Dynamika obrazowania w przekładach Jerozolimy Wyzwolonej Piotra Kochanowskiego i Ludwika Kamińskiego – analiza wybranych fragmentów eposu
DOI:
https://doi.org/10.26485/me.2023.1-02Słowa kluczowe:
Jerozolima wyzwolona, Torquato Tasso, Piotr Kochanowski, Ludwik Kamiński, epikaAbstrakt
“Jerusalem Delivered” by Torquat Tasso, translated by Piotr Kochanowski, had a particularly important role in Old Polish literature and culture. In the 19th century, the development of literary Polish language, as well as the interest in the past related to romantic tendencies, inspired many poets to attempt to create a new translation of the Italian epic poem about the First Crusade. This intention was most fully implemented by Ludwik Kamiński, whose translation was published in 1846. This work juxtaposes selected fragments of Kochanowski’s and Kamiński’s translations, containing particularly dynamic descriptions of events important to the plot of the epic. Based on a comparative analysis, differences in the artistic solutions used by translators are discussed. This allows us to see the cultural influences that the authors of the translations were exposed to and to notice the individual artistic values of both translations.
Bibliografia
Kamiński, L. (1846). Przedmowa. W: Torquato Tasso, Jerozolima Wyzwolona (s. I–IV). Tłum. L. Kamiński. T. 1. Warszawa: Drukarnia Stanisława Strąbskiego.
Mickiewicz, A. (1986). Pan Tadeusz. Warszawa: Książka i Wiedza.
Shakespeare, W. (1908). Makbet. Tłum. J. Paszkowski. Lwów–Złoczów: Księgarnia Wilhelma Zukerkandla.
Tasso, T. (1846). Jerozolima Wyzwolona. Tłum. L. Kamiński. T. 1–2. Warszawa: Drukarnia Stanisława Strąbskiego.
Tasso, T. (1968). Gofred abo Jeruzalem Wyzwolona. Tłum. P. Kochanowski. Oprac. R. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bibliografia przedmiotowa
Anonim (1847), [Tłomaczenie Jerozolimy Wyzwolonej Tassa przez Ludwika Kamińskiego, w przeszłym jeszcze roku w Warszawie z drukarni Stanisława Strąbskiego wyszło], Przegląd Poznański, 4, 523–524.
Budrewicz, T. (2021). Ojcowie pisarze i córki pisarki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Chlebowski, B. (1912). Przekład „Jerozolimy” Tassa przez Piotra Kochanowskiego, w stosunku do współczesnego stanu polskiej poezji i jej dalszego rozwoju. W: B. Chlebowski, Pisma (s. 9–32). T. 3. Warszawa: Spółka Wydawnicza Warszawska.
Giannini, F. (1929). Słownik włosko-polski i polsko-włoski. Warszawa: Wydawnictwo Słowników Polskich.
Grzeszczuk, S. (1968). Wstęp. W: Torquato Tasso, Gofred abo Jeruzalem Wyzwolona (s. 5–45). Tłum. P. Kochanowski. Oprac. R. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
K… J… (1847). List do przyjaciela o przekładzie Tassa. Przegląd Naukowy, 6 (21), 655–656.
Kołodziejczyk, A. (2002). Pułkownik Ludwik Kamiński (1786–1867) – oficer, poeta, tłumacz, ziemianin. Prace Archiwalno-Konserwatorskie / Archiwum Państwowe w Siedlcach, 13, s. 23–53.
Kopaliński, W. (2022). Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.
Krzyżanowski, J. (1966). „Goffred” Tassa-Kochanowskiego a romantycy polscy. Pamiętnik Literacki, 4 (57), 365–409.
Kucharczyk, M. (2009). „Jerozolima Wyzwolona” Torquata Tassa w dziewiętnastowiecznym przekładzie Dionizego Piotrowskiego. W: R. Ocieczek (red.), Sarmackie theatrum (s. 176–195). T. 4. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pollak, R. (1973). „Goffred” Tassa – Kochanowskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rabowicz, E. (1964–1965). Kamiński Ludwik. W: E. Rostworowski (red.), Polski słownik biograficzny (s. 574– 577 ). T. 11. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rykaczewski, E. (1856). Dokładny słownik włosko-polski. Berlin: Księgarnia B. Behra.
Ulewicz, T. (red.) (1970). W kręgu „Gofreda” i „Orlanda”: księga pamiątkowa sesji naukowej Piotra Kochanowskiego (w Krakowie, dnia 4–6 kwietnia 1967 r.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Weinberg, J. (1992). Ludwika Kamińskiego przekład „Jerozolimy wyzwolonej” a „Goffred” Tassa-Kochanowskiego. Ruch Literacki, 6 (33), 689–704.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.