Transcendence in art and contemporary margins of transcendence in Grzegorz Sztabiński's "aesthetic thinking"

Authors

  • Rafał Solewski Chair of Artistic Research, Department of Humanities, University of the National Education Commission, Krakow

DOI:

https://doi.org/10.26485/AI/2023/25/14

Keywords:

transcendency, metaphysics, avant-garde, post-modernity, contemporary art, aestheticization, margins

Abstract

The text describes Grzegorz Sztabinski's treatment of the topic of transcendence in his philosophical reflection on modern art and the interpretation of works, as well as in his own artistic work. In the first, largest part of the article, relevant fragments of the professor's most important publications are summarized and analyzed. They concern the place of transcendence among the tendencies to intellectualize art, in geometric abstraction and in art cultivating spirituality among "over-aesthetized" reality. Then, an artistic cycle with transcendence in its title is analyzed and interpreted. Finally, the professor’s ideas are applied to a contemporary exhibition on metaphysics. In this way, the sources and manner of Grzegorz Sztabiński's "aesthetic thinking" are shown alongside the possibility of its contemporary application.

Author Biography

Rafał Solewski, Chair of Artistic Research, Department of Humanities, University of the National Education Commission, Krakow

Rafał Solewski – assistant professor at the University of the National Education Commis­sion, Krakow, Department of Humanities, Chair of Artistic Research. Author of books: Umiar i namiętność. Życie i sztuka Janusza Orbitowskiego [Moderation and Passion. The Life and Art of Janusz Orbitowski], (2019); Wypatrując. Idea człowieczeństwa i hermeneutyka tożsamości osobowej we współczesnych sztukach wizualnych [Watching Out. The Idea of Humanity and Hermeneutics of Personal Identity in Contemporary Visual Arts] (2016); Viatoris. Który pokonuje drogę. Pono­woczesny romantyzm Piotra Jargusza [Viatoris, one who hits the road. Postmodern romanticism of Piotr Jargusz] (2016); Skrytość piękna. Idealizm i problem tożsamości w sztukach wizualnych na przełomie XX i XXI wieku [The Secretiveness of Beauty. Idealism and the Problem of Identity in Visual Arts at the Turn of the 21st Century] (2015); Synteza i wypowiedź. Poezja i filozofia w sztu­kach wizualnych na przełomie XX i XXI wieku [Synthesis and Utterance. Poetry and Philosophy in Art at the Turn of the 21st Century] (2007); Franciszek Mączyński (1874-1947) krakowski architekt [Franciszek Mączyński (1874-1974). The Cracow’s Architect] (2005). He also published numero­us articles in "Estetyka i Krytyka", "Ethos", "Kwartalnik Filozoficzny", "Art Inquiry", "Sztuka i Dokumentacja", exhibition catalogues and conference materials.

References

Jan Berdyszak, Reszty reszt, exh. cat., Galeria Sektor I, Katowice 2009.

Jean-François Lyotard, Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm?, transl. Michał Paweł Markowski [in:] Postmodernizm. Antologia przekładów, ed. Ryszard Nycz, Kraków 1996, pp. 47-61.

Andrzej Maryniarczyk SDB, Transcendentalia a poznanie metafizyczne, "Roczniki Filozoficzne", vol. XXXIX-XL, no. 1, 1991-1992, pp. 305-322.

Piet Mondrian, Neoplastycyzm w malarstwie, transl. Wiesław Juszczak, [in:] Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, eds Elżbieta Grabska, Hanna Morawska, PWN Warszawa 1963, pp. 404-407.

Beata Stankiewicz, Autokomentarz [in:] Sztuka wobec metafizyki. Postawy i strategie lat 2000--2020, entry: Beata Stankiewicz, tab: Baza twórców, https://sztukaimetafizyka.up.krakow.pl/stan¬kiewicz-beata/ [accessed: 12.04.2022].

Władysław Stróżewski, Transcendentalia i wartości, [in:] idem, Istnienie i wartość, Znak, Kraków 1981, pp. 11-33 .

Grzegorz Sztabiński, Dlaczego geometria? Problemy współczesnej sztuki geometrycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004.

Grzegorz Sztabiński, Margins of transcendence in contemporary art, "Art Inquiry" vol. XVI: 2014 ("Margins and Marginalization"), pp. 57-85.

Grzegorz Sztabiński, Pismo natury – Transcendencja [in:] Sztuka wobec metafizyki. Postawy i strategie lat 2000-2020, entry: Grzegorz Sztabiński, tab: Baza twórców, https://sztukaimetafizy¬ka.up.krakow.pl/grzegorz-sztabinski/ [accessed: 12.04.2022].

Grzegorz Sztabiński, Poza estetyzacją. Problem duchowości w sztuce współczesnej / Beyond aesthetization. The question of spirituality in modern art, "Sacrum et Decorum. Materiały i Studia z Historii Sztuki Sakralnej", no. 2: 2009, pp. 111-130.

Grzegorz Sztabiński, Problemy intelektualizacji sztuki w tendencjach awangardowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1991.

Tadeusz Gustaw Wiktor. Wpisany w Oś Świata, exh. cat., Galeria Pryzmat, ZPAP Kraków 2017.

Wolfgang Welsch, Estetyka i anestetyka, transl. Małgorzata Łukasiewicz [in:] Postmodernizm. Antologia przekładów, ed. Ryszard Nycz, Kraków 1996, pp. 523-544.

Downloads

Published

2023-12-13

Issue

Vol. 25 (2023): How do artists think?

Section

Articles

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.