniem literatury zagranicznej.
Wyniki: Analiza literatury z zakresu teorii regulacji pozwala przyjąć, że możliwym jest wyróżnienie co najmniej dwóch sposobów teoretyzowania strategii meta-regulacji (model refleksyjny i model responsywny). Sposoby te przekładają się na odmienne pojmowanie relacji zachodzącej na linii regulator – adresat regulacji, co jednocześnie skutkuje odmiennymi konsekwencjami praktycznymi obu ujęć. Przeprowadzone badania pozwalają również uznać, że choć meta-regulacja jest zależna od szeregu czynników, to stwarza szansę na przeprowadzenie modyfikacji w kresie sposobów i kierunków działań regulatora mających za swój przedmiot upowszechnienie i nadzorowanie strategii samoregulacji.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Aalders M., Wilthagen T., Moving Beyond Command-and-Control: Reflexivity in the Regula¬tion of Occupational Safety and Health and the Environment, Law & Policy 1997/19/4, s. 415–443.
Akinbami F., Is Meta-Regulation all it’s cracked up to be? The case of UK Financial Regulation, Journal of Banking Regulation 2013/14 (1), s. 16–32.
Ayres I., Braithwaite J., Responsive Regulation: Transcending the Deregulation Debate, Oxford University Press, New York 1992.
Baldwin R., Cave M., Lodge M., Understanding Regulation: Theory, Strategy, and Practice, Oxford University Press, Oxford 2012.
Binns R., Data protection impact assessments: a meta-regulatory approach, International Data Privacy Law 2017/7 (1), s. 22–35.
Black J., Constitutionalising Self-Regulation, The Modern Law Review 1996/59/1, s. 24–55.
Black J., Decentring Regulation: Understanding the Role of Regulation and Self-Regulation in a ‘Post-Regulatory’ World, Current Legal Problems 2001/54/1, s. 103–146.
Black J., Proceduralizing Regulation: Part I, Oxford Journal of Legal Studies 2000/20/4, s. 597–614.
Black J., Proceduralizing Regulation: Part II, Oxford Journal of Legal Studies 2001/21/1, s. 33–58.
Braithwaite J., Parker Ch., Regulation, w: P. Cane, M. Tushnet (red.), The Oxford Handbook of Legal Studies, Oxford University Press, Oxford 2012, s. 119–145.
Coglianese C., Mendelson E., Meta-Regulation and Self-Regulation, w: R. Baldwin, M. Cave, M. Lodge (red.), The Oxford Handbook of Regulation, Oxford University Press, Oxford 2010, s. 146–168.
Coglianese C., Nash J., Leveraging the Private Sector: Management-based Strategies for Improving Environmental Performance, Routledge, Washington DC 2006.
Gilad Sh., It runs in the family: Meta-regulation and its siblings, Regulation & Governance 2010/4, s. 485–506.
Grabosky P., Meta-regulation, w: P. Drahos (red.), Regulatory theory: foundations and applications, ANU Press 2017, s. 149–163.
Gupta A., Lad L., Industry self-regulation: An economic, organizational, and political analysis, The Academy of Management Review 1983/8 (3), s. 416–425.
Hutter B., Risk, Regulation, and Management, w: P. Taylor-Gooby, J. Zinn (red.), Risk in Social Science, Oxford University Press, New York 2006, s. 202–227.
Kasiewicz S., Ryzyko regulacyjne w koncepcji Responsive Regulation, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 2015/73, s. 385–394.
Kasiewicz S., Teoria i praktyka zarządzania ryzykiem regulacyjnym w sektorze finansowym, Fundacja Warszawski Instytut Bankowości, Warszawa 2016.
Morgan B., The Economization of Politics: Meta-regulation as a Form of Nonjudicial Legality, Social and Legal Studies 2003/12, s. 487–521.
Ostoj I., Metaregulacje – „trzecia droga” kształtowania ładu rynku pracy?, Studia Ekonomiczne 2017/310, s. 7–17.
Parker Ch., Meta-Regulation: Legal Accountability for Corporate Social Responsibility, w: D. McBarnet, A. Voiculescu, T. Campbell (red.), The New Corporate Accountability: Corporate Social Responsibility and the Law, Cambridge University Press, 2009, s. 207–237.
Parker Ch., The Open Corporation: Effective Self-regulation and Democracy, Cambridge University Press, New York 2002.
Parker Ch., Scott C., Lacey N., Braithwaite J. (red.), Regulating Law, Oxford University Press, Oxford 2004.
Pichlak M., Modele prawnej regulacji ryzyka a refleksyjność prawa, w: P. Jabłoński, J. Kaczor, M. Pichlak (red.), Prawo i polityka w sferze publicznej. Perspektywa zewnętrzna, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2018, s. 183–193.
Pichlak M., Społeczna refleksyjność prawa. Od teorii społecznej do strategii regulacji i z powrotem, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019.
Rahim M.M., Meta-regulation Approach of Law: A Potential Legal Strategy to Develop Socially Responsible Business Self-regulation in Least Developed Common Law Countries, Com¬mon Law World Review 2011/40 (2), s. 174–206.
Reagan M.D., The Politics of Regulatory Reform, Western Political Quarterly 1983/36 (1), s. 149–167.
Simon F.C., Meta-Regulation in Practice. Beyond Normative Views of Morality and Rationality, Routledge, Abingdon 2017.
Teubner G., After legal instrumentalism: Strategic models of post-regulatory law, w: G. Teubner (red.), Dilemmas of law in the Welfare State, Walter de Gruyter, Berlin 1986.
Teubner G., Law as an Autopoietic System, Z. Bankowski (red.), A. Bankowska, R. Adler (tłum.), Oxford Blackwell 1992.
Teubner G., Substantive and Reflexive Elements in Modern Law, Law & Society Review 1987/17/2, s. 239–285.
Pichlak M., Responsive and Reflexive Elements in Meta-regulation, referat wygłoszony podczas 29th World Congress of the International Association for the Philosophy of Law and Social Philosophy, Lucerne, 7–12 July 2019.
