On the elections to the Silesian Parliament in the autonomous Silesian Voivodeship – selected issues
DOI:
https://doi.org/10.26485/SW/2025/39/4Keywords:
ordinance to the Silesian Parliament, autonomy of the Silesian Voivodeship, Silesian Parliament, elections to the Silesian Parliament, electoral rights in SilesiaAbstract
Studies on the electoral law to the Silesian Sejm of the autonomous Silesian Voivodeship in the context of legal sciences remain a research issue that has not been comprehensively covered in the literature to date. In this publication, the author attempted to review the legal status of the rules of election to this body for the years 1922–1939, i.e. throughout the period of the actual functioning of the autonomous Silesian Voivodeship. In the first part of the article, he presented the legal framework for the activities of the Silesian Parliament, adopting the provisions of the constitutional act of 15 July 1920 containing the organic statute of the Silesian Voivodeship as the basis for the analysis. In addition, he outlined the main competences of the chamber, powers, duties and term of office. One of the most important issues raised is the lack of fulfilment of the obligation to adopt by the Parliament of the 1st term the act on the internal structure of the Silesian Voivodeship, which was to contain provisions on the electoral ordinance for this body. Next, the electoral law system is presented separately for each of the four terms of the Silesian Parliament. Each of the given fragments contains the legislator’s solutions in the matter of: (1) active and passive suffrage, (2) defining and appointing entities obliged to conduct elections, (3) rules for counting votes, (4) approving election results and (5) legitimacy to protest election results. In addition to the analysis of the legal status of the principles of electing the Silesian Parliament, the issue of unification of Silesian legislation with national legislation in relation to electoral law was also discussed, as well as an attempt to consider the justification of implementing this unification.
References
Ciągwa Józef. 1979. Wpływ centralnych organów Drugiej Rzeczypospolitej na ustawodawstwo śląskie w latach 1922–1939. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego. 1922. nr 21.
Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego. 1930. nr 22.
Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego. 1931. dodatek do nr 2.
Janicki Stanisław. 1926. Województwo Śląskie w ramach autonomii za czas 1923–1926. Katowice: Spółka Wydawnicza „Polonia”.
Kokot Józef. 1939. Zakres działania województwa śląskiego jako jednostki samorządu terytorialnego. Katowice: Skład Główny: Nasza Księgarnia.
Łakomy Ludwik. 1936. Plebiscyt Górnośląski 1921 – 20 III – 1936. Katowice: Drukarnia „Merkur”.
Malec-Masnyk Bożena. 1991. Plebiscyt na Górnym Śląsku. Opole: Instytut Śląski.
Marcoń Witold. 2007. Unifikacja województwa śląskiego z II Rzecząpospolitą. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Marcoń Witold. 2009. Autonomia Śląska 1922–1939 (wybrane zagadnienia). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Materiały do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 15 lipca 1920 r. 1932.
Miesięcznik Statystyczny GUS, 1922, t. 5, nr 12.
Pabisz Jerzy. 1966. „Wyniki wyborów parlamentarnych (do Senatu i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz do Sejmu Śląskiego) na terenie województwa śląskiego w latach 1919–1939”. Studia i Materiały z Dziejów Śląska 7 (red. A. Galos, K. Popiołek): 385–456.
Rechowicz Henryk. 1971. Sejm Śląski 1922–1939, wyd. 2. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Żarnowski Janusz 1984. Wybory parlamentarne i tragedia grudniowa 1922 r. W: Historia Polski. Warszawa: PWN.
Ustawa Konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 r. zawierająca statut organiczny Województwa Śląskiego (Dz.U. RP 1920 nr 73 poz. 497).
Ustawa konstytucyjna z dnia 8 marca 1921 r. dotycząca uzupełnienia Ustawy Konstytucyjnej z dnia 15 lipca 1920 r. zawierającej statut organiczny Województwa Śląskiego (Dz.U. RP 1921 nr 26 poz. 146).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. RP 1935 nr 30 poz. 227).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 6 maja 1945 r. o zniesieniu statutu organicznego województwa śląskiego (Dz.U. 1945 nr 17 poz. 92).
Ustawa z dnia 22 marca 1929 r. w sprawie ordynacji wyborczej do Sejmu Śląskiego (Dz.U. RP 1930 nr 12 poz. 87).
Ustawa z dnia 8 lipca 1935 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu (Dz.U. RP 1935 nr 47 poz. 319).
Dekret z dnia 28 listopada 1918 r. o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego (Dz. Pr.P.P. 1918 nr 18 poz. 46).
Dekret z dnia 9 grudnia 1918 r. o przedłużeniu niektórych terminów prekluzyjnych przy wyborach do Sejmu (Dz. Pr.P.P. 1918 nr 20 poz. 63).
Dekret z dnia 26 grudnia 1918 r. o zmianach w ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego (Dz. Pr.P.P. 1918 nr 21 poz. 74).
Dekret o zarządzeniu wyborów do Sejmu Śląskiego z dnia 29 lipca 1922 r. (Dz.U. RP 1922 nr 59 poz. 529).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 r. w przedmiocie wprowadzenia w życie Wojskowego Kodeksu Karnego (Dz.U. RP 1920 nr 59 poz. 369).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 lipca 1922 r. w przedmiocie ordynacji wyborczej do Sejmu Śląskiego (Dz.U. RP 1922 nr 59 poz. 527 i 528; Dz.Urz. Śl. 1922 nr 11 poz. 40).
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie rozwiązania Sejmu Śląskiego (M.P. 1929 nr 36 poz. 70).
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 lutego 1930 r. o zarządzeniu wyborów do Sejmu Śląskiego (Dz.U. RP 1930 nr 17 poz. 130).
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 września 1930 r. w sprawie rozwiązania Sejmu Śląskiego (M.P. 1930 nr 223 poz. 304).
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 26 września 1930 r. o zarządzeniu wyborów do Sejmu Śląskiego (Dz.U. 1930 nr 67 poz. 531).
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 15 lipca 1935 r. o wyborach do Sejmu (Dz.U. 1935 nr 49 poz. 327).
