Między Akademią a awangardą. Studium amerykańskiego pola sztuki przełomu XIX i XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2021/70.2/3Słowa kluczowe:
socjologia kultury artystycznej, amerykańskie pole sztuki, autonomizacja pola sztuki rewolucja symboliczna, sztuka amerykańskaAbstrakt
Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji charakteru amerykańskiego pola sztuki na przełomie XIX i XX wieku w perspektywie teorii Pierre’a Bourdieu. Dokonując interpretacji zgromadzonych w Stanach Zjednoczonych materiałów, przeprowadzono analizę pola sztuki przełomu wieków w USA. Wydarzenia tamtego okresu – emancypacja części artystów spod wpływu Akademii, założenie samodzielnych szkół artystycznych, powstanie niezależnych galerii, powołanie krytyki artystycznej, organizacja kolejnych wystaw amerykańskiej sztuki współczesnej, otwarcie Armory Show (1913), wreszcie zerwanie ze stylem akademickim – stanowiły pierwszą fazę autonomizacji pola sztuki w Stanach Zjednoczonych. W artykule omówiono proces konstytucji i pierwotnej emancypacji amerykańskiego pola sztuki, a równocześnie wskazano uczestników gry w świecie artystycznym; określono ich rolę i znaczenie; opisano ich wzajemne relacje i zależności; wyjaśniono, o jakiego typu profity toczyła się gra statusowa w polu. Z drugiej strony określono dynamikę zmienności charakteru tych elementów w sytuacji zmiany społecznej zachodzącej w USA. Ze względu na wielowymiarowy charakter transformacji w polu rozpatrzono ją także w kategoriach rewolucji symbolicznej.
Bibliografia
American Quarterly. 1975. Special Issue: Victorian Culture in America 27(5).
American Quarterly. 1987. Special Issue: Modernist Culture in America 39(1).
Anna Matuchniak-Krasuska. 2010. Zarys socjologii sztuki Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Becker Howard S. 1982. Art worlds. Berkley: University of California Press.
Beisel Nicola K. 1997. Imperiled innocents: Anthony Comstock and family reproduction in victorian America. Princeton: Princeton University Press.
Blesh Rudi. 1956. Modern art USA. Men, rebellion, conquest, 1900–1956. New York: Alfred A Knopf.
Bourdieu Pierre. 1993. The field of cultural production. New York: Columbia University Press.
Bourdieu Pierre. 1998. Teoria obiektów kulturowych. W: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, R. Nycz (red), 259–280 Kraków: Universitas.
Bourdieu Pierre. 2001. Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. Kraków: Universitas.
Bourdieu Pierre. 2006. Medytacje pascaliańskie. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Bourdieu Pierre. 2014. Manet. Rewolucja symboliczna albo efekt Maneta. http://www.lewica.pl/?id=29087&tytul=Pierre-Bourdieu:-Rewolucja-symboliczna-albo-efekt-Maneta [dostęp: 15.09.2020].
Bourdieu Pierre. 2017. Manet. A symbolic revolution. Cambridge: Polity Press.
Bread Rick, Leslie Cohen Berlowitz. 1993. Greenwich Village: Culture and counterculture. New Brunswick: Rutgers University Press.
Brown Milton W. 1988. The story of the Armory Show. New York: Abbeville Press.
Clark Eliot. 1954. History of the National Academy of Design, 1825–1953. New York: Columbia University Press.
Danto Arthur C. 2006. Świat sztuki. Pisma z filozofii sztuki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dickie George. 1974. Art and the aesthetic. An institutional analysis. Ithaca: Cornell University Press.
Dickie George. 1984. The art circle. New York: Haven Publication.
DiMaggio Paul, Walter W. Powell. 1983. “The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields”. American Sociological Review 48(2) (April): 143–166.
DiMaggio Paul. 1982a. “Cultural entrepreneurship in nineteenth-century Boston, part II: The classification and framing of American art”. Media, Culture and Society 4(4): 303–332.
DiMaggio Paul. 1982b. “Cultural entrepreneurship in nineteenth-century Boston, part I: The creation of an organizational base for high culture in America”. Media, Culture and Society 4(1): 33–50.
DiMaggio Paul. 1986. Structural analysis of organizational fields: A blockmodel approach. In: Research on organizational behavior, S. Barry, L.L. Cummings (eds.), 335–370. Greenwich: Connecticut. JAI Press.
Emerson Ralph Woodrow. 1841. Thought on art. https://archive.vcu.edu/english/engweb/transcendentalism/authors/emerson/essays/art.html [access: 15.09.2020].
Fishbein Leslie. 1982. Rebels in bohemia: The radicals of the masses, 1911–1917. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
Fowler Bridget. 1997. Pierre Bourdieu and cultural theory. London: Thousand Oaks.
Heinich Nathalie. 2010. Socjologia sztuki. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Heinich Nathalie. 2014. Le paradigme de l’art contemporain. Structures d’une révolution artistique. Paris: Gallimard.
Homer William Innes. 1969. “The exhibition of ‘The Eight’: Its history and significance”. The American Art Journal 1(1): 53–64.
Howe Daniel Walker. 1975. “American victorianism as a culture”. American Quarterly 27(5): 507–532, Special Issue: Victorian Culture in America.
Jacyno Małgorzata. 1997. Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Jankowicz Grzegorz, Piotr Marecki, Alicja Palęcka, Jan Sowa, Tomasz Warczok. 2014. Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Raport z badań. Kraków: Korporacja Ha!art.
Julien Chris. 2014. “Bourdieu, social capital and online interaction”. Sociology 49(2): 356–373.
Karolina Sztandar-Sztanderska. 2010. Teoria praktyki i praktyka teorii. Wstęp do socjologii Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
McCarthy Kathleen D. 1991. Women’s culture: American philanthropy and art, 1830–1930. Chicago: University of Chicago Press.
Kennedy Elizabeth. 2009. The Eight: “Modern art of one kind and another”. In: The Eight and American modernisms/New Britain Museum of American Art, E. Kennedy (ed.), 13–21. Milwaukee Art Museum; Chicago: Terra Foundation for American Art: Distributed by the University of Chicago Press.
Lewicka Barbara. 2018. „«Nocni włóczędzy», czyli «Miejskość jako styl życia». Malarstwo Edwarda Hoppera a koncepcja Louisa Wirtha”. Kultura i Społeczeństwo 62(3): 169–190.
Lewicka Barbara. 2021. „Zróżnicowanie kulturowe a świat artystyczny. Przypadek Nowego Jorku przełomu XIX i XX wieku”. Studia Socjologiczne 2(241): 97–123.
Lewicki Zbigniew. 2012. Historia cywilizacji amerykańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Lindner Christoph. 2015. Imagining New York City: Literature, urbanism, and the visual arts, 1890–1940. New York: Oxford University Press.
Lopes Paul. 2015. “The heroic age of American avant-garde art”. Theory and Society 44(3): 219–249.
Luhmann Niklas. 2000. Art as a social system. Stanford: Stanford University Press.
Marchetti Francesca Castria. 2005. Malarstwo amerykańskie. Warszawa: Arkady.
Mecklenburg Virginia M. 1995. Manufacturing rebellion: The Ashcan artists and the press. In: Metropolitan lives: The Ashcan artists and their New York, R. Zurier, R.W. Snyder, V.M. Mecklenburg, 191–214. New York: W.W. Norton & Company.
Morgan H. Wayne. 1978. New muses. Art in American culture, 1965–1920. Norman: University of Oklahoma Press.
Morgan H. Wayne. 1989. Keepers of culture: The art-thought of Kenyon Cox, Royal Cortissoz, and Frank Jewett Mather, Jr. Ohio: Kent State University Press.
Morrin Peter, Judith Zilczer, William C. Agee. 1986. The advent of modernism. Post-impressionism and North American art, 1900–1918. Atlanta: High Museum of Art.
Myers Kenneth J. 2000. The public display of art in New York City, 1664–1914. In: Rave reviews. American art and its critics, 1826–1925, D.B. Dearinger (ed.), 31–53. New York: National Academy of Design.
Rose Barbara. 1967. American art since 1900: A critical history. New York: F.A. Praeger.
Rosenberg Harold. 1963. “The Armory Show: Revolution reenacted”. New Yorker April 6.
Saltzman Cynthia. 2008. Old masters, new world: America’s raid on Europe’s great pictures, 1880–world war I. New York: Viking.
Singal Daniel Joseph. 1987. “Towards a definition of American modernism”. American Quarterly 39(1): 7–26, Special Issue: Modernist Culture in America.
Slayton Robert A. 2017. Beauty in the city: The Ashcan school. Albany: State University of New York Press.
Spencer Herbert. 1982. Refleksje na temat impresjonizmu. W: Impresjonizm amerykański. Joint publication. Smithonian Institution.
Szacki Jerzy. 1994. Liberalizm po komunizmie. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Walker Lester C., Jr. 1961. “New art in America: The Armory Show”. The Georgia Review 15(3): 331–342.
Wacquant Loïc. 2017. „Cztery generalne zasady zastosowania Bourdieu w działaniu”. Kultura i Rozwój 4(5): 65–79.
Warczok Tomasz. 2015. „Herezja artystyczna – herezja socjologiczna, czyli «Manet to ja»”. Stan Rzeczy 8: 347–357.
Weinberg H. Barbara. 2009. American stories: Paintings of everyday life, 1765–1915. London: Yale University Press.
Weinberg H. Barbara. 2010. The Ashcan school. The Metropolitan Museum of Art. https://www.metmuseum.org/toah/hd/ashc/hd_ashc.htm [access: 15.09.2020]
Werbel Amy. 2018. Lust on trial. Censorship and the rise of American obscenity in the age of Anthony Comstock. New York: Columbia University Press.
Wetzsteon Ross. 2001. Republic of dreams: Greenwich Village, the American bohemia, 1910–1960. New York: Simon & Schuster.
Wexler Victor G. 1991. “Creating a market in American art: The contribution of the Macbeth Gallery”. Journal of American Studies 25(2): 245–265.
William Lach (ed.). 2000. New York, New York: The city in art and literature. New York: Metropolitan Museum of Art.
Zilczer Judith. 1984. “The Eight on tour, 1908–1909”. The American Art Journal 16(3): 20–48.
Zurier Rebeca. 2006. Picturing the city: Urban vision and the Ashcan school. Berkley: University of California Press.
Zurier Rebeca, Robert. W. Snyder, Virginia M. Mecklenburg. 1995. Metropolitan lives: The Ashcan artists and their New York. New York: W.W. Norton & Company.
