Moda jako Inny sztuki. Miejsce projektowania ubioru w twórczości awangardowej a współczesność

Abstrakt

_{Analizując związki miedzy sztuką a modą odwołuję się do kategorii Inny/tożsamy. Od kilku dziesięcioleci jest ona popularna w debacie humanistycznej podlegając różnym interpretacjom (Derrida, Foucault, feminizm, postkolonializm). W przyjętym tu sensie, podobnie jak Inny stanowi warunek istnienia tożsamego, tak, moim zdaniem, moda jest punktem odniesienia dla sztuki. Funkcjonuje jako element pozwalający sztuce budować tożsamość na zasadzie odróżnienia się od niej. Sytuacja ta ze szczególną wyrazistością ujawniła się w pierwszej połowie XX wieku. W początkowej części tekstu przedstawiam przykłady zaangażowania artystów awangardowych w problematykę projektowania ubioru traktowanego na równi z działalnością artystyczną. Dla futurystów i konstruktywistów Inny i tożsamy były sobie równe. Druga część tekstu pokazuje sytuację rodzącą się pod koniec minionego stulecia, gdy równość między Innym i tożsamym przyjęła odmienną formę. Tożsamy zaczął imitować Innego – sztuka przypomina obecnie prezentację mody, fotografię reklamową lub luksusowy butik. Wyszła na jaw przeczuwana przez Theodora W. Adorna antynomiczność sztuki, jej sekretny związek z modą. Współczesna sztuka nie ma już sił opierać się jej. Roztapia się wraz z nią w estetycznej sferze wizualnej.}