Wymarzanie i pełznięcie mrozowe materiału w mułowo-ilastych osadach.. Eksperyment laboratoryjny
DOI:
https://doi.org/10.26485/BP/1994/33/1Słowa kluczowe:
wymarzanie kamieni, pęcznienie mrozowe, sortowanie w warunkach peryglacjalnychAbstrakt
Tekst w języku francuskim.
Tytuł oryginalny: Cryoexpulsion et cryoreptation en milieu limono argileux. Experimentation en laboratoire
Opisano dwa eksperymenty laboratoryjne dotyczące przemarzania kamieni w ilasto-mułkowym podłożu o nachyleniu 12°. Oba przeprowadzono w warunkach dobrze odwodnionych i wyraźnie pokazują bezpośrednią korelację między unoszeniem się pod wpływem mrozu pionowej powierzchni obiektu a szybkością jego przemarzania. Większość obiektów wyłoniła się z osadów przez przemarzanie w mniej niż 7 łagodnych cyklach zamrażania i rozmarzania. U podstawy obiektów nie stwierdzono lodu segregacyjnego. Ze względu na istniejące nachylenie, przemarzane obiekty zostały wygięte i osadzone na powierzchni gleby przez przemarzanie, zgodnie z główną osią zbocza. To podejście eksperymentalne pozwala na lepsze zrozumienie peryglacjalnych cech procesów sortowania.
Bibliografia
Beskow, G., 1935 - Tjälbildningen och tjällfytningen med särskild hänsyn till vägar och jarnägar. Sveriges Geologiska Undersökning, Arsbok 26, (3), 242 p.
Burrous C. M., 1977 - Experimental up-freezing of objects: effects of object geometry. Univ. Washingotn, Quaternary Res. Center. Unpublished Master thesis.
Coutard J. P., Van Vliet-Lanoë B. and Auzet A. V., 1988 - Frost heaving and frost creep on an experimental slope: results from soil structures and sorted stripes. Zeitschrtft für Geomorphologie, N. F., suppl. Bd. (71), p. 13-23.
Helluin M., Coutard J. P., Helluin-Quinejure E. et Ozouf J. C., 1979 - Vérification expérimentale d'une hypothèse de mise en mouvement de blocs sur une pente soumise à des alternances gel-dégel. Bull. Centre de Géomorphologie du CNRS, Caen, (24), 165-176.
Högböm B., 1910 - Einige Illustrationes zu den geologischen Wirkungen des Frostes auf Spitsbergen. Geol. Jnst. Bull. Univ. Upsälä, (9), 41-59.
Kaplar C. W., 1965 - Stone migration by freezing of soil. Science, (149), 1520-1521.
Lautridou J. P. et Collab. 1984 - 25ème Congrès International de Géographie, Paris-Alpes, Symposium pré-congrès n° 12. "La signification des phénomènes périglaciaires". Livret-guide de l'excursion Alpes Frarnçaises, sous la direction de J. P. Lautridou, public. offset Centre de Géomorphologie du CNRS, Caen, 184 p.
Mackay J. R., 1984 - The forst heave of stones in the active layer above permafrost with downward and upward freezing. Arctic and Alpine Research, 16, (4), 439-446.
Morawetz S., 1932 - Beobachtungen an Schutthalden, Schuttkegeln und Schuttflecken. Zeitschrift für Geomorphologie, 7, (3), 25-43.
Penner E., 1974 - Uplift forces on foundations in frostheaving soils. Canadian Geotechnical Journal, 11, (3), 323-338.
Pissart A., 1969 - Le mécanisme périglaciaire dressant les pierres dans le sol. Résultats d'expériences. C. R. Acad. Sci., Paris, 268, 3015-3017.
Pissart A., 1977 - Apparition et évolution des sols structuraux périglaciaires de haute montagne. Expériences de terrain au Chambeyron. Ins "Formen, Formengesellshaften und Untergrenzen in den heutigen periglazialen Höhenstreifen der Hochgebirge Europas und Afrikas zwischen Arktis und Aquator, (ed. H. Poser). Abh. der Akad. der Wissenschaften in Göttingen, Mat-Phys. Klasse, (31), 142-156.
Prestrud-Anderson S., 1988 - Upfreezing in sorted circles, Western Spitsbergen. V Internat. Conf. on Permafrost, Trondheim, Norway, August 1988. Proceed., Vol. 1, Tapir Publ., Trondheim, 666-671.
Ray R. J., Krantz W. B., Caine T. N. and Gunn R. D., 1983 - A mathematical model for patterned ground: sorted polygons and stripes and underwater polygons. IV Internat. Conf. on Permafrost, Fairbanks, July 1983, Proceed. National Acad. Press, Washington D. C., 1036-1041.
Van Vliet-Lanoë B. 1985 - Frost effects in soils. In: Soil and Quaternary Landscape Evolution. J. Boardman editor, J. Wiley Publ. 115-156.
Van Vliet-Lanoë B. 1988 - Le rôle de la glace de ségrégation dans les formations superficielles de l'Europe de l'Ouest. Processus et héritages. Thèse de Doctorat d'Etat, Géomorphologie, Université de Paris I-Sorbonne, 1987, public. Editec Caen, 854 p.
Van Vliet-Lanoë B., Dupas A. et Coutard J. P., 1985 - Soulèvement cryogénique de petites pierres par la glace en lentilles. Rôle initiateur de la cryodessication. Bulletin du Centre de Géomorphologie du CNRS, Caen, (30), 77-84.
Washburn A., 1956 - Classification of patterned ground and review of suggested origins. Geol. Soc. Amer. Bull., 67, 823-865.
Watson E. and Watson S., 1970 - The coastal periglacial deposits of the Cotentin peninsula. Inst. Brit. Geogr. Trans. Paper, 49, 125-144.
