Quasi-participatory urban space creation through participatory budgeting
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2021/70.4/3Keywords:
participatory budgeting, city, space creationAbstract
A decade has passed since the introduction of the first participatory budgeting in Poland. During this time, the mechanism involving residents in the process of co-deciding a certain pool of public funds has become widespread in a significant number of Polish cities and towns. Moreover, voivodship, school, academic and green variants of participatory budgeting have been introduced. However, universality is not a guarantee of quality. Polish budgets have one significant disadvantage, they generally lack a discussion component. This makes them a somewhat ostensible tool for participation. Nevertheless, despite the above disadvantage and relatively low financial resources, they have become a rather effective instrument for shaping space in towns and cities. Due to the shortcomings mentioned, I refer to this process as “quasi-participatory space creation.” In this paper, I present data on the results of quasi-participatory space creation in four selected cities. I analyse the first five editions of participatory budgeting carried out in these cities.
References
Barber Benjamin. 2003. Silna demokracja. W: Współczesna filozofia polityki. Wybór tekstów źródłowych, D. Pietrzyk-Reeves, B. Szlachta (red.), 277–289. Kraków: Dante.
Bierwiaczonek Krzysztof. 2008. Percepcja i waloryzacja przestrzeni miasta. Studium porównawcze z socjologii przestrzeni na przykładzie Będzina, Cieszyna, Mikołowa i Żywca. Mysłowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach.
Brzeziński Kamil, Agnieszka Michalska-Żyła. 2018. „Budżet obywatelski a społeczne wytwarzanie przestrzeni miejskiej – przykład Łodzi”. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 534: 57–69.
Brzeziński Kamil. 2021. Some comments on the appearances of participatory budgeting in Poland In: Citizen participation in budgeting and beyond: Deliberative practices and their impact in contemporary cases, J. Podgórska-Rykała, J. Sroka (eds.), 109–147. Kraków: Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner.
Cabannes Yves, Barbara Lipietz. 2015. “The democratic contribution of participatory budgeting”. International Development, LSE. Working Paper Series 15–168: 1–33.
Dias Nelson. 2014. 25 years of Participatory Budgets in the world: A new social and political movement? In: Hope for democracy – 25 years of participatory budgeting worldwide, N. Dias (ed.), 21–27. In Loco Association, Sao Bras De Alportel.
Dias Nelson, Enríquez Sahsil, Júlio Simone (eds.). 2019. The participatory budgeting world atlas. Faro: Epopeia – Make It Happen and Oficina.
Drozda Łukasz. 2019. Urbanistyka oddolna. Koszmar partycypacji a wytwarzanie przestrzeni.
Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Gawroński Henryk. 2015. „Efektywność partycypacyjnych instrumentów zarządzania miastem”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 77(1): 273–286.
Gądecki Jacek, Kubicki Paweł. 2014. „Polityki miejskie”. Politeja 1(27): 135–156.
Gehl Jan. 2014. Miasta dla ludzi. Kraków: Wydawnictwo RAM .
Gerwin Marcin. 2012. Odkrywanie demokracji. W: Miasto w działaniu. Zrównoważony rozwój z perspektywy oddolnej, P. Filar, P. Kubicki (red.), 24–53. Warszawa: Instytut Obywatelski.
Górski Rafał. 2007. Bez państwa. Demokracja uczestnicząca w działaniu. Warszawa: Korporacja Ha!art, Warszawa.
Graham Wade. 2016. Miasta wyśnione. Siedem wizji urbanistycznych, które kształtują nasz świat. Kraków: Karakter.
Harvey David. 2012. Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucji. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Jałowiecki Bohdan, Marek S. Szczepański. 2006. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Scholar.
Jałowiecki Bohdan. 2010. Społeczne wytwarzanie przestrzeni. Wydanie nowe poprawione. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kajdanek Katarzyna. 2015. „Budżet obywatelski czy «budżet obywatelski»? Komentarz w sprawie Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego”. Problemy Rozwoju Miast 2: 29–35.
Kalisiak-Mędelska Magdalena. 2016. Budżet partycypacyjny – rzeczywisty czy pozorny instrument partycypacji społecznej. Przykład Łodzi. W: Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, R.P. Krawczyk, A. Borowicz (red.), 353–373. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kraszewski Dariusz, Karol Mojkowski. 2014. Budżet obywatelski w Polsce. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Karwińska Anna. 2011. „«Dobre miasto». W poszukiwaniu właściwej społeczno-przestrzennej formy miasta”. Studia Miejskie 4: 57–74.
Kębłowski Wojciech. 2013. Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi. Warszawa: Instytut Obywatelski.
Kębłowski Wojciech. 2014. Budżet partycypacyjny. Ewaluacja. Warszawa: Instytut Obywatelski.
Kubicki Paweł. 2011. „Nowi mieszczanie – nowi aktorzy na miejskiej scenie”. Przegląd Socjologiczny 60(2–3): 203–227.
Kubicki Paweł. 2016. „Polskie ruchy miejskie: Polityczne czy kulturowe?”. Przegląd Socjologiczny 65: 65–79.
Kubicki Paweł. 2017. „Od miejskiego aktywizmu do miejskich ruchów społecznych”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, Sectio K – Politologia XXXIV(2): 173–186.
Kusińska Elżbieta. 2017. „Kształtowanie miejskich przestrzeni publicznych zgodnie z potrzebami lokalnych społeczności”. Przestrzeń – Urbanistyka – Architektura 2: 85–94.
Leszkowicz-Baczyński Jerzy. 2016. „Budżet partycypacyjny jako szansa redukcji społecznych problemów miast”. Przegląd Socjologiczny 65(1): 147–167.
Leśniewska-Napierała Katarzyna. 2017. „Budżet partycypacyjny jako narzędzie finansowania inwestycji w Łodzi”. Studia Miejskie 25: 107–119.
Lutyński Jan. 1990. Nauka i polskie problemy: komentarz socjologa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Mandrysz Witold. 2019. “Participatory budgeting: Action research procedures in community work”. In: Participatory social work: Research, practice, education, M. Granosik, A. Gluczyńska, M. Kostrzyńska, B. Littlechild (eds.), 33–45. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Martela Borys. 2013. „Budżet partycypacyjny w Polsce – wdrożenie i perspektywy”. Władza Sądzenia 2: 24–33.
Martela Borys. 2020, „Wpływ budżetu obywatelskiego na przestrzeń polskich miast”. Urban Development Issues 66: 173–182.
Martela Borys, Grzegorz Bubak, Liliana Janik. 2021. Barometr budżetu obywatelskiego. Edycja 2020. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Mergler Lech, Kacper Pobłocki Kacper, Maciej Wudarski. 2013. Anty-bezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu. Warszawa: Fundacja Res Publica im. H. Krzeczkowskiego.
Mucha Agnieszka. 2019. Odmiany budżetów obywatelskich. W: Partycypacja publiczna. Raportn o stanie polskich miast, P. Pistelok, B. Martela (red.), 138–140. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Ogrodowski Jarosław. 19.09.2017. Budżet obywatelski, czyli co poszło nie tak. Miej miejsce (portal internetowy). https://bit.ly/3yMbb3F [dostęp: 30.08.2021].
Pistelok Paweł, Borys Martela (red.). 2019. Partycypacja publiczna. Raport o stanie polskich
miast. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Pistelok Paweł. 2019. Dąbrowski Budżet Partycypacyjny – model 2.0. W: Partycypacja publiczna. Raport o stanie polskich miast, P. Pistelok, B. Martela (red.), 143–156. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Pobłocki Kacper. 2013. Prawo do odpowiedzialności. W: Koszmar partycypacji, M. Miessen, (red.), 7–37. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
PwC. 2019. Raport o stanie polskich metropolii: Poznań. https://www.pwc.pl/pl/pdf-nf/2020/raport- o-metropoliach-poznan-2020-pwc.pdf [dostęp: 30.08.2021].
Ranking „Polityki”. https://rankingmiast.polityka.pl/ [dostęp: 30.08.2021].
Romańczyk Katarzyna. 2018. „Kolizyjne miasto – między społecznym a materialnym wymiarem rewitalizacji”. Przegląd Socjologiczny 67(1): 97–117.
Sagan Iwona. 2017. Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sidor Marta. 2014. Budżet partycypacyjny – doświadczenia największych polskich miast. W: Miasta – społeczne aspekty funkcjonowania, K. Kuć-Czajkowska, M. Sidor (red.), 37–62. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Sintomer Yves, Carsten Herzberg, Anja Röcke. 2008. “Participatory budgeting in Europe: Potentials and challenges”. International Journal of Urban and Regional Research 32(1): 164–178.
Sintomer Yves, Carsten Herzberg, Anja Röcke, Giovanni Allegretti. 2012. “Transnational models of citizen participation: The case of participatory budgeting”. Journal of Public Deliberation 8(2): article 9.
Skrzypiec Ryszard, Grzegorz Wójkowski, Paweł Wyszomirski. 2016. Skontroluj jak działa budżet obywatelski w twojej gminie. Raport końcowy. Katowice: Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides.
Torcal Mariano, José Ramon Montero (eds.). 2006. Political disaffection in contemporary democracies. Social capital, institutions, and politics. Londyn–Nowy Jork: Routledge.
Ustawa o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95).
Wampler Brian. 2007. A guide to participatory budgeting. In: Participatory budgeting, Anwar Shah (ed.). Waszyngton: The World Bank.
Wojciechowski Eugeniusz. 2016. Problem budżetu obywatelskiego. W: Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, R.P. Krawczyk, A. Borowicz (red.), 375–382. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wójcik Szymon. 2014. Demokracja i jej kryzysy. Czy partycypacja może być remedium? W: Demokracja i rola obywatela. O napięciu pomiędzy państwem, społeczeństwem i procesami globalizacyjnymi, M. Baranowski (red.), 35–48. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM .
Załęcki Jarosław. 2018. „Demokracja partycypacyjna (na przykładzie Gdańska)”. Miscellanea Anthropologica et Sociologica 19(1): 178–193.
Znaniecki Florian. 1999. Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej. W: Społeczeństwo i przestrzeń zurbanizowana. Teksty źródłowe, M. Malikowski, S. Solecki (oprac.). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
