Ciało piszące, ciało zapisane? O somatycznych aspektach tworzenia Elżbiety Drużbackiej
DOI:
https://doi.org/10.26485/me.2021.2-02Słowa kluczowe:
Drużbacka, ciało, tworzenie, starość, naturaAbstrakt
The article is devoted to the conditions of Elżbieta Drużbacka’s creative work, with emphasis on the participation of her body in the writing process. Both the poet’s correspondence as well as the literary works were analysed. The author presented the concept of otium negotiosum, and then pointed out the exception from it visible in Drużbacka’s texts. The factors determining the process of creating was numerous health problems resulting from Drużbacka’s age. Moreover, the metaphor of the felled trees that are rotting with the senescent human body and the setting of the poetic imagination of the author of the Collection of Rhythms in the world of nature were discussed.
Bibliografia
Drużbacka, E. (1776a). *** (Wszystkim stworzeniem skazitelność włada…). Zabawy Przyjemne i Pożyteczne z Rożnych Autorow Zebrane, 6 (2), 217–223.
Drużbacka, E. (1776b). Lais. Zabawy Przyjemne i Pożyteczne z Rożnych Autorow Zebrane, 6 (2), 351–353.
Drużbacka, E. (2003). Wiersze wybrane. Oprac. K. Stasiewicz. Warszawa: Neriton.
Kochowski, W. (1991). Utwory poetyckie. Wybor. Oprac. M. Eustachiewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Linde, S. (1995a). Słownik języka polskiego. T. 3. Warszawa: Gutenberg-Print.
Linde, S. (1995b). Słownik języka polskiego. T. 5. Warszawa: Gutenberg-Print.
Linde, S. (1995c). Słownik języka polskiego. T. 6, cz. II. Warszawa: Gutenberg-Print.
Marczewska-Stańdowa, E. (1960). Listy Elżbiety Drużbackiej. W: Z. Goliński (red.), Miscellanea z doby Oświecenia (s. 19–51). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rej, M. (2003). Żywot człowieka poczciwego. Oprac. J. Krzyżanowski. T. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Stasiewicz, K. (2013). Barbara Sanguszkowa i Elżbieta Drużbacka w świetle nowych źrodeł. Olsztyn: Pracownia Wydawnicza ElSet.
Bois, P. (1996). Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur. Tłum. K. Marczewska. Warszawa: Volumen.
Borowicz, S., Hobot-Marcinek, J., Przybylska, R. (2011). Stara rebeliantka. Studia nad semantyką obrazu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Borowy, W. (1938). Elżbieta Drużbacka. Ateneum, 1 (3), 357–369.
Borowy, W. (1950). Drużbaciana. Pamiętnik Literacki, 3–4 (41), 869–876.
Chrzanowski, T. (1977). Ciało sarmackie, Teksty, 6 (2), 54–83.
Doody, M.A. (1999). Sensuousness in the Poetry of Eighteenth-Century Women Poets. W: I. Armstrong, V. Blain (red.), Women’s Poetry in the Enlightenment. The Making of a Canon, 1730–1820 (s. 3–32). London: Macmillan Press.
Eco, U. (2007). Historia brzydoty. Tłum. B. Topolska. Poznań: Rebis.
Minois, G. (1995). Historia starości. Od antyku do renesansu. Tłum: K. Marczewska. Warszawa: Volumen.
Otwinowska, B. (1980). Humanistyczna koncepcja „otium” w Polsce na tle tradycji europejskiej. W: T. Michałowska, J. Śląski (red.), Studia porownawcze o literaturze staropolskiej (s. 169–186). Wrocław: Instytut Historii PAN.
Pawlak, W. (2008). Otium litteratum – lectio, excerptio, repetitio, compilatio? Przyczynek do dziejów siedemnastowiecznej kultury literackiej. W: E. Lasocińska, A. Czechowicz (red.), „Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie”. Świat prozy staropolskiej (s. 252–268). Warszawa: Wydawnictwo IBL.
Popiołek, B. (2018). Korespondencja kobieca jako świadectwo więzi klientalnych w epoce saskiej. W: I.M. Dacka-Górzyńska, A. Karpiński (red.), Społeczeństwo a elity (s. 197–207). Warszawa: DiG.
Popiołek, B. (2020). Dobrodziejki i klienci. Specyfika patronatu kobiecego i relacji klientalnych w czasach saskich. Wilanów: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Porter, R., Vigarello, G. (2011). Zdrowie, ciało i choroby. W: G. Vigarello (red.), Historia ciała, (s. 307–321). Tłum. T. Stróżyński. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Prejs, M. (1989). Poezja poźnego baroku: głowne kierunki przemian. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Stasiewicz, K. (1992). Elżbieta Drużbacka. Najwybitniejsza poetka czasów saskich. Olsztyn: WSP.
Stasiewicz, K. (1998). Przygoda literacka Krasickiego z Drużbacką. W: J. Pelc, M. Prejs (red.), Autor – tekst – cenzura. Prace na Kongres Slawistow w Krakowie w roku 1998 (s. 183–202). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Stasiewicz, K. (2001a). Zmysłowa i elokwentna prowincjuszka na staropolskim Parnasie. Rzecz o Elżbiecie Drużbackiej i nie tylko… Olsztyn: Littera.
Stasiewicz, K. (2001b). Wyobraźnia erotyczna Elżbiety Drużbackiej. W: J.K. Goliński (red.), Wyobraźnia epok dawnych: obrazy, tematy, idee. Materiały sesji dedykowanej Profesorom Jadwidze i Edmundowi Kotarskim (s. 351–372). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Stasiewicz, K. (2008). „Miło i spokojnie będę odpoczywała pod cieniem skrzydeł Protektorki mojej”. Stosunki klientalne Elżbiety Drużbackiej z Barbarą Sanguszkową w świetle nowych źródeł. W: I. Maciejewska, K. Stasiewicz (red.), Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie (s. 294–303). Olsztyn: Littera.
Stasiewicz, K. (2017). Zabłysnąć wśród słynnych – to dopiero sztuka! Przypadek Elżbiety Drużbackiej. W: A. Roćko, M. Górska (red.), Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku (s. 117–133). Wilanów: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Szczukowski, I. (2012). Ciało w badaniach nad polską literaturą dawną, Litteraria Copernicana 1 (5), 9–21.
Śnieżko, D. (2019). Kompleksja literatury. Studia staropolskie. Kraków: Universitas.
