Publikowanie informacji o realizowanej strategii podatkowej, czyli stawianie współczesnego pręgierza – wybrane problemy

Abstrakt

Przedmiot badań: Przedmiotem analizy będą przepisy o obowiązkowym ujawnianiu informacji o stosowanej strategii podatkowej, zawarte w art. 27C ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Regulacja ta jest o tyle ciekawa, że teoretycznie przedstawia zmianę sposobu myślenia ustawodawcy o uszczelnianiu systemu podatkowego. Adresatem publikowanych informacji ma być zatem ogół społeczeństwa, nie zaś sama administracja skarbowa. W artykule tym podjęta zostanie próba sygnalizacji kilku niebezpiecznych tendencji ustawodawcy w formułowaniu nowych obowiązków sprawozdawczych.

Cel badawczy: Celem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy przepisów o obowiązkowym publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej pod kątem konstytucyjnych zasad obowiązujących przy tworzeniu prawa podatkowego. Uzyskana w ten sposób ocena obowiązkowego publikowania strategii podatkowych posłuży także do wyciągnięcia wstępnych wniosków, dotyczących ewentualnych korekt albo dróg rozwoju polskiej instytucji informowania o strategiach podatkowych. Proponowane zmiany mogą przybliżyć polską regulację do realizacji celów społecznej kontroli, akcentowanej w uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej. Całość zostanie uzupełniona analizą polskich regulacji, dotyczących obowiązkowego ujawniania informacji o realizowanej strategii podatkowej, w kontekście regulacji funkcjonujących w innych państwach.

Metoda badawcza: W artykule zastosowano analizę dogmatyczno-prawną oraz komparatystyczną analizę polskiej regulacji z regulacjami australijskimi i brytyjskimi. Dokonano też komparatystycznej analizy orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Analiza zawierać będzie także weryfikację motywów, jakie ustawodawca zawarł w uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej nowy obowiązek.1

Wyniki: Wydaje się, że choć ustawodawca założył ambitne cele przyświecające nowej regulacji, to narusza on szereg zasad konstytucyjnych, w tym zasadę proporcjonalności, zakaz retroaktywności prawa i zasadę poprawnej legislacji. Jest to tym bardziej niepokojące, że ustawodawca znał regulacje wprowadzone w innych państwach, które lepiej realizują zakładane cele.