Rzeźbiarz czy inżynier? Idea „totalnego dzieła sztuki” jako forma wolności umysłu w obliczu zagrożenia. Analiza porównawcza wybranych przykładów

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/AI/2024/26/9

Słowa kluczowe:

dzieło totalne, audiowizualność, przestrzeń multisensoryczna, percepcja synteza sztuk, wolność, wyobraźnia

Abstrakt

W czasach globalnego niepokoju i rozgrywających się współczesnych dramatów, sztuka może pełnić rolę strażnika tych obszarów wolności, które pozwalają nam funkcjonować mimo wszystko. Dzisiejsza sztuka stoi przed o wiele trudniejszym zadaniem niż zaspokajanie doznań estetycznych jej odbiorców. Od czasów I wojny światowej, która na zawsze zmieniła nasze myślenie o świecie i poczuciu bezpieczeństwa, sztuka podlegała nieustannym rewolucjom, przemianom tak gwałtownym jak gwałtownie zmieniały się losy ludzkości. Dlatego w konsekwencji tej ewolucji powstała nowa definicja sztuki, której swoistą okazało się wewnętrzne silne przeżycie. Charakterystycznym znakiem naszych czasów, stała się sztuka której zadaniem nie jest już ekspresja, tylko impresja w znaczeniu „silnego uderzenia w odbiorcę”. Ta definicja realizuje się w sztuce współczesnych artystów, angażując w niewerbalny proces myślowy odbiorcę, który aktywnie uzupełnia to czego w jej przekazie brakuje. W artykule została omówiona idea „totalnego dzieła sztuki” w oparciu o wybrane przykłady z twórczości artystów multimedialnych wykorzystujących sensualność przestrzeni, percepcję i aktywną postawę odbiorcy. Są to artyści, nie pozwalający stłumić w sobie wolności do samostanowienia, którzy za pomocą silnych bodźców sensorycznych wyprowadzają odbiorcę ze strefy komfortu, co wyzwala ich wyobraźnię i urzeczywistnia poczucie wolności.

Biogram autora

Katarzyna Kołodziejczyk - Chair of History of Architecture and Monument Preservation Faculty of Architecture at the Cracow University of Technology

Born in Cracow, Poland, she completed her higher education at the J. Matejko Academy of Fine Arts in Cracow: Faculty of Conservation and Restoration of Works of Art and Faculty of Painting. She received her doctorate in arts from the Academy of Fine Arts in Gdańsk. Currently, she works as an assistant professor at the Department of the History of Architecture and Monument Conservation at the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology, where she also serves as the Curator of the A-1 Gallery. She is the author of several scientific publications on art in public space, considered as a timeless tool of communication in historical urban tissue. The most important publications:

  1. Art installation as an idea of interference theater in the landscape of urban space (2019)
  2. Artistic installation in historic space as a token of cultural identity (2018)
  3. Shaping spatial identity: the dichotomy between contemporary architecture and the arts (2018)

Bibliografia

Angutek D. (2010) Kanadyjska antropologia zmysłów – alternatywa wobec postmodernizmu, “Lud”, no. 94, p. 227.

Dybel P. (2014) Gadamera myśl o sztuce, Gdańsk: Wydawnictwo Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, pp.27-41.

Elcott N. M. (2012) Anthony McCall and the Mediation if Immediacy, Berlin: Walther König.

Gadamer D.-H. (1993) Das Spiel der Kunst, [in:] Gesammelte Werke, vol. VIII: Ästhetik und Poetik I. Tübingen: Mohr, pp. 86-93.

Gadamer D.-H. Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, transl. B. Baran. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 159-160.

Gever E. (2015) The interrelationship and convergence of technology and art, “IEEE Potentials”, vol. 34, no. 6, pp. 8-12.

Grodź I. (2021) Intermedialność Alicji w Krainie Czarów. Przykład adaptacji Tima Burtona, “Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”, no. 10, pp. 205-214.

Kołodziejczyk K. (2014) Projekt Space Fillers. Sztuka instalacji w przestrzeni publicznej jako konfrontacja współczesnych działań wizualnych z architekturą historyczną. The Space Fillers Project. Art installation in public space as a confrontation of the contemporary visual actions with the historic architecture, [in:] E. Węcławowicz-Gyurkovich, ed., Historia i współczesność w architekturze i urbanistyce, vol. 2, monograph no. 467. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, pp. 105-129.

Michaud A.-P. (2011) Line Light. The Geometric Cinema of Anthony McCall, “October”, no. 137, pp. 3-22.

Sabella Weesjes E. (2015) Eyal Gever. Exploring the Intersection Destruction and Beauty. “Natural Hazards Observe”, vol. XXXIX, no. 6, pp. 8-11. Retrieved from: https://hazards.colorado.edu/article/eyal-gever-exploring-the-intersection-of-destruction-and- beauty [accessed: 20.11.2023].

Steinbord B. (2015) Zespół Alicji w Krainie Czarów – czy tylko aura migrenowa u dzieci? Alice in Wonderland Syndrome – or just migraneous aura in children?, “Child Neurology”, vol. 24, no. 49, pp. 9-11.

Tatarkiewicz. W. (2011) Dzieje Sześciu Pojęć, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, p. 36.

Wang Z. (2018) Atmospheric Design and Experience with an Exemplary Study of Olafur Eliasson's “The Weather Project”, “Contemporary Aesthetics”, vol. 16, no. 1, pp. 142-147. Retrieved from: https://philpapers.org/rec/WANADA-2 [accessed: 02.12.2023].

Zawojski P. (2016) Technokultura i jej manifestacje artystyczne: medialny świat hybryd i hybrydyzacji, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, pp. 216-154.

Zawojski P. (2017) Sonowizualne strategie Ryoji Ikedy. Ciało jako wielofunkcyjny instrument polisensoryczny, [in:] J. Mikołajczyk, M. Popczyk, eds., Ciało-Muzyka-Performans, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, pp. 160-180.

Opublikowane

2024-12-29