The system of education in the authorities’ discourse – Critical Discourse Analysis of educational authorities around the reform of education in Poland of 2017
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.4/6Keywords:
Critical Discourse Analysis, discourse, education, reform of educationAbstract
This article presents an analysis of discourse created by the authorities around the reform of education in Poland from 2017, using Critical Discourse Analysis as the research method. In the first part, a few sociological concepts from the field of education that were useful in creation of analytical categories are discussed. The second part presents the theoretical assumptions of CAD and the conceptualization of the analysis, as well as research questions and hypotheses. The third part is devoted to the actual analysis of chosen discourse fragments, followed by the results of the analysis.
References
Baker David P. 2011. The future of schooled society: the transforming culture of education in postindustrial society. In: Frontiers in sociology of education, M. Hallinan (ed.), 11–34. Dordrecht: Springer.
Bernstein Basil. 2003. Class, codes and control, t. I. Theoretical studies towards a sociology of language. New York: Routledge.
Bernstein Basil. 1990. Odtwarzanie kultury. Warszawa: PIW.
Biesta Gert. 2009. Sporadic democracy: Education and the question of inclusion. In: Education, democracy and the moral life, G. Biesta, M. Katz, S. Verducci (eds.), 101–112. Dordrecht: Springer.
Boli John, Francisco O. Ramirez, John W. Meyer. 1985. “Explaining the origins and expansion of mass education”. Comparative Education Review 29(2): 145–170.
Bourdieu Pierre. 1991. Language and symbolic power. Cambridge: Harvard University Press.
Bourdieu Pierre, Jean-Claude Passeron. 2011. Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bowles Samuel, Herbert Gintis. 2011. Schooling in capitalist America. Chicago: Haymarket Books.
Czyżewski Marek, Sergiusz Kowalski, Andrzej Piotrowski (red.) 1997. Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Kraków: Wydawnictwo Aureus.
Davies Scott, Neil Guppy. 2010. The schooled society. An introduction to the sociology of education. Oxford: Oxford University Press.
van Dijk Teun. 1993. “Principles of Critical Discourse Analysis”. Discourse & Society 4(2): 249–283.
van Dijk Teun. 2001. Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
van Dijk Teun. 2006. Badania nad dyskursem. W: Współczesne teorie socjologiczne, A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), 1020–1046. Warszawa: Scholar.
van Dijk Teun. 2008. Kontekstualizacja w dyskursie parlamentarnym Aznar, Irak i pragmatyka kłamania. W: Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, A. Duszak, N. Fairclough (red.), 215–244. Kraków: Universitas.
Dreeben Robert. 1968. On what is learned in school. Reading: Addison-Wesley Publishing Company.
Durkheim Émile. 1956. Education: its nature and its role. In: Education and sociology, É. Durkheim (ed.), 61–90. New York: The Free Press.
Duszak Anna, Norman Fairclough. 2008. Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
Fairclough Norman. 1993. “Critical discourse analysis and the marketization of public discourse: the universities”. Discourse and Society 4(2): 133–168.
Fairclough Norman, Ruth Wodak. 2006. Krytyczna analiza dyskursu. W: Współczesne teorie socjologiczne, A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), 1047–1061. Warszawa: Scholar.
Farnicka Marzanna, Inetta Nowosad. 2018. Changes in the press discourse (2000–2016) on the process of school development. In: Leading and managing for development, R. Dorczak (red.), 79–89. Kraków: Monografie i Studia Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Feinberg Walter, Jonas F. Soltis. 2000. Szkoła i społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Fielding Michael. 2006. “Leadership, personalization and high performance schooling: naming the new totalitarianism”. School Leadership and Management 26(4): 347–369.
Fuller Kay, Howard Stevenson. 2019. “Global education reform: understanding the movement”. Educational Review 71(1): 1–4.
Grzymała-Kazłowska Aleksandra. 2004. „Socjologicznie zorientowana analiza dyskursu na tle współczesnych badań na dyskursem”. Kultura i Społeczeństwo 48(1): 13–34.
Habermas Jürgen. 1999. Teoria działania komunikacyjnego, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jabłońska Barbara. 2013. „Krytyczna analiza dyskursu w świetle założeń socjologii fenomenologicznej (dylematy teoretyczno-metodologiczne)”. Przegląd Socjologii Jakościowej 9(1): 50–61.
Jabłońska Barbara. 2006. „Krytyczna analiza dyskursu: refleksje teoretyczno-metodologiczne”. Przegląd Socjologii Jakościowej 2(1): 53–67.
Kopytowska Monika, Łukasz Kumiega. 2017. Krytyczna analiza dyskursu: konteksty, problemy, kierunki rozwoju. W: Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, M. Czyżewski, M. Otrocki, T. Piekot, J. Stachowiak J. (red.), 177–208. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Labaree David F. 2012. Someone has to fail. The zero-sum game of public schooling. Cambridge: Harvard University Press.
Mendel Maria. 2018. The end of school? Educational leaders for public good in times of privatization. In: Leading and managing for development, R. Dorczak (red.), 5–13. Kraków: Monografie i Studia Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Meyer John. 2011. The effects of education as an institution. In: The structure of schooling. Readings in sociology of education, R. Arum, I. Beattie, K. Ford (eds.), 510–519. Los Angeles: SAGE Publications
Mikiewicz Piotr. 2016. Socjologia edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Niezgoda Marian. 2011. Jak patrzeć na zmianę edukacyjną w Polsce. W: Społeczne skutki zmiany oświatowej w Polsce, M. Niezgoda (red.), 19–38. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pallas Aaron. 2000. The effect of schooling on individual lives. In: Handbook of the sociology of education, T.H. Maureen (ed.), 499–525. New York: Springer.
Potulicka Eugenia, Joanna Rutkowiak. 2010. Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Impuls.
Sahlberg Pasi. 2016. The global educational reform movement and its impact on schooling. In: The handbook of global education policy, A. Green, B. Lingard, K. Mundy, A. Verger (eds.), 128–144. Oxford: Wiley-Blackwell.
Warzecha Adam. 2014. „Krytyczna analiza dyskursu (KA D) w ujęciu Normana Fairclougha. Zarys problematyki”. Konteksty kultury 11(2): 164–189.
Wodak Ruth. 2006. Critical linguistics and critical discourse analysis. In: Handbook of pragmatics: Manual, J. Verschueren, J.O. Östman (eds.), 1–24. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
Wodak Ruth. 2011a. Critical linguistics and Critical Discourse Analysis. In: Discursive pragmatics, J. Zienkowski, J.O. Östman, J. Verschueren (eds.), 50–70. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
Wodak Ruth. 2011b. Wstęp: badania nad dyskursem – ważne pojęcia i terminy. W: Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), 11–48. Warszawa: Łośgraf.
Analizowane źródła
„Przedszkolaki ruszą do zakładów pracy [WYWIAD]”. 2018. Gazeta Prawna, wywiad z 21.05.2018. http://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/1125027,zalewska-doradztwo-zawodowedla-najmlodszych.html [dostęp: 14.09.2018].
Program Prawa i Sprawiedliwości. 2014. http://pis.org.pl/dokumenty?page=2 [dostęp: 06.06.2020].
Relacja z wizyty wiceminister edukacji w Gorzowie Wielkopolskim na stronie internetowej MEN. 2018. https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/wizyta-wiceminister-edukacji-wgorzowie-wielkopolskim.html [dostęp: 14.09.2018].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2016 r. poz. 59).
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1991 Nr 95 poz. 425).
Ministerstwo Edukacji Narodowej. 2018. Dobra Szkoła. Reforma edukacji. Najważniejsze zmiany. Pytania i odpowiedzi. http://reformaedukacji.men.gov.pl/ [dostęp: 14.09.2018].
„Zalewska: Mamy twarde dane. Średnie wynagrodzenie w gospodarce to nieco ponad 4400 zł, a w edukacji 4600 zł”. 2018. Gazeta Prawna, 17.05.2018. http://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/1124407,zalewska-o-podwyzkach-dla-nauczycieli.html [dostęp: 14.09.2018].
