Moderate gratuitousness. Art and money in the opinions of Polish artists

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/PS/2021/70.2/4

Keywords:

art field, artists, profession, gratuitousness, exploitation

Abstract

One of the most important founding myths of modern art is the idea that it is not done for money, and the artist must reject earning as a motive in order to create it. Moreover, as Bourdieu suggested, it was precisely the denial of economic motives for creation that allowed artists to accumulate the symbolic capital necessary to consider their art important. In the paper, we compare this modernist view with the findings of two recent Polish nationwide research projects, both of which investigated artists of different ages and at different stages of their careers. The analysis aims to reconstruct the attitude of artists towards money and earning in art. We consider how this attitude manifests itself in the approaches to the purpose of art, work priorities, factors preparing artists for the profession and influencing career growth, art funding and the main problems of artists working in Poland. On this ground, we argue that what defines art as a separate social practice today is realism, etatism, moderate renunciation and rationalization, rather than gratuitousness. This modernist myth of creation, free of mercantilist motivations, is being replaced by the discourse of art as a profession, a part of which is also the matter of social insecurity.

References

Abbing Hans. 2002. Why are artists poor? The exceptional economy of the arts. Amsterdam: Amsterdam University Press.

Bogacz-Wojtanowska Ewa, Paulina Hojda, Sylwia Wrona, Marek Szladkowski, Barbara Siorek. 2018. Ogólnopolskie badanie losów zawodowych absolwentów uczelni artystycznych – raport ogólny z panelowych badań ilościowych. Kraków: Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.

Boltanski Luc, Ève Chiapello. 2017. New spirit of capitalism. London: Verso.

Bourdieu Pierre. 2001. Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. Kraków: Universitas.

Chmielewska Katarzyna, Kuba Szreder, Tomasz Żukowski (red.). 2009. Czytanki dla robotników sztuki. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

de Duve Thierry. 1989. “Andy Warhol, or the machine perfected”. October 48: 3–14.

Dziamski Grzegorz. 2010. „Spór o rynek”. Kultura współczesna 4(66): 61–71.

Frąckowiak Maciej, Karolina Szyma. 2019. Jak widzą swoją przyszłość studenci kierunków artystycznych? Raport z badania realizowanego w ramach projektu Artysta – Zawodowiec 2019. Warszawa: Fundacja Sztuki Polskiej ING. Raport dostępny na stronie: https://ingart.pl/pl/dzialalnosc/news/artysta_zawodowiec_2019_raport_z_badania [dostęp: 04.10.2020].

Gorczyca Łukasz. 2009. „Rynek sztuki współczesnej w Polsce. Raport na Kongres Kultury Polskiej”. Obieg: 16.

Górna Katarzyna, Karol Sienkiewicz, Mikołaj Iwański, Kuba Szreder, Stanisław Ruksza,

Joanna Figiel (red). 2015. Czarna księga polskich artystów. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Gromada Anna, Dorka Budacz, Juta Kawalerowicz, Anna Walewska. 2015. Marne szanse na awanse? Raport z badania na temat obecności kobiet na uczelniach artystycznych w Polsce. Warszawa: Katarzyna Kozyra Foundation.

Gwóźdź Andrzej. 2010. Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Hausner Jerzy, Anna Karwińska, Jacek Purchla (red.). 2013. Kultura a rozwój. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Kozłowski Michał, Jan Sowa, Kuba Szreder (red.). 2014. Fabryka sztuki. Podział pracy oraz dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce. Raport z badań Wolnego Uniwersytetu Warszawy. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

Krajewski Marek, Filip Schmidt. 2016. Raport z III etapu badań. Część 2. Sondaż wśród absolwentów i absolwentek ASP z wybranych roczników. Warszawa: Akademia Sztuki Pięknych w Warszawie. Raport dostępny na stronie: http://docplayer.pl/51977091-Sondaz-wsrodabsolwentow-i-absolwentek-asp-z-wybranych-rocznikow.html [dostęp: 04.10.2020].

Krajewski Marek, Filip Schmidt. 2017. Wizualne niewidzialne. Sztuki wizualne w Polsce: stan,

rola i znaczenie. Raport końcowy. Warszawa: Akademia Sztuki Pięknych w Warszawie

Osęka Andrzej. 1978. Mitologie artysty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Podczaska Agata, Kamila Kujawska-Krakowiak. 2007. Sponsoring kultury i sztuki w praktyce. Warszawa: Fundacja Commitment to Europe Arts & Business.

Reckwitz Andreas. 2017. Odkrycie kreatywności. O procesie społecznej estetyzacji. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Reed Patricia. 2011. Sześć sfer problemowych dla artystek oraz ich pracy. W: Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności. Wolny Uniwersytet Warszawy. Zeszyt 3, M. Kozłowski, A. Kurant, J. Sowa, K. Szadkowski, K. Szreder Kuba (red.), 257–263. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

Schroeder Jonathan. 2010. The artist in brand culture. In: Marketing the arts: A fresh approach, D. O’Reilly, F. Kerrigan (eds.), 18–30. New York: Routledge.

Sholette Gregory. 2010. Dark matter. Art and politics in the age of enterprise culture. London: Pluto Press.

Stachowiak Jerzy. 2014. „O koncepcji nowego ducha kapitalizmu w ujęciu Luca Boltanskiego i Ève Chiapello”. Przegląd Socjologiczny 63(4): 9–43.

Stupples Peter (ed.). 2015. Art and money. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

Suzette Major. 2009. “Creative entrepreneurs and artists: Is there a difference?”. Asia Pacific Journal of Arts and Cultural Management 6(1): 405–411.

Szreder Kuba. 2016. ABC projektariatu: o nędzy projektowego życia. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

Szymańska-Palaczyk Agnieszka. 2019. Marka artystyczna jako fenomen społeczny. Tworzenie, zróżnicowanie i role marek artystycznych we współczesnej Polsce. Niepublikowana rozprawa doktorska. Dokument elektroniczny: https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/24882 [dostęp: 04.10.2020].

Downloads

Published

2021-07-15

How to Cite

Krajewski, M., & Frąckowiak, M. (2021). Moderate gratuitousness. Art and money in the opinions of Polish artists. Przegląd Socjologiczny, 70(2), 53–76. https://doi.org/10.26485/PS/2021/70.2/4

Issue

Section

ARTICLES