Nabycie przez occupatio posiadania plastrów miodu oraz ukrytych w ziemi kosztowności według teorii Leona Pinińskiego. Część 2
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2023/128/4Słowa kluczowe:
Leon Piniński, polska romanistyka prawnicza, pandektystyka, nabycie posiadania, occupatioAbstrakt
Przedmiot badań: Przedmiotem badań jest nabycie posiadania plastrów miodu oraz ukrytych w ziemi kosztowności według teorii possessio Leona Pinińskiego. Jest to kolejny, po dzikich zwierzętach, etap rozważań polskiego romanisty na temat samodzielnego nabycia posiadania ruchomości w drodze occupatio. Poglądy te są wyrazem krytyki wobec sformułowanej w XIX w. przez Savigny’ego teorii posiadania rozumianego jako faktyczne władztwo człowieka nad rzeczą.
Cel badawczy: Celem badawczym artykułów z tej serii jest przybliżenie opracowanej przez Pinińskiego koncepcji possessio w rozumieniu gospodarczego związku człowieka z rzeczą oraz charakterystyka naukowego wizerunku polskiego romanisty na tle działalności pandektystów i innych przedstawicieli niemieckojęzycznej nauki prawa.
Metoda badawcza: W artykule zastosowana została metoda historyczno-prawna.
Wyniki: Rozważania prowadzone przez Pinińskiego na temat nabycia posiadania plastrów miodu oraz ukrytych w ziemi kosztowności utwierdziły go w przekonaniu o nietrafności założeń teorii Savigny’ego i wskazały na uchybienia w pandektowej interpretacji rzymskiego materiału źródłowego. O ile rozważania na temat nabycia posiadania dzikich zwierząt przez occupatio wytyczały kierunek krytycznej polemiki, to niniejsze rozważania są ich kontynuacją z nieznacznym tylko przesunięciem akcentów. Uwagę zwraca tu przede wszystkim bezpośrednia inspiracja Jheringiem w zakresie zastosowanej argumentacji oraz doboru materiału źródłowego. Aktualne pozostają poprzednio sformułowane wnioski co do świetnej orientacji Pinińskiego w pandektowej interpretacji źródeł ius Romanum, co do wyważonej i starannej oceny merytorycznej popełnianych w niej błędów oraz co do umiejętności odważnego, a przede wszystkim praktycznego podejścia do badanej materii.1
Liczba pobrań
Bibliografia
Baron J., Zur Lehre vom Erwerb und Verlust des Besitzes, Jahrbücher für die Dogmatik des heutigen römischen und deutschen Privatrechts 1865/7, s. 113–114.
Benincasa Z., Accessio ab alluvione i reditus venationis et aucupii jako fructus fundi. Kilka uwag na marginesie PS. 3,6,22, Zeszyty Prawnicze 2015/15.2, s. 135–159.
Benincasa Z., Alcune riflessioni sulla libertà di caccia nel diritto romano: vivai e riserve di caccia, w: Z. Benincasa, J. Urbanik (red.), Mater familias. Scritti romanistici per Maria Zabłocka, Warszawa 2016, s. 39–62.
Benincasa Z., „Co się tyczy stworzeń, które z nawyku zwykły oddalać się i powracać…” – koncepcja animus revertendi a wolność polowania na dzikie zwierzęta w prawie rzymskim, Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej 2019/18, s. 33–52.
Benincasa Z., Cum pastori meo lupi porcos eriperent. Status prawny zwierząt porwanych przez drapieżniki, Zeszyty Prawnicze 2017/17.4, s. 45–84.
Benincasa Z., Illud quaesitum est, an fera bestia, quae ita vulnerata sit, utcapi possit, statim nostra esse intellegatur. Zagadnienie ustalenia momentu zawłaszczenia dzikiego zwierzęcia w rozważaniach rzymskich jurystów u schyłku republiki, w: D. Malec, Ł. Marzec, T. Palmirski (red.), Semper Fidelis. Prace dedykowane pamięci Profesora Janusza Sondla legendzie krakowskiego fakultetu prawniczego, Kraków 2017, s. 43–58.
Benincasa Z., Occupatio jako sposób nabycia własności dziko żyjących zwierząt w prawie rzymskim, Studia Iuridica 2014/59, s. 9–40.
Brinz A., Lehrbuch der Pandekten2, Bd. 1, Erlangen 1873. Bruns C.G., Kleinere Schriften: Pandekten-Fragmente. Bestandtheile der Rechtsgeschäfte, Bd. 2, Weimar 1882.
Digesta Iustiniani. Digesta Justyniańskie, tekst i przekład T. Palmirski (red.), t. I–VII.2, Kraków 2013–2017.
Gimmerthal Th., Vom Finden verlorener, derelinquirter und herrenloser Sachen, Archiv für die civilistische Praxis 1869/52/4, s. 521–551.
Gimmerthal Th., Zur Lehre vom originären Erwerb und insbesondere zu l. 5 §. 2 und. 3 D. de acquir. rer. dom. XLI, 1., Archiv für die civilistische Praxis 1872/55/1/, s. 129–136.
Jhering R. v, Ueber den Grund des Besitzschutzes: Eine Revision der Lehre vom Besitz, 2. verbesserte und vermehrte Auflage, Jena 1869.
Jońca M., Szekspirolog. Przyczynek do biografii Leona Pinińskiego, w: J. Kamień, J. Zajadło, K. Zeidler (red.), Prawo i literatura. Parerga, Gdańsk 2019, s. 199–212.
Księżak P., Rzeczy niczyje, Rejent 2005/4, s. 59–81.
Lenz G., Das Recht des Besitzes und seine Grundlagen. Zur Einleitung in die Wissenschaft des Römischen Rechts, Berlin 1860.
Leonhard R., Der Irrthum bei nichtigen Verträgen nach römischem Rechte, Bd. 1: Die dem Einflusse des Irrthums ausgesetzten Bestandteile des Vertrages, Berlin 1882.
Liebe V. v, Der Besitz als Recht in thesi. Civilistische Abhandlung, Braunschweig 1876.
Meischeider E., Besitz und Besitzschutz: Studien über alte Probleme, Berlin 1876.
Nancka G., O znaczeniu poglądów Rudolfa Iheringa dla nauki prawa rzymskiego: uwagi poczynione na podstawie wspomnień pośmiertnych polskich romanistów z końca XIX wieku, w: A. Lityński, A. Matan, M. Mikołajczyk, D. Nawrot, G. Nancka (red.), Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, Katowice 2020, s. 603–614.
Niczyporuk P., Rzymskie regulacje pierwowzorem współczesnych rozwiązań prawnych w zakresie pszczelarstwa i bartnictwa, w: E.K. Czech (red.), Prawne aspekty prowadzenia działalności bartnej. Wybrane zagadnienia, Białystok 2015, s. 17–35.
Pikulska-Radomska A., Skrzywanek-Jaworska D., Leona hr. Pinińskiego Wprowadzenie do teorii posiadania, w: A. Lityński, A. Matan, M. Mikołajczyk, D. Nawrot, G. Nancka (red.), Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, Katowice 2020, s. 664–676.
Piniński L., Der Thatbestand des Sachbesitzerwerbs nach gemeinem Recht. Eine zivilistische Untersuchung, Bd. 1, Leipzig 1885.
Piniński L., Der Thatbestand des Sachbesitzerwerbs nach gemeinem Recht. Eine zivilistische Untersuchung, Bd. 2: Sukzession in den Besitz, Besitzerwerb animo solo, Besitzwille, Lehre von den juristischen Willenserklärungen, Leipzig 1888.
Piniński L., Dwaj wielcy prawnicy Niemiec. Ihering i Windscheid, Przegląd Polski 1892/27/106/6, s. 516–538.
Randa A., Der Besitz nach österreichischem Rechte, mit Berücksichtigung des gemeinen Rechtes, des preußischen, französischen und italienischen, des sächsischen und züricherischen Gesetzbuches, Zweite, durchgesehene und durch die Besitzklagen vermehrte Auflage, Leipzig 1876.
Savigny F.C. v, Das Recht des Besitzes, 7. aus dem Nachlasse des Verfassers und durch Zusätze des Herausgebers vermehrte Auflage von Adolf Friedrich Rudorff, Wien 1865.
Skrzywanek-Jaworska D., Nabycie przez occupatio posiadania dzikich zwierząt według teorii Leona Pinińskiego. Część 1, Studia Prawno-Ekonomiczne 2023/127, s. 39–58.
Skrzywanek-Jaworska D., Polemika Leona Pinińskiego na temat corpus possessionis z wybranymi przedstawicielami XIX-wiecznej nauki prawa, Studia Prawno-Ekonomiczne 2021/118, s. 95–118.
Windscheid B., Lehrbuch des Pandektenrechts5, Bd. 1, Stuttgart 1879.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
