„Wreszcie się wyspałam, po raz pierwszy sama upiekłam bułeczki”… – spojrzenie na pierwszy tydzień pandemii COVID-19 w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2023/72.1/4Słowa kluczowe:
badania internetowe, pandemia COVID-19, życie codzienneAbstrakt
Niniejszy artykuł stanowi próbę opisu zachowań Polaków w pierwszych siedmiu dniach obostrzeń podczas pandemii COVID-19 – na postawie badania zrealizowanego po tym pierwszym tygodniu (w dniach 20–23 marca 2020 r.), techniką CAWI (N=3702). Jego celem było uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczące czynności wykonywanych w tym okresie przez osoby przebywające w izolacji w domach, w szczególności aktywności nowych (pierwszy raz w życiu) albo podejmowanych po raz pierwszy od bardzo długiego czasu, a także powodów wychodzenia z domu oraz oceny tego pierwszego tygodnia pandemii.
Dla dwóch trzecich badanych konieczność przebywania w domu była dużą zmianą w sposobie życia, jednak zmiana ta została oceniona pozytywnie – jako dodatkowy, niespodziewany czas, kiedy można było zrobić coś, na co wcześniej nie było czasu. Najczęściej podejmowano w tym okresie czynności, które można określić jako robienie czegoś dla siebie, ponadto wykonywano zaległe prace domowe, a także aktywnie korzystano z możliwości bycia z rodziną.
Bibliografia
Babicki Mateusz, Agnieszka Mastalerz-Migas. 2020. „Występowanie zaburzeń lękowych wśród Polaków w dobie pandemii COVID–19”. Psychiatria Polska 188: 1–13. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/126230.
Brooke Joanne, Debra Jackson. 2020. “Older people and COVID-19: Isolation, risk and ageism”. Journal of Clinical Nursing 29(13–14): 2044–2046. https://doi.org/10.1111/jocn.15274.
Buyukkececi Zafer. 2020. “Cross-country differences in anxiety and behavioral response to the Covid-19 pandemic”. European Societies 23: sup1, S417–S447. https://doi.org/10.1080/14616696.2020.1828975.
Całek Grzegorz. 2021. „Wyzwania edukacji zdalnej przed jakimi stoją dzieci – perspektywa rodziców”. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka 20(2): 116–144.
CBOS. 2022. Korzystanie z internetu w 2022 roku. Komunikat z badań nr 77/2022. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
Roy Deblina, Sarvodaya Tripathy, Sujita Kumar Kar, Nivedita Sharma, Sudhir Kumar Verma, Vikas Kaushal. 2020. “Study of knowledge, attitude, anxiety & perceived mental healthcare need in Indian population during COVID-19 pandemic”. Asian Journal of Psychiatry 51: 102083. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102083.
Długosz Piotr. 2021. Trauma pandemii COVID-19 w polskim społeczeństwie. Warszawa: CeDeWu.
Drozdowski Rafał, Maciej Frąckowiak, Marek Krajewski, Małgorzata Kubacka, Ariel Modrzyk, Łukasz Rogowski, Przemysław Rura, Agnieszka Stamm. 2020. Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z pierwszego etapu badań.
http://socjologia.amu.edu.pl/new/images/pliki/r%C3%B3%C5%BCne_prezentacje_etc/%C5%BBycie_codzienne_w_czasach_pandemii_-_Wydzia%C5%82_Socjologii_UAM_-_WWW.pdf [dostęp: 30.07.2022].
Fatyga Barbara, Katarzyna Górniak, Przemysław Zieliński. 2000. Dwie Europy. Młodzi Niemcy i młodzi Polacy – wzajemne postrzeganie pod koniec wieku. Warszawa: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Instytut Badań nad Podstawami Demokracji.
Gambin Małgorzata, Marcin Sękowski, Małgorzata Woźniak-Prus, Ewa Pisula, Karolina Hansen, Grażyna Kmita, Karolina Kubicka, Joanna Gorgol, Mirosława Huflejt-Łukasik, Paweł Holas, Agnieszka Ewa Łyś, Anna Wnuk, Tomasz Oleksy, Anna Szczepaniak, Andrzej Cudo, Emilia Łojek, Kamila Bargiel-Matusiewicz. 2020. Objawy depresji i lęku wśród Polaków w trakcie epidemii COVID-19. Raport z badań podłużnych. http://psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/98/2021/01/Raport_objawy_depresji_leku_IV_fale.pdf [dostęp: 30.07.2022].
Hoenig Kerstin, Sebastian E. Wenz. 2021. “Education, health behavior, and working conditions during the pandemic: Evidence from a German sample”. European Societies 23: sup1, S275–S288. https://doi.org/10.1080/14616696.2020.1824004.
Hossain Md Mahbub, Abida Sultana, Neetu Purohit. 2020. “Mental health outcomes of quarantine and isolation for infection prevention: A systematic umbrella review of the global evidence”. Epidemiol Health 42: e2020038. https://doi.org/10.4178/epih.e2020038.
Jarynowski Andrzej, Małgorzata Stochmal, Jan Maciejewski. 2020. „Przegląd i charakterystyka prowadzonych w Polsce badań na temat społecznych uwarunkowań epidemii COVID-19 w jej początkowej fazie”. Bezpieczeństwo Obronność Socjologia 13/14/2020: 38–87.
Jemielniak Dariusz. 2019. Socjologia internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Kancik-Kołtun Ewelina. 2021. „Poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli podczas pandemii COVID-19 w państwach Grupy Wyszehradzkiej”. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 19(1): 213–237. https://doi.org/10.36874/RIESW.2021.1.12.
Komuda Radosław, Krzysztof Rajda, Jakub Szczepkowski. 2020. Zdalni-solidarni w czasach pandemii koronawirusa. Analiza akcji i inicjatyw użytkowników Internetu w Polsce. W: Koronawirus wyzwaniem współczesnego społeczeństwa, K. Marcinkiewicz, P. Nowak, D. Popielec, M. Wilk (red.), 199–209. Kraków–Wrocław: Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej.
Kushtanina Veronika, Virginie Vinel. 2021. “’Stay home’: Age and gender frames and limits of residential family solidarities in the times of lockdown (a French example)”. European Societies 23: sup1, S564–S575. https://doi.org/10.1080/14616696.2020.1832239.
Popielec Dominika. 2020. Dziennikarstwo śledcze w dobie pandemii koronawirusa w Polsce i na świecie. W: Koronawirus wyzwaniem współczesnego społeczeństwa, K. Marcinkiewicz, P. Nowak, D. Popielec, M. Wilk (red.), 15–27. Kraków–Wrocław: Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej.
Qiu Jianyin, Bin Shen, Min Zhao, Zhen Wang, Bin Xie, Yifeng Xu. 2020. “A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: Implications and policy recommendations”. General Psychiatry 33(2): e100213. http://dx.doi.org/10.1136/gpsych-2020-100213.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 [Dz. U. z 2020 r., poz. 410].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 [Dz. U. z 2020 r., poz. 492].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego [Dz. U. z 2020 r., poz. 433].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego [Dz. U. z 2020 r., poz. 461].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego [Dz. U. z 2020 r., poz. 478].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego [Dz. U. z 2020 r., poz. 490].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii [Dz. U. z 2020 r., poz. 491].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii [Dz. U. z 2020 r., poz. 522].
Serwis Rzeczypospolitej Polskiej. 2022. Raport zakażeń koronawirusem (SARS-CoV-2). https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 [dostęp: 30.07.2022].
Siuda Piotr. 2006. Kwestionariusze internetowe – nowe narzędzie badawcze nauk społecznych. W: Konferencja „Rola informatyki w naukach ekonomicznych i społecznych”, K. Grysa (red.), 265–277. Kielce: Wyższa Szkoła Handlowa im. Bolesława Markowskiego w Kielcach.
Siuda Piotr. 2016. Ankieta internetowa zalety i wady – rekapitulacja. W: Metody badań online, P. Siuda (red.), 28–81. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych [Dz. U. z 2020 r., poz. 374].
Wang Yenan, Yu Di, Junjie Ye, Wenbin Wei. 2021. “Study on the public psychological states and its related factors during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in some regions of China”. Psychology, Health & Medicine 26(1): 13–22. https://doi.org/10.1080/13548506.2020.1746817.
Wawrzyniak Agata, Karolina Kuczborska, Agnieszka Lipińska-Opałka, Agata Będzichowska, Bolesław Kalicki. 2019. „Koronawirus 2019-nCoV – transmisja zakażenia, objawy i leczenie”. Pediatria i Medycyna Rodzinna 15(4): c1–c5. https://doi.org/10.15557/PiMR.2020.0001.
WHO. 2019. 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV): Strategic preparedness and response plan. https://www.who.int/publications/i/item/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus [access: 13.01.2023].
WHO. 2020a. Coronavirus disease 2019 (COVID-19). Situation Report – 51. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200311-sitrep-51-covid-19.pdf?sfvrsn=1ba62e57_10 [access: 13.01.2023].
WHO. 2020b. COVID-19 Strategy update. https://www.who.int/publications/m/item/covid-19-strategy-update [access: 13.01.2023].
WHO. 2020c. Mental health and psychosocial considerations during the COVID-19 outbreak. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-MentalHealth-2020.1 [access: 13.01.2023].
Żadkowska Magdalena, Bogna Dowgiałło, Magdalena Gajewska, Magdalena Herzberg-Kurasz, Marianna Kostecka. 2022. “The sociological confessional: A reflexive process in the transformation from face-to-face to online interview”. International Journal of Qualitative Methods 21: 1–12. https://doi.org/10.1177/16094069221084785.
