O sensie i o sobie. Opowieść w hermeneutycznej interpretacji sztuki Josepha Beuysa, Zbigniewa Warpechowskiego i Mirosława Bałki

Abstrakt

Artykuł rozpoczyna przedstawienie hermeneutycznego założenia, że odpowiedź na wezwanie sensu do jego odkrywania w świecie i wypowiedź odnajdująca sens tożsamości osobowej w pogo­dzeniu stałości i zmienności mogą spotkać się w dziele sztuki i jego interpretacji, gdy rozumiane są one jako opowieść. Jako przykłady takich opowieści przedstawione zostają najpierw perfor­matywne działania Josepha Beuysa łączącego prywatne dramatyczne doświadczenia z ujmowa­niem siebie jako szamana, którego posłaniem jest uleczenie społeczeństw. Posłannictwem i po­noszeniem ofiary są opisane dalej działania i konsekwentna postawa w obrębie performatywnego i współczesnego naśladowania Chrystusa oraz „awangardowego konserwatyzmu” Zbigniewa Warpechowskiego. Wreszcie refleksyjne przyjmowanie dziedzictwa własnego i uniwersalnego wyrażane jest w instalacjach Mirosława Bałki, których poetycki charakter, czytelny w interpre­tacji, kryje w sobie sens. Właśnie interpretowanie artystycznych działań ujmowanych jako po­etyckie opowieści pozwala, dzięki sztuce opisywanych artystów, odnajdywać sens na poziomie metafizyki, gdzie odsłaniają się uniwersalne wartości.